در حال حاضر هیچ راهی به جز صرفه جویی، مدیریت مصرف و برنامه ریزی فوری برای کاهش مصرف آب در کشاورزی مازندران وجود ندارد.
کاشت برخی از محصولات پرمصرف که آب فراوانی نیاز دارند باید متوقف شود، سیستم تقسیم آب در روستاها باید مورد بازنگری جدی و فوری قرار گیرد، چاه های غیرمجاز استان با سرعت هرچه تمام تر شناسایی شود، دولت به شکل ویژه در جریان بحرانی که مازندران را تهدید می کند قرار گیرد و بالاخره اینکه پس از سال های شعار دادن بالاخره اقدامی عملی برای هدایت و تجمیع آب های سطحی صورت گیرد.
یاد باد آن روزگاران، یاد باد! یاد باد آن روزهایی که حسرت یک زنگ ورزش بدون بارندگی روی دلمان مانده بود. یاد آن روزها به خیر که با چترهایمان در راه مدرسه تا خانه مثل شوالیه ها باهم می جنگیدیم. یاد آن روزها به خیر که در خیابان دهانمان را باز می کردیم و چشممان را می بستیم تا قطره های باران مثل سوزن ته گرد به زبان و گلویمان برسد.
روزهای خشک سال جدید می گوید که آن روزهای خوش و آن حقیقت های انکارناپذیر دیروز، امروز به نوستالژی هایی بدل شده اند که حتی در خیالمان هم نمی گنجید.
وقتی نخستین تصاویر از شالیزارهای خشک شده منتشر شد خشکمان زد. انگار در بیابان برنج روئیده باشد. یک کشاورز مازندرانی هم بعد از دیدن این وضعیت سکته کرد و خانه نشین شد.
بی آبی مشغول بلعیدن جهان است و مازندران هم بخشی از این کره خاکی بزرگ است. فرقی نمی کند تا 2 سال پیش یکی از پرباران ترین مناطق ایران بود. به قول حکما، نعمت آرام آرام می رسد و قحطی ناگهان!
حالا تازه یادمان افتاده باید آب کشاورزی را مدیریت می کردیم. برای جمع آوری آب های سطحی نقشه می کشیدیم و حوزه زیرساخت آب و فاضلاب را مدیریت می کردیم.
متاسفانه تازه ترین خبر این است که با توجه به شرایط جوی و کاهش نزولات و خشکی، زراعت برنج در برخی از مناطق به ویژه در قسمت مرکزی و شرق استان که مشکل منابع آبی دارند، مطلوب نیست و علاوه بر نبود امکان آب تخت و انتقال نشاء به زمین اصلی، بسیاری از سطوح کشت شده نیز دچار استرس کم آبی شده و تا مرحله خطر پیش رفته است.
این خبر را مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران داده و گفته است که اگر اقدامی برای تامین آب صورت نگیرد، مزارع در شرایط رها شدن و از بین رفتن قرار می گیرند.
متاسفانه خشک سالی باورنکردنی شوک بزرگی به استان وارد کرد. استاندار مازندران در آخرین سخنرانی اش به شدت نسبت به انفعال مسئولان در برابر خشکسالی اعتراض کرد و از آنها خواست طرحی جدی برای مقابله با این وضعت ارائه دهند.
در حال حاضر سطوحی از زمین های کشت شده که در مرحله پنجه زنی و زایشی قرار داشتند، به دلیل کم آبی شدید و سله بستن خاک، رها شده و در معرض نابودی قرار دارند.
با توجه به آمارهای منتشر شده تاکنون 208 هزار و 616 هکتار از شالیزارهای استان به کشت برنج اختصاص یافته که 48 هزار و 975 هکتار معادل 23.5 درصد آن به صورت مکانیزه و 159 هزار و 641 هکتار به روش سنتی کشت شده است.
از کل سطوح نشاشده 161 هزار و 334 هکتار مربوط به ارقام محلی و 47 هزار و 582 هکتار مربوط به ارقام پرمحصول بوده است.
از این میان ، یک هزار و 541 هکتار به دلیل تامین نشدن آب، کشت نشده است و : 26 هزار و 194 هکتار سطح شالیزارهای کشتشده تحت استرس و 495 هکتار سطح کشتشده و رها شده که در صورت تأمین آب، احتمال برگشت و انتفاع آن کم است.
این بزرگترین خشکسالی 30 سال اخیر در مازندران است و سابقه نداشته است که چنین تنشی شالیزارهای استان را تهدید کند.
با توجه به شرایط جوی، در حال حاضر درصد خوشه دهی شالیزارهای استان حدود 15 درصد ارقام محلی است.
این خشکسالی فعلا روی قیمت برنج اثرنگذاشته است اما اقتصاددان ها پیش بینی می کنند که این اتفاقات حداقل 20 تا 40 درصد قیمت ارقام پرمحصول مازندران را بالا ببرد و با توجه به کاهش شدید واردات برنج و ممنوعیت واردات در فصل کشت و همزمان شدن آن با خشکسالی و کاهش ظرفیت تولید مازندران بازار دچار تنشی خواهد شد که احتمال دارد 5 تا 7 درصد به نرخ افزایشی یاد شده بیافزاید.
در حال حاضر هیچ راهی به جز صرفه جویی، مدیریت مصرف و برنامه ریزی فوری برای کاهش مصرف آب در کشاورزی مازندران وجود ندارد. کاشت برخی از محصولات پرمصرف که آب فراوانی نیاز دارند باید متوقف شود، سیستم تقسیم آب در روستاها باید مورد بازنگری جدی و فوری قرار گیرد، چاه های غیرمجاز استان با سرعت هرچه تمام تر شناسایی شود، دولت به شکل ویژه در جریان بحرانی که مازندران را تهدید می کند قرار گیرد و بالاخره اینکه پس از سال های شعار دادن بالاخره اقدامی عملی برای هدایت و تجمیع آب های سطحی صورت گیرد.
تنها در صورت عمل کردن به این نیازهاست که مازندران وارد بحران خشکسالی نخواهد شد. اگر در هریک از موارد یاد شده سهل انگاری صورت گیرد با چنان فاجعه ای روبرو خواهیم شد که در تاریخ معاصر مازندران بی سابقه خواهد بود.
منبع: وارش نیوز
