خیابان لاله‌زار قدمتی به درازای تاریخ تحول پایتخت دارد. زمانی تنها یک باغ خارج از حصار طهماسبی بود و به‌مرور به یکی از شلوغ‌ترین و پررفت‌وآمدترین خیابان‌های تهران تبدیل شد. روزگاری مدرن‌ترین خیابان تهران نام داشت و بسیاری از اولین تجربه‌های مدرنیته را در حافظه خود ثبت کرده است.
خیابان لاله‌زار قدیمی که امروزه به آن قسمت جنوبی لاله‌زار می‌گویند، حد فاصل خیابان جمهوری تا میدان توپخانه را شامل می‌شود؛ باید گفت که زمانی از لاله‌زار به‌عنوان خیابان فرهنگی تهران قدیم یاد می‌کردند. شواهد می‌گوید که لاله‌زار باید پیش از سال ۱۱۹۰ خورشیدی به وجود آمده باشد. در عصر قاجاریه، این باغ مکان تفریح و تفرج پادشاهان به‌حساب می‌آمد و در سال ۱۱۵۴ خورشیدی و دوران فتحعلی‌شاه قاجار نیز، باغ لاله‌زار را محل سکونت رئیس هیئت اعزامی ناپلئون بناپارت در نظر گرفتند. با توسعه شهر تهران، این باغ و اراضی اطراف آن نیز جزئی از محدوده پایتخت شد و روند روبه‌رشد خود را با سرعت پشت سر گذاشت.
اولین‌های لاله‌زار را بشناسید
سال ۱۲۵۲ خورشیدی و در عهد ناصری، ناصرالدین شاه در سفری به فرنگ، از تماشای خیابان شانزلیزه پاریس به وجد می‌آید. در بازگشت او، باغ لاله‌زار ۹۰ هزار تومان فروخته می‌شود و مسیری از میان این باغ می‌کشند تا خیابانی به سبک خیابان‌های اروپایی و شبیه شانزلیزه پاریس، در طهران آن روزها ساخته شود. اولین سیم تلگراف را از باغ لاله‌زار کشیدند، اولین چراغ گاز تهران قدیم را در شب‌های لاله‌زار روشن کردند، اولین سالن سینما و اولین مغازه گل‌فروشی هم در همین خیابان افتتاح شد. یک خط واگن اسبی، برای گشت‌زنی در خیابان لاله‌زار تدارک می‌بینند. «محله دولت» نیز در غرب باغ لاله‌زار، به‌عنوان جدیدترین محله مسکونی تهران، یکی از زیباترین و مصفاترین کوچه‌باغ‌ها و از مرغوب‌ترین اراضی شهر معرفی شد.
شانزلیزه تهران اینجا بود
در دوران مشروطه، لاله‌زار اوج رونق و شکوفایی خود را پشت سر گذاشت و تا پایان عصر قاجاریه نیز یکی از مهم‌ترین نقاط گردشگری پایتخت بود. در پایان عصر قاجار و اوایل دوره پهلوی نیز خیابان لاله‌زار یا «شانزلیزه تهران» نماد نوگرایی و هنر ایران را بر پیشانی داشت. خیابانی که ترکیبی از هنر و تجارت را در دل خود جای داده و تئاترها، سینماها، رستوران‌ها و ویترین مغازه‌های مختلف آن، رفت‌وآمد بسیاری را در این خیابان رقم می‌زد. امروزه از آن لاله‌زار طهران قدیم تنها «خانه امین‌السلطان» یا «خانه و باغ اتحادیه» باقی مانده که خوشبختانه از دام تخریب رها شده و به‌دست مرمت و بازسازی رسیده است.
همشهری آنلاین
