پرندهای را تصور کنید که ارتفاع قدش ۳.۵ متر و طول بالهایش بیشتر از یک اتوبوس باشد. شاید فکر کنید که چنین موجودی فقط در تخیلات سازندگان فیلم «پارک ژوراسیک» میتواند پرواز کند، اما واقعیت این است که چنین موجودی واقعا زمانی در آسمان سیارۀ ما پرواز میکرده است.
فسیل این پتروسور غولپیکر که توسط دانشمندان «دراکولا» نامگذاری شده است در ترانسیلوانیای رومانی کشف شد؛ یعنی همان جایی که داستان شخصیت «دراکولا» در آن اتفاق میافتد. در حالی که گونه دقیق این پرنده نامشخص است، تصور میشود که عضوی از خانواده «اژدرکید» Azhdarchidae بوده باشد؛ خانوادهای از پتروسورها که در دوره کرتاسه پسین زندگی میکردند و به خاطر بزرگ بودن جثهشان شهرت دارند.
اندازه دراکولا باعث شده است که برخی تردید داشته باشند که آیا این جانور قادر به پرواز بوده باشد؛ با این حال، بقایای پتروسور به صورت تکه تکه پیدا شده و به همین دلیل سخت است که بتوان پاسخ قابل اعتمادی برای این پرسش پیدا کرد، اگرچه برخی تحقیقات اخیر نشان میدهد که حتی برخی از بزرگترین پتروسورها نیز میتوانستند پرواز کنند.
سوال مهم دیگر این است که چگونه دراکولا و سایر همنوعانش توانستند تا این اندازه بزرگ شوند. طبق یک مطالعه جدیدی که در مجله Current Biology منتشر شده است و توسط محققان دانشگاه لستر رهبری شده است، توانایی خوب این پرندگان باستانی برای «راه رفتن» بر روی زمین باعث بزرگی جثه آنها شده است.
طبق این تحقیق، وقوع یک تغییر مشخص در میانه دورۀ ژوراسیک، آناتومی دستها و پاهای پتروسورها را بیشتر شبیه به آناتومی حیواناتی کرد که روی زمین زندگی میکردند.
دکتر دیوید اونوین، یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: «در پتروسورهای اولیه، اندامهای عقبی توسط یک غشای پروازی به هم متصل بودند که راه رفتن و دویدن را به شدت دشوار میکرد. اما در پتروسورهای بعدی و پیشرفتهتر، این غشا در امتداد خط وسط جدا شد و به هر اندام عقبی اجازه داد تا به طور مستقل حرکت کند. این یک نوآوری کلیدی بود که همراه با تغییراتی در دستها و پاهای آنها، تحرک پتروسورها روی زمین را بسیار بهبود بخشید.»
اونوین توضیح داد که این کلید شکل گرفتن بدنهای بزرگتر بود: «با آزاد شدن از قید و بندهای قبلی، این پتروسورهای بعدی میتوانستند به اندازههای بسیار بزرگی رشد کنند و برخی از آنها به غولهای واقعی دورۀ مزوزوئیک تبدیل شدند.»
رابرت اسمیت، نویسنده اصلی مقاله نیز گفت: «پرواز کردن پتروسورها فقط بخشی از داستان آنهاست. با بررسی نحوه زندگی آنها در درختان یا روی زمین، میتوانیم شروع به درک نقشهایی کنیم که آنها در اکوسیستمهای باستانی بازی میکردند.»
فرادید