مصری ها در حال ساخت پایتختی مدرن به جای قاهره

اختصاصی «تابناک باتو» ـ در منطقه بیابانی که از رود نیل تا کانال سوئز امتداد دارد، شهر جدیدی ساخته می شود که احتمالاً قرار است به عنوان پایتخت مصر جای قاهره را بگیرد. شهر جدید در مساحت گسترده ای کشیده شده و کارگران با سرعت فوق العاده ای در حال ساخت آن هستند. قرار است پایتخت جدید مصر از سنگاپور هم بزرگتر باشد و گنجایش ۶.۵ میلیون ساکن را دارد.

دولت مصر برای انتقال ۳۴ وزارت دولتی به این شهر جدید و همچنین انتقال مجتمع ریاست جمهوری در ماه ژوئن آینده در حال آماده شدن است. چهار سال از دستور سیسی برای ساخت پایتخت جدید می گذرد و اینک طرح تا حدودی محقق شده است.

مسئولان مصری می گویند، برای پایتخت جدید هنوز نامی انتخاب نکرده اند، اما زیباتر است و ویژگی های قوی تری دارد، به گونه ای که در آینده همه ی جهان از کیفیت عالی خدمات پایتخت جدید مصر شگفت زده خواهند شد و منبع "غرور و الهام" برای جوانان مصری خوانده می شود. این شهر به شکل قابل ملاحظه ای از نظر فناوری و تکنولوژی پیشرفته است و بلندترین برج ها و آسمان خراش های قاره آفریقا در آنجا بنا خواهد شد و بزرگترین مسجد جامع با گلدسته ای بسیار بلند و بزرگترین برج کلیسا در پایتخت جدید مصر به چشم خواهد خورد.

خالد الحسینی سلیمان سرهنگ سابق ارتش، که هم اکنون مسئولیت هماهنگی بین المللی ACUD (شرکت مسئول گسترش و بنای شهر جدید مصری) و همچنین هماهنگ کننده وزارت مسکن و ارتش را عهده دار است گفت: این پروژه نخستین شهر هوشمند مصر خواهد بود.

او افزود: در میان ویژگی های آن حسگرهایی هستند که دود و یا آتش سوزی را به سرویس های اورژانسی گزارش می دهند و یک سیستم ترافیک هوشمند دارد. شهر جدید همچنین فضای سبز بزرگتری از پارک مرکزی نیویورک (سنترال پارک) دارد، به علاوه یک مرکز تجاری بزرگ، مجتمع های مسکونی، دانشگاه علمی و فناوری و یک مجتمع فرهنگی با یک خانه اپرا، تئاتر و سینما نیز خواهد داشت. کلیسای بزرگی که هم اکنون در حال کامل شدن است، و هتل الماس که ارتش مصر آن را اداره خواهد کرد، و عبدالفتاح سیسی در زمستان گذشته آن را افتتاح کرده است.

با وجود اینکه دولت قول داده هزینه های پایتخت جدید را از طریق سود فروش زمین ها و خانه ها به دست خواهد آورد، صاحب نظران درباره حکمت ساخت پایتخت جدید شک دارند، زیرا طبقه فقیر و متوسط با افزایش میزان مالیات ها، تورّم بالا و حذف کمک های دولتی در زمینه نفت و گاز و ... دچار آسیب های اقتصادی و خسران مادّی شده اند.

تیمونثی کالداس در انجمن (تحریر) ویژه سیاست های خاورمیانه می گوید: وقتی می بینید که دولت همه این میلیاردها دلار را هزینه و از سوی دیگر رئیس دولت اعلام می کند که باید کمی ریاضت بکشیم، آیا شک برانگیز نیست؟!

ایده برپایی شهر جدید از نقطه صفر در صحرا و بیابان، ایده ی جدیدی نیست. از چهل سال پیش رئیس جمهور وقت مصر انور سادات شهر (السادات) را بنا کرد. هدف او از برپایی شهر این بود که به مرکز پیشرفته ای بین قاهره و اسکندریه تبدیل شود اما شهر به رؤیاهای او رنگ واقعیّت نبخشید و طرح طبق برنامه های او پیش نرفت. در حال حاضر ۱۵۰ هزار تن در شهر سادات زندگی می کنند.

پایتخت مورد نظر سیسی، در ۴۰ کیلومتری شرق قاهره قرار دارد و ساخت آن رشد چشمگیری داشته است. گفته می شود مردم می توانند درآمد بالایی در این شهر به دست بیاورند، به خاطر همین است که حاشیه شهر در دست ساخت، پر شده از آدم های جدیدی که با وسوسه های مادی از سراسر مصر عازم حاشیه پایتخت جدید شده اند. مساحت شهر دو برابر نیویورک خواهد بود و یک پنجم جمعیّت ۹۷ میلیونی مصر را در خود جای خواهد داد، این شهر نه فقط به پایتخت سیاسی بلکه به مرکز فرهنگی مصر نیز تبدیل خواهد شد.

سلیمان می گوید: مصر از خیلی وقت پیش به چنین طرحی نیاز داشت، و شروع آن هم دیر اتفاق افتاد، قاهره پر ترافیک و پر جمعیت است و زیرساخت های آن پاسخگوی جمعیّت بیشتری نیست.

مسئولان بر این باورند که پایتخت جدید از نظر جذب توریست و شکوفایی گردشگری هم جای قاهره را خواهد گرفت. جاده های مصر پر از تابلوهای تبلیغاتی فروش خانه و آپارتمان هایی شده اند که هنوز کامل نشده و یا فقط نقشه آنها کشیده شده است. چنین تبلیغاتی می تواند فرصت موفقیت پایتخت اداری جدید را تقویت کند و به عنوان پایتخت اصلی، جای قاهره را بگیرد. موفقیت این شهر بستگی دارد به این که چه تعداد جمعیت به این شهر نقل مکان خواهند کرد، و چقدر سرمایه و امور مثبت به شهر جذب خواهد شد، اگر مردم بخش زیادی از وقت خود را در اسکندریه و قاهره بگذرانند و فقط گاهی به شهر جدید بروند، آنجا مُرده ای بیش نخواهد بود، اگر دولت مصر بتواند مردم را اقناع کند که انتقال همه جانبه به شهر داشته باشند، می توان گفت که طرح سیسی موفق شده است.

سیسی با هدف سودآفرینی مالی اقدام به ساخت این شهر کرده است. کارشناسان، عوامل امنیّتی را در ساخت شهر جدید دخیل می دانند. سیسی توانست در سال ۲۰۱۳ محمد مرسی رئیس جمهور نزدیک به اخوان المسلمین را پس از اعتراض های گسترده مردم در قاهره، کنار بزند. اما ارتش در پایتخت جدید می تواند زمام امور را به دست بگیرد و از مرکز تا حاشیه شهر تحت سیطره ارتش خواهد بود. تحلیلگران می گویند پایتخت جدید می تواند حکومت مصر را در مواجهه با تهدیدات و جنبش های مردمی احتمالی در آینده بیمه کند.

سیسی که برای بار دوم در مارس گذشته به عنوان رئیس جمهور مصر انتخاب شد، از ابراز تمایل برای بازگردانی عظمت مصر باکی ندارد. او آمال و آرزوهای بسیاری دارد تا با پایتخت جدید سرمایه گذاری های خارجی و شرکت های جهانی را به سوی کشورش جذب کند تا بتواند به این شکل با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که در دو دهه اخیر از نظر اقتصادی رشد قابل توجهی داشته اند، رقابت و برابری کند.

در سال جاری، دولت بزرگترین پارک خورشیدی جهان را به نمایش گذاشت که در نزدیکی شهر اسوان واقع شده است. در سال 2015، کانال جدید سوئز افتتاح شد که هدف مصر از آن شکوفایی و مزایا اقتصادی است که دولت مصر امیدوار است به آنها دست یابد.

این پروژه ۴۰ میلیارد یورویی ممکن است شکست بخورد، ولی رئیس جمهور مصر در شهر جدید مستقر خواهد شد تا به بدبینی‌ها درباره این طرح پایان دهد. گفته می‌شود او در یک کاخ مستقر خواهد شد، ساختمانی که تاکنون هیچ یک از شبکه‌های تلویزیونی اجازه نیافته‌اند از آن تصویر بگیرند.

به ما بگویید چه فکر می کنید: آیا سیسی موفق به پیشبرد این سرمایه گذاری و طرح جدید خواهد شد یا این شهر مانند بسیاری از شهرهای دیگر که تبلیغات اغراق آمیز داشته، اما در نهایت شکست خورده اند خواهد بود؟