اختصاصی «تابناک باتو» کار لایل، فیلسوف انگلیسی هرگاه به نام امام علی (ع) میرسید، از یاد عظمت او چنان به وجد میآمد که حتی در وصفش شعر میسرود؛ شعرهایی که انگار سروده یکی از شیعیان حضرت علی (ع) است.
او درباره امام علی (ع) گفته است: ما چارهای نداریم جز اینکه او را دوست بداریم و حتی عاشقش باشیم.
میخائیل نعیمه، مورخ مسیحی درباره امام (ع) میگوید: مورخ و نویسنده هرچند تیزهوش و دارای قوه قدسیه باشد، محال است بتواند حتی در هزار صفحه، صورت معنوی امام را چنان که هست، مجسم کند. قدرت نمایی و قهرمانی امام تنها در میدان جنگ نبود. او قهرمانی برای یاری مردم محروم و رهایی دادن مظلومان از چنگ متجاوزان و ظالمان بود. او قهرمانی بود که بصیرت، طهارت، وجدان، سحربیان و ایمان بسیار داشت. این نیروی قهرمانی همیشه و برای همه محرک و انگیزه دهنده است، هرچند که روزگارها از آن گذشته باشد؛ چون امروز و هر روز که شوق ما برای پی ریزی بنای صالح و فاضلانه شدید میشود، باید به سوی او بازگردیم... علی آن قهرمان بیمانند فکر و روح وبیان است؛ در هر زمان و مکان.
جبران خلیل جبران، نویسنده پر شور مسیحی که از دلدادگان امام (ع) بود، در وصفش میگوید: هرکس شیفته و دلداده او شد، شیفتگی و دلدادگیش به رشتههای فطرت بسته بود و هرکس با او دشمنی میکرد، از فرزندان جاهلیت بود.
بارون کارادوو، مورخ و محقق فرانسوی، شگفت زده از شجاعت و مردانگی امام علی (ع) میگوید: علی آن شجاع بیهمتا، قهرمان یکه تازی بود که دلیرانه در کنار پیامبر جنگید و اعمال برگزیده و معجزه آسایی از او پدید آمد که هیچ کس مانند آن را نمیتوانست. در جنگ بدر، علی با آنکه بیست ساله بود، سواران قریش را به یک ضرب تیغ به دو نیم میکرد. در جنگ احد، ذوالفقار را به دست گرفت و بر سر دشمنان، کلاهخودها را شکافت و بر تن آنها زرهها را درید. در یورش به قلعههای خیبر، با یک دست دروازه سنگین و آهنین را از جا کند و آن را بالای سر خود سپر ساخت...
جرج جرداق در وصف او با حسرت میگوید: ای روزگار! چه میشد که بر مردم مهر میورزیدی و در هر عصر، مردی همچون علی (ع) با آن خرد و دل و زبان و ذوالفقار عطا میکردی؟
سعیده ملایی