نخود سبز یکی از سبزیجات مورد کشت در دوران باستان است که در آن زمان به
خاطر ارزش غذایی‌اش، بسیار محبوب بود. احتمالا منشأ آن بخش جنوبی رشته کوه
هیمالیا در شمال غرب هند بوده است. امروزه این ماده غذایی یکی از محصولات
اصلی تجاری در همه نواحی معتدل و نیمه استوایی به شمار می‌آید.
گیاه نخود سبز از نظر گیاه‌شناسی یک گیاه روَنده است که متعلق به خانواده فاباسه (Fabaceae) در تیره Pisum است. نام علمی آن Pisum sativum می‌باشد. برخی از نامهای متداول آن در کشورهای دیگر عبارتند از نخود انگلیسی (english peas)، نخود شیرین (sweet peas)، نخود باغچه‌ای (garden peas) و ... .
گیاه رونده نخود
نخود گیاه یک ساله رونده با رشد سریع است که برای رشد مناسب، باید با داربست آن را پشتیبانی کرد (مانند درخت انگور). این گیاه در خاک خوب زهکشی شده ماسه‌ای در شرایط آب و هوایی سرد و مرطوب، به خوبی بار می‌دهد. نیام سبز و با ساقه برگ کوتاه در اواخر زمستان یا اوایل بهار پدیدار می‌شود. هر نیام حدود ۵ تا ۷ سانتی‌متر طول دارد، هر نیام ممکن است باد کرده و یا مسطح، صاف یا کمی منحنی بوده و با ۲ تا ۱۰ دانه خوراکی صاف، سبز رنگ و خام پر شده باشد.
به طور کلی نیام‌ها در حالی که تازه رسیده‌اند، برداشت می‌شوند که در این حالت نرم، سبز، شیرین و خوراکی (در حالت خام) هستند. اگر بگذارید نیام‌ها کاملا برسند، شیرینی کمتری داشته و کمی تلخ می‌شوند و رنگ آن‌ها به سبز زرد تا زرد تغییر می‌کند.
پیچک نخود نیز قابل خوردن است. پیچک، بخش جوانه زده و تازه و حساس رأس گیاه نخود است. پیچک نخود طعمی مشابه نخود دارد و در تهیه سالاد و آشپزی بسیاری از نواحی جنوب شرق و شرق آسیا استفاده می‌شود.
شکل: پیچک نخودنخود برفی (Snow peas) یا نخود شکری گونه‌های مختلف نخود هستند که تمامی نیام سبز نرسیده آن از جمله پوسته بیرونی مانند سبزی خورده می‌شود.
شکل: نخود برفی
فواید نخود برای سلامتیـ نخود سبز (نخود فرنگی) یکی از مغذی‌ترین حبوبات سرشار از مواد مغذی گیاهی، مواد معدنی، ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌هاست.
ـ نخودهای تازه در مقایسه با لوبیا‌ها و لوبیا چشم بلبلی کم کالری است. صد گرم نخود سبز تنها ۸۱ کالری دارد و حاوی هیچ کلسترولی نیست.
نخود سبز منبع خوبی برای پروتئین، ویتامین‌ها و فیبرهای محلول و نامحلول هستند.
ـ نیام تازه نخود منبع عالی برای اسید فولیک است. صد گرم از آن ۶۵ میکرو گرم (یا ۱۶درصد از مقدار فولات توصیه شده روزانه) را در اختیار ما قرار می‌دهد. فولات یکی از ویتامینهای گروه ب است که برای سنتز دی ان‌ای (DNA) در داخل سلول لازم است. مطالعات نشان می‌دهند اگر مادران هنگام بارداری یا پیش از بارداری غذاهای سرشار از فولات مصرف کنند، از نواقص لوله عصبی در جنین آن‌ها جلوگیری می‌شود.
شکل: نیام‌های باز شده نخود سبز و دانه‌های داخل آنـ نخود سبز تازه منبع بسیار خوبی از اسید اسکوربیک (ویتامین ث) است. صد گرم نیام تازه نخود حاوی ۴۰ میلی گرم ویتامین ث (یا ۶۷% از مقدار ویتامین ث توصیه شده روزانه) می‌باشد. ویتامین ث آنتی اکسیدان بسیار قدرتمند و محلول در آب است. سبزیجات سرشار از این ویتامین به بدن کمک می‌کنند در مقابل عوامل عفونی مقاومت کرده و رادیکال‌های آزاد را از بدن دفع کند.
ـ
نخود حاوی فیتو استرول به ویژه ß-sitosterol است. مطالعات نشان می‌دهند سبزیجاتی مانند حبوبات، میوه‌ها و غلات غنی از استرولهای گیاهی به کاهش کلسترول بدن کمک می‌کنند.
ـ نخودِ باغچه‌ای منبع خوبی برای ویتامین کا (K) می‌باشد. صد گرم دانه تازه این نخود حاوی حدود ۲۴. ۸ میکرو گرم ویتامین کا - ۱ یا فیلوکوئینون (یا ۲۱% از مقدار توصیه شده روزانه آن) است. ویتامین کا در افزایش تراکم استخوان (معدنی سازی) از طریق تقویت فعالیت استئوتروفیک در داخل سلولهای استخوان، نقش ایفا می‌کند. همچنین ویتامین کا با محدود کردن تخریب عصبی داخل مغز، در درمان بیماری آلزایمر نقش موثری دارد.
ـ نخود سبز تازه منبع خوبی برای آنتی اکسیدان‌های فلاونوئید مانند کاروتن‌ها، لوتئین و زیگزانتین و نیز ویتامین آ به شمار می‌آید (۷۶۵ واحد یا ۲۵. ۵% مقدار توصیه شده روزانه در هر صد گرم). ویتامین آ یک ماده مغذی مهم و مورد نیاز در حفظ سلامت غشا، پوست و چشم است. به علاوه مصرف سبزیجات و میوه‌های طبیعی سرشار از فلاونوئید‌ها به محافظت از ریه در مقابل سرطان دهان و ریه کمک می‌کند.
ـ نخود سبز علاوه بر فولات، ویتامینهای دیگر گروه ب را نیز دارد مانند اسید پانتوتنیک، نیاسین، تیامین و پیریدوکسین. به علاوه منبع غنی برای بسیاری از مواد معدنی مانند کلسیم، آهن، مس، روی و منگنز است.
