محمود آموزگار میگوید برخی اعتراضها به واسپاری امور نمایشگاه کتاب به تشکلهای نشر به خاطر برخورد با تخلفات صورتگرفته آنها بوده است؛ تخلفاتی از جمله فروش آثار دیگر ناشران که باعث شد امسال 107 غرفه به مدت یک روز بسته شود.
محمود آموزگار – سخنگوی شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب و رییس اتحادیه ناشران و کتابفر وشان تهران - در نشستی که با موضوع بررسی اقدامات انجامشده از سوی اتحادیه ناشران و کتابفروشان و تشکلهای نشر در بیستوهشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در آخرین روز برگزاری نمایشگاه (26 اردیبهشتماه) در مصلا برگزار شد گفت: پیش از آغاز نمایشگاه وعده داده بودیم که امسال حتما با نمایشگاهی متفاوت از سالهای گذشته مواجه خواهیم شد. در جمعبندی من هم همین اتفاق افتاده است و ما امسال نمایشگاهی متفاوت داشتیم که لازم است توضیحاتی درباره آن داده شود.
او سپس گفت: صرفنظر از گرایش رسانهها باید از فعالیت رسانهها در نمایشگاه کتاب تشکر کنم، چرا که همه شما اهمیت کتاب را قدر دانستید و من وظیفه خود میدانم در فضای نمایشگاه کتاب از شما تشکر کنم چون معتقدم یکی از یاران صنفها و تشکلها رسانهها هستند و تجربه نشان داده است که هرجا رسانه در کنار ما بوده توانستهایم مسائلمان را بهتر تبیین کنیم.
رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اظهار کرد: واسپاری برگزاری نمایشگاه کتاب جزو سیاستهای دولت یازدهم بود که در مصاحبههای وزیر ارشاد و معاون امور فرهنگی هم به آن تأکید میشد. در همین راستا سال گذشته ما به عنوان تشکلهای نشر بخشی از این همکاری را داشتیم، اما شاید نسبت به امسال میزان بیشتری از دخالت در امور مدیریتی در مورد تشکلهای صنفی وجود داشت، ولی حداقل باعث آغاز بحثها و همکاریهایی با وزارت ارشاد شد.
او در ادامه درباره اقدامات صورتگرفته در بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران گفت: در نمایشگاه بیست و هشتم پس از تشکیل شورای سیاستگذاری که زحمات بسیاری در آن کشیده شد مصوبات بسیار خوبی انجام شد که فکر میکنم بر برگردان مسیر نمایشگاه بر روی ریل نقش زیادی داشت.
آموزگار ادامه داد: بعد از اینکه بحث واسپاری بخشی از کار اجرایی نمایشگاه کتاب به تشکلها مطرح شد ما جلساتی را با تشکلهای صنفی که در سالهای گذشته هم به صورت منفرد عهدهدار وظایفی در نمایشگاه شده بودند داشتیم. اما اینبار لازم بود ما یک مرحله به جلو برویم و به عنوان جمعی یکپارچه تصمیماتی بگیریم و به وزارت ارشاد ارائه دهیم و باب همکاری را باز کنیم.
او افزود: شورای تشکلهای نشر پس از این مراحل تشکیل جلسه داد و اعلام آمادگی برای اجرای یکپارچه نمایشگاه با محوریت اتحادیه ناشران با موسسه نمایشگاههای فرهنگی صورت گرفت. این پیشنهادات سپس در جلسات شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب مطرح شد. در آن جلسه مذاکراتی انجام شد، هرچند تشکلها اعلام آمادگی برای اجرای کل کار نمایشگاه را کرده بودند اما واقعیت این بود که پس از بررسیها به این نتیجه رسیدیم که مدیریت بخشهایی را که مربوط به حوزه نشر است به عهده بگیریم و بخشهای نظارتی را به ارشاد و مؤسسه نمایشگاهها واگذار کنیم. بر همین اساس ما دخالتمان را به سه دسته تقسیم کردیم. بر همین مبنا بنا شد مدیران کمیته ناشران داخلی، بینالملل، اطلاعرسانی، علمی و فرهنگی و سرای اهل قلم وهمچنین کمیته فعالیتهای جنبی را ما انتخاب کنیم. اما با توجه به اینکه امسال قصد مدیریت هزینهها را داشتیم به دنبال آن بودیم تا برنامههایی را پیدا و اجرایی کنیم. بر همین اساس انتخاب مدیر کمیته جنبی کمی به طول انجامید و در این فاصله زمانی که ما به نتیجه رسیدیم معاونت فرهنگی این کمیته را به خانه کتاب محول کرده بود و قرار بر این شد این کار را مشارکتی انجام دهیم.
سخنگوی شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب تهران در ادامه اظهار کرد: در چهار کمیته اول قرار شد کل کار را ما انجام دهیم و در برخی کمیتهها کار مشارکتی صورت گیرد و نمایندگان تشکلها در آن حضور داشته باشند. همچنین بر طبق مصوبه شورای سیاستگذاری قرار شده بود این واگذاری طی سه سال صورت بگیرد تا ما هم آمادگی برای برپایی بهتر نمایشگاه را به دست آوریم.
او در ادامه با بیان اینکه نمایندگان ما در چند کمیته حضور داشتند، اضافه کرد: از جمله این کمیتهها، کمیته اجرایی بود که همکاریهای خوبی هم با ما داشتند. یکی از مواردی که در شورای سیاستگذاری به تصویب رسید علاوه بر مسائل غرفهسازی دریافت وجوه ثبت نام بود.
او سپس با بیان اینکه این روزها میشنویم که گفته شده است سه میلیارد تومان پول به اتحادیه ناشران داده شده است توضیح داد: اولا که این مبلغ سه میلیارد نبوده است. درواقع این پولی است که ما از محل ثبت نام ناشران و اجاره بها دریافت کردهایم و قصد داریم هزینهها را به زودی به صورت شفاف اعلام کنیم. بنابراین این پول اجاره بهای غرفههاست که طبق مصوبه شورای سیاستگذاری قرار شده این پول را بگیریم اما چون زمان ما اندک بود نمیتوانستیم مدیریت پول کنیم. ولی رقمها و آمارها دقیقا منطبق بر چیزی است که در کمیسیون تصویب شده است. ما صندوقدار و امین هستیم و بر همین اساس این پول به دست ما سپرده شده است و باید هزینه شود. اگر حجم هزینهها از میزان دریافتی تجاوز کند آنها مابقی را به ما پرداخت میکنند و اگر از پول پرداختشده اضافه باقی ماند ما به ارشاد مابقی را پرداخت خواهیم کرد. بر این اساس هیچ نوع پول دیگری در کار نبوده است.
آموزگار در ادامه به موضوع اختلاف تشکلها هم اشاره کرد و در اینباره گفت: اختلاف بین تشکلها طبیعی است، اگر اختلاف نباشد باید تعجب کنیم و مگر میان رأس و بدنه ارشاد اختلاف دیده نمیشود؟ ضمن اینکه صنف نشر مختلفالمنافع هستند و قاعدتا با توجه به منافعی که دارند مسائل را دنبال میکنند و باید به آنها اینچنین نگاه کرد. اما آنچه تشکلها بر آن نظر واحد دارند این است که موضوع مهم این است که آنها میتوانند نمایشگاهها را اداره کنند و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به عنوان تشکل محوری وظیفه دارد در پیشبرد اهداف و سیاستها اهتمام داشته باشد؛ تا روزی برسد که دولت دست خود را از فعالیتها بردارد، ولی باید نزدیکی و همگرایی تشکلها را داشته باشیم و رسانهها در این مسیر میتوانند مؤثر باشند، کمک کنند نکات مثبت را برجسته و نقاط افتراق را با گزارشهای تحلیلی رفع کنند.
سخنگوی بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران سپس گفت: با توجه به اینکه امسال بن رایگان خرید کتاب قطع شد اما به گفته مسؤلان امسال هزینهها نسبت به پارسال کاهش داشته ولی در عین حال میزان فروش با افزایش روبهرو بوده است. بنابراین حضور تشکلهای نشر برکات زیادی داشت و به مدیریت هزینهها کمک کرد.
رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران افزود: همچنین امسال در بخش خارجی توجه ویژهای به نشر و نمایشگاه شد به طوری که یکی از سفرای کشورها عنوان میکرد که حتما سال آینده ما با کتاب به نمایشگاه کتاب تهران میآییم. همچنین امسال رؤسای نمایشگاههای خارجی و نمایندگان بزرگی از تشکلها و کشورهای مختلف و ناشران بزرگ خارجی در تهران حضور پیدا کردند که تمام این مسائل وزن نمایشگاه بیست و هشتم را بالا برد. بخصوص اینکه نمایشگاه کتاب در سالهای گذشته در حوزه بینالملل با مشکلاتی همراه بود و با بازدید مقام معظم رهبری از نمایشگاه کتاب خون تازهای به رگهای نشر کشور تزریق شد.
او در بخش دیگری از این نشست با مثبت ارزیابی کردن حضور ناشران شهرستانی در نمایشگاه کتاب تهران در عین حال گفت: یکی از مشکلات این دسته از ناشران موضوع اقامت و هزینههایی است که در مدت حضورشان در نمایشگاه متقبل میشوند که باید تدابیری اندیشه شود تا این ناشران هم با سهولت در نمایشگاه تهران شرکت کنند و مشکل هزینه نداشته باشند. چون آنها بعضا به این دلیل که نمیتوانند از محل فروش کتابهای خودشان هزنیههایشان را جبران کنند اقدام به عرضه کتاب دیگر ناشران میکنند که این زمینه تخلف در نمایشگاه را فراهم می کند.
آموزگار در ادامه یادآور شد: ناشران از واسپاری نمایشگاه به تشکلها استقبال کردهاند چراکه با اتحادیه احساس نزدیکی دارند. اما با توجه به دخالت در امور باید کمک کنیم تا دخالتها به حداقل برسد. اما از میانه راه بحث دخالت نکردن در نمایشگاه قیچی شد و در ادامه این دخالت باعث شد کتابهایی از سطح نمایشگاه جمعآوری شود که این موارد از نظر ما مثبت نیست زیرا چنانچه نقد و حساسیتی هست باید از مجرای قانونی یعنی وزارت ارشاد پیگری شود و بعد به دست ما برسد تا ما این موضوعات را با اهالی صنف در میان بگذاریم.
او در همینباره به بازدید وزیر اطلاعات از نمایشگاه کتاب اشاره کرد و با مثبت ارزیابی کردن حضور او در نمایشگاه امسال گفت: در سخنان رییس نمایشگاه کتاب عنوان شده بود که وزیر اطلاعات از واسپاری امور به تشکلها قدردانی کرده است. بنده نیز به ایشان عرض کردم به سبب فضای ایجادشده در راستای همکاری کتابفروشان و ناشران و ایجاد امنیت ما را کمک کنید که ایشان قول پیگیری و همکاری داد.
رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اظهار کرد: من به وزیر محترم اطلاعات گفتم فضای قانونی انتشار، مسیری دشوار، سخت و فرسوده است اما فضای غیرقانونی انتشار بسیار لیبرال است که این واقعا به امنیت جامعه ضربه میزند که ایشان هم قبول داشت.
او در ادامه درباره موضوع ثبت نام از ناشران نیز توضیح داد: ثبت نام از ناشران قرار بود همانند سالهای قبل از طریق تشکلها انجام شود، ولی اعلام شد از طریق نرمافزارهایی که مؤسسه نمایشگاهها طراحی کرده است این کار انجام میشود اما چون ما میدانستیم ممکن است روش مدرن اشتباهاتی داشته باشد پیشنهاد کردیم در عین حال روش سنتی ثبت نام برای اطمینان بیشتر صورت بگیرد اما مؤسسه نمایشگاهها مصر بود از برنامهای که تهیه کرده استفاده شود. البته ما میتوانستیم آن را نپذیریم چرا که ثبت نام به ما سپرده شده بود، اما برای استفاده از تکنولوژی مخالفت نکردیم.
او همچنین گفت: میدانیم هر برنامهای تا به مقام اجرا نرسد مشکلاتش مشخص نمیشود. امروز هم جلسهای درباره این اشکالات داشتیم، چراکه بهتر بود به توصیه ما هم عمل میشد و در این صورت اشتباهی انجام نمی گرفت که منجر به بستن دو غرفه در نمایشگاه شود.
آموزگار همچنین درباره رضایت نداشتن برخی ناشران در زمینه واسپاری امور به تشکلها گفت: موضوع باید کارشناسانه بیان شود. ببینید وقتی 107 غرفه به مدت یک روز به دلیل عرضه کتابهای دیگر ناشران بسته میشود معلوم است که ممکن است اعتراضاتی به ما صورت بگیرد.
او در عین حال گفت: تعداد بسیار زیادی از غرفهها تنها آثار دیگر ناشران را عرضه میکنند که این تخلف است. بسیاری از اینها ناشر نیستند و باید جلو حضور آنها در نمایشگاه گرفته شود.
آموزگار همچنین به نارضایتی فروش ناشران کودک اشاره کرد و گفت: در مورخه 93.12.25 تفاهمنامه ما با معاونت فرهنگی منعقد شد و تا پیش از آن برنامهریزی صورت نگرفته بود بنابراین ما فرصتی برای ایجاد تغییر نداشتیم و باید از روشهای گذشته تبعیت میکردیم. من هم فکر میکنم امسال به ناشران کودک واقعا بهایی که لازم بود داده نشد و در حق آنها ظلم شد. ما تمام یارانه را به سمت آنهایی که دوران کودکی را طی کردهاند بردهایم، درحالی که ضروری است اینها به سمت کودک سوق پیدا کند. قبول دارم که برخی ناشران کودک حتی اجاره غرفههایشان را نتوانستند تأمین کنند و ما در همین راستا در حال رایزنی با دکتر صالحی (معاون فرهنگی وزارت ارشاد) هستیم تا به بهبود وضعیت ناشران کودک کمک کنیم.
او افزود: امسال اولین گزینه برای جایگیری ناشران کودک رواق شرقی بود که به آنها پیشنهاد کردیم. انجمن ناشران کودک و نوجوان هم 24 ساعت فرصت خواست تا این فضا را کارشناسی کند. اما پس از آن مطرح کرد که این فضا جوابگوی ناشران نخواهد بود.
آموزگار در پایان نیز اعلام کرد: در آخرین جلسه شورای تشکلهای نشر که در دفتر اتحادیه در نیمطبقه دوم نمایشگاه برگزار شد تصمیم بر این شد که زمینی به مساحت 45 هزار مترمربع درقسمت شمال کتابخانه ملی که شهرداری قصد احداث پارکینگ درآن را دارد برای فضای نمایشگاهی در اختیار قرار گیرد. این موضوع تصویب شد و تشکلهای نشر برای پیگیری به اتحادیه نمایندگی دادند. درخواست ما هم از آقای قالیباف (شهردار تهران) این است که این فضای 45 هزار مترمربعی در دو طبقه نمایشگاه ساخته شود تا از این وضعیت نابسامان رهایی پیدا کنیم.
ایسنا