نمی توان منکر این موضوع شد که مهم ترین زیورآلاتی که شهروندان از آن استفاده می کنند، زیور آلات طلایی است. با وجود این، آن طور که برخی مجادلات در روزهای اخیر نشان می دهد این زیور آلات خوش رنگ می توانند روزگار ما را سیاه کنند! صحبت بر سر قیمت طلا یا پدیده ای مانند چشم و همچشمی و تجمل گرایی که گاهی در مصرف زیور آلات طلایی خودنمایی می کند، نیست؛ اظهارنظرهای روزهای اخیر درباره رابطه میان طلا و سیانور است.
آنچه از طلا می دانیم این است که مهم ترین فلز گرانبهای جهان است. این فلز از نظر اهمیت بازرگانی و اقتصادی از بالاترین درجه امتیاز برخوردار است. رنگ طلای خالص زرد تیره است. طلای خالص آنقدر نرم است که حتی با ناخن روی آن را می توان خط انداخت. در مقایسه با فلزات دیگر خاصیت چکش خواری زیادی دارد. در مقابل محلول های قلیایی بسیار قوی و پایدار است. در محلول سیانور سدیم و سیانور پتاسیم حل می شود. بهترین حلال برای طلا، تیزاب سلطانی است که مخلوطی از اسیدنیتریک (HNO2) و اسید کلریدریک (HCI) است که برای محک طلا به کار می روند.
**احتمال مرگ 95 درصدی با سیانور
پتاسیم سیانید یک ترکیب معدنی با فرمول KCN است. این ترکیب به صورت کریستال های بی رنگ است که بیشتر به شکر شباهت دارد و به شدت در آب انحلال پذیر است. اغلب KCN در معادن طلا برای استخراج، سنتزهای آلی و آبکاری مورد استفاده واقع می شود. kCN به شدت سمی است. KCN توسط حشره شناسان به عنوان عامل شدیدا کشنده در از پای درآوردن حشرات در ظرف چند ثانیه به کار می رود. اینکه چگونه پتاسیم سیانید یا قرص سیانور موجب مرگ می شود همچنان به عنوان یک راز بزرگ باقی مانده است. احتمالاتی وجود دارد که نشان می دهد در مسیر جریان خون این مواد شیمیایی در سلول های قرمز خونی مانع از جذب اکسیژن می شوند. مرگ و میر با پتاسیم سیانید حدود 95 درصد است. البته اگر یک پادزهر گوگردی به موقع استفاده شود می تواند موجب نجات فرد شود. اما با این حال فردی که زنده می ماند دچار معلولیت سیستم عصبی مرکزی به مانند بیماری پارکینسون می شود.
**پساب طلاکاری تهدیدی برای محیط زیست
شاید این پرسش ایجاد شود که چرا فلزی ارزشمند مانند طلا باید با ماده خطرناکی مانند سیانور مقایسه شود؟ باید گفت در کنار اینکه در تولید طلا از سیانور استفاده می شود در موارد زیادی این کارگاه های طلا سازی با انتقال پساب های خود به فاضلاب شهری باعث آلودگی آب های زیرزمینی به سم سیانور شده اند. ماه گذشته خسروی، نماینده مردم سمنان، مهدیشهر و سرخه از تولید زیرزمینی طلا در برخی از منازل در تهران خبر داد و گفت: آب آلوده به سیانور از منازلی که در آن طلا به صورت زیرزمینی تولید می شود، وارد فاضلاب می شود. هرچند که این اظهارات بلافاصله با واکنش رئیس اتحادیه طلا سازان مواجه شده و او امکان انتقال این سم به آب های شهری را رد کرد با این وجود روز گذشته مدیر گروه پساب سازمان حفاظت محیط زیست گفت: این سازمان با کارگاه های طلاکاری و طلا سازی که پساب خود را وارد طبیعت یا چاه های فاضلاب می کنند، برخورد قانونی خواهد داشت. اقبال رستمی افزود: همچنین این کارگاه ها برای حفظ عیار طلا و فرآوری این فلز ارزشمند از برخی اسیدهای غلیظ مانند نیتریک و سولفوریک استفاده می کنند که رها کردن باقیمانده این اسیدها در طبیعت نیز به مرور خسارات جبران ناپذیری به همراه دارد. به گزارش ایرنا، رستمی تاکید کرد: سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان یک سازمان نظارتی قدرت پلمب کردن کارگاه های متخلف را دارد که البته اجرای این کار هم بر عهده ادارات کل استانی محیط زیست است.
**برخورد با کارگاه های طلا سازی متخلف
یکی از اعضای شورای شهر تهران در این زمینه به «آرمان» می گوید: بحث ورود پساب های کارگاه های طلا سازی به آب شهری موضوعی است که در شورای شهر تهران، این ماه مطرح شده و رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شخصا پیگیر این مساله بوده است. احمد حکیمی پور ادامه می دهد: از زمانی که این مساله مورد بررسی قرار گرفت، بارها و بارها این نکته از سوی شرکت آب و فاضلاب و اتحادیه طلا سازان تکذیب شد. با وجود این، نتیجه تحقیق و تفحص کمیسیون سلامت وجود ترکیبات خطرناک در فاضلاب ها در اثر پساب های طلا سازی را تایید کرد. به گفته او آب های زیرزمینی وضعیت مناسبی ندارند و ورود فاضلاب های صنعتی و کارگاهی مهم ترین خطری است که این آب ها را تهدید می کند. رودخانه ها نیز در برخی موارد وقتی به جریان این آب ها می پیوندند ترکیبات مضر خود را وارد آب هایی می کنند که مستقیم وارد چرخه زندگی و مصرف مردم می شود. حکیمی پور عنوان می کند: این مساله مورد بررسی و توجه دقیق شورا قرار گرفته و با کارخانه ها و کارگاه های متخلف از این پس برخورد می شود.
**نیترات آب از شایعه تا واقعیت
منابع زیرزمینی آب تهران به علت نبود شبکه فاضلاب شهری در این کلان شهر آلوده شده است. آلودگی آب تهران و استفاده ناگزیر از آب های زیرزمینی برای تامین آب آشامیدنی مورد نیاز تهرانی ها به عنوان چالشی جدی و واقعی برای پایتخت عنوان می شود که برخی از مدیران از پرداختن به آن پرهیز می کنند. این در حالی است که تهران شبکه فاضلاب شهری ندارد و در زمینه مدیریت شبکه فاضلاب در میان کلان شهرهای دنیا، جزو ده شهر آخر جهان به شمار می آید. دو هفته پیش، پرورش- مدیرعامل آبفای استان تهران، حرف و حدیث ها درباره آلودگی آب تهران را رد کرده و گفته بود: آب تهران فاقد هرگونه آلودگی است و همانطور که بارها مطرح شده، آلودگی آب تهران فقط در حد شایعه است. هرگونه مشکل و آلودگی در آب تهران از دید آزمایشگاه های ما پنهان نمی ماند. این در حالی است که اسفندماه گذشته صدوق، مدیرکل محیط زیست استان تهران گفته بود: درصد نیترات موجود در آب های تهران بالاتر از حد استاندارد است و پایتخت ایران از این نظر در رتبه اول کشور قرار دارد.
**عدم امکان تصفیه آلودگی شیمیایی و صنعتی آب
یک کارشناس محیط زیست درباره وضعیت آب های زیرزمینی در کشور به «آرمان» می گوید: آب های زیرزمینی در گذشته برای مردم به عنوان یک منبع آبی ناب و طبیعی برای مصرف خوراکی به کار می رفت در حالی که در حال حاضر وضعیت این آب ها به جایی رسیده که حتی برای آبیاری مزارع هم نمی توان از آنها استفاده کرد. محمدرضا فاطمی ادامه می دهد: آب های زیرزمینی در برخی شهرها مانند رشت و اهواز که در مجاورت رودخانه قرار دارند، مستقیم وارد چرخه آب مصرفی مردم می شود و در برخی شهرهای دیگر وارد آب های سطحی شده و این آب ها هم در نهایت به مصرف مردم می رسد. نکته مهم آن است که آلودگی صنعتی و شیمیایی آب را هیچ تصفیه خانه ای نمی تواند از آن بگیرد و این سمومی که وارد آب می شود تا ابد در آن باقی می ماند. او می گوید: برای مثال تصفیه خانه های جنوب تهران آب ها را پیش تصفیه می کنند در حالی که این نوع تصفیه فقط ذرات معلق در آب و میکروب ها را از بین می برد و بقیه پساب ها مانند ضایعات صنعتی، بیمارستانی و شیمیایی در آن به قوت خود باقی مانده و وارد غذای مردم می شود.
منبع : روزنامه آرمان
