موناليزای عراق چه کسی است؟!

اختصاصی «تابناک باتو» در کشور عراق تابلوی معروفی از یک دختر جوان وجود دارد. این تابلو به مونالیزای عراق معروف است و از محبوبیت بسیاری در نزد مردم عراق و حتی مناطق دیگر جهان از جمله اروپا و کشور انگلستان در برهه‌ای از زمان برخوردار بوده است.

 اما این دختر کیست و چرا پرترهٔ او این گونه برای عموم مردم عراق محبوب است؟!


عشق در نگاه اول، ترس و تبعید

دکتر اکرم کرکوکلی دربارهٔ داستان این پرتره و محبوبیت آن می‌گوید: این پرتره متعلق به دختری به نام لیلی المعیدی است. لیلی دختر یک رفتگر فقیر بود. این خانوادهٔ فقیر در شهر اربیل عراق زندگی می‌کردند‌. روزی دختر این رفتگر فقیر در حال آب و جارو کردن جلوی در خانه بوده است. در این هنگام گروهی از افسران انگلیسی در حال عبور از آنجا بودند که یکی از آن‌ها محو زیبایی دختر می‌شود. او تا چند دقیقه بی‌حرکت در یک جا می‌ایستد و به دختر خیره و باعث تعجب همراهان خود می‌شود.
 
چند روز بعد آن افسر انگلیسی افراد سر‌شناس و صاحب نفوذ را به خواستگاری می‌فرستد و سعی در کسب رضایت خانوادهٔ رفتگر دارد، اما لیلی و پدرش به دلایل مختلف از جمله اختلافات دینی و زبانی با این موضوع مخالفت می‌کنند. آن افسر انگلیسی اعلام می‌کند که حاضر است مسلمان شود اما خانواده معیدی نمی‌خواستند دخترشان را به ازدواج کسی درآورند که او را دوست ندارد. سرانجام آن مرد تصمیم می‌گیرد تا با تهدید و ترعیب دخترک را مجبور به ازدواج خود کند و سرانجام لیلی المعیدی به ازدواج آن مرد درمی‌آید. آن‌ها برای زندگی به لندن می‌روند.

لیلی و پدر و مادرش به شدت برای هم دلتنگ شده بودند. از این رو لیلی از همسرش می‌خواهد تا عکسی از او را برای خانواده‌اش بفرستند. به این ترتیب پرتره‌ای از او توسط یک نقاش معروف انگلیسی کشیده می‌شود. یک شرکت چاپ انگلیسی هم به چاپ نسخه‌های مختلفی از آن مبادرت می‌کند و تصویر لیلی المعیدی در سراسر جهان از جمله کشور عراق در سطح گسترده‌ای منتشر می‌شود.

لیلی، دختر محبوب فقرا

گفته می‌شود که تابلوی لیلی المعیدی، تصویر محبوب فقرای عراق بوده است و زینت بخش دیوار خانه‌های آن‌ها؛ دختر فقیری که زیبایی‌اش او را به اسارت درآورد و عمر او را در غربت به تباهی کشاند.

حاج ابواحمد پیرمرد هشتاد ساله عراقی می‌گوید: تا چند دهه پیش در جهاز هر دختری یک تابلوی لیلی بود، دختران فقیر راز چشمان غمگین او را خوب درک می‌کردند و از چهرهٔ مات و بی‌صدای او حرف های بسیاری می‌شنیدند.

منبع: جریدة الشرق
سعیده ملایی