به گزارش
«تابناک باتو»، اريکسون يکي از نظريه پردازان علم روان است که نوجواني را مرحله هويت در برابر سردرگمي هويت مي داند. مهمترين دستاورد دوران نوجواني، تبديل شدن به فردي ثمربخش و خشنود است که توانسته براي سؤالاتي که همراه با پديده بلوغ جسماني و رواني به وجود آمده پاسخ هاي قابل قبولي پيدا کند؛ پرسش هایی همچون چه کسي هستم؟ براي چه چيزي ارزش قائلم؟ چه مسيري را در زندگي دنبال خواهم کرد؟ جهت گيري جنسي چگونه خواهد بود؟ چه رشته تحصيلي و در نهايت چه شغلي را انتخاب خواهم کرد؟ و آرمان هاي اخلاقي و فرهنگي ام چه خواهد بود؟
دکتر مينا پورفرخ در این باره می گوید: طبيعي است که نوجوان، دوره موقت سردرگمي و پريشاني قبل از به توافق رسيدن در مورد ارزش ها و هدف ها را تجربه مي کند تا بتواند با گذر از اين بحران ها به هويتي پخته دست پيدا کند. اگر اين پروسه ترديد در مورد انتخاب ها و نيل به هدف، طولاني تر شود، دچار وقفه هويت خواهد شد. مرحله وقفه هويت هم مثل مرحله هويت پخته، بهنجار است؛ با اين تفاوت که رسیدن به اهداف کمي طولاني تر خواهد شد.
از طرفي ديگر اگر در دوران نوجواني هيچ ترديد و آشفتگي براي فرد پدید نيايد و خواسته نوجوان همان خواسته بي چون و چرا و پذيرش کورکورانه اطرافيان باشد، به نظر مي رسد نوجوان آرامي در خانواده وجود دارد؛ غافل از اينکه دسترسي به ارزش ها کاملا سطحي بوده و نوجوان در مرحله ضبط هويت قرار گرفته است و اين خطر وجود دارد که در آينده به فردي سخت گير و متعصب تبدل شده و با اين بحران در سال هاي بعدي مثلا در سي يا چهل سالگي مواجه شود و تغيير شخصيت و هويت دهد و سال هاي زيباي زندگي را به بطالت و سردرگمي بگذراند.
حالت ديگر هويت ناپخته زماني رخ مي دهد که فرد دچار هويت پراکنده شده و خود را به دست سرنوشت مي سپارد و هر لحظه نظرات و عقايدش را عوض مي کند و مانند يک موج، در هر لحظه تابع عوامل موقعيتي و شانس قرار مي گيرد. در اين فرد، نااميدي و بي تفاوتي ديده مي شود و به زندگي بي علاقه شده و به پوچي و مصرف مواد گرايش مي يابد.
از آنجايي که هويت يابي در نوجوانان با فرايند دائمي اصلاح در تعهدات شخصي همراه است، عوامل متعددي در رشد هويت فرد نقش دارند: رشد شناختي و دستيابي به تفکر انتزاعي، عوامل خانوادگي و سبک فرزند پروري مقتدرانه توام با ايجاد قوانين همراه با عشق بدون قيد و شرط در کنار تيپ شخصيتي هر فرد که شامل مزاج و خلق و خوست؛ ميزان انعطاف پذيري و توانايي سازگاري فردي، وجود رابطه صميمي با والدين، عوامل اجتماعي و ميزان تعامل فرد با محيط، مدرسه و همسالان و رشد فرهنگي و احترام به ريشه هاي خانوادگي و آداب و سنت ها.
هرچند در اين دوران شکاف بين نسلي وجود دارد، مسلما اختلاف عميقي ميان ارزش ها و نگرش ها و ايجاد تعارض بين نوجوان و والدين به چشم خواهد خورد که لازم است با صبوري و همدلي والدين در حل تعارض کوشيد، زیرا کودکي که تا ديروز مطيع بي چون و چراي والدين و منابع قدرت بوده اکنون مي ايستد و نظرش را مطرح مي نمايد.
تماشاگران خيالي مورد ديگري است که نوجوان در اين دوران با آن مواجه است و هر لحظه خود را در مقابل انظار حس مي کند و به جزئيات توجه ويژه اي داشته و حساس تر خواهد بود؛ بنابراين، براي بهتر و سالم تر طي شدن اين دوران، لازم است تا والدين و مربيان در صدد ارتقای آگاهي و دانش خود بوده و مسير را براي فرزندان نوجوان خود تسهيل کند.
رادیوسلامت
