اختصاصی تابناک باتو ــ به تازگی انیمیشن‌هایی با استفاده از هوش مصنوعی ساخته شده است که نشان می‌دهد چگونه سطح سیاره زمین در ۱۰۰ میلیون سال گذشته تغییر کرده است.
این انیمیشن‌ها جزئی‌ترین نمای تاریخ توپوگرافی زمین هستند که به وجود آمدن کوه‌ها، توسعه حوضه‌ها و انتقال توده‌های بزرگی از رسوبات در سراسر جهان از طریق فرسایش را به تصویر می‌کشند.
این انیمیشن‌ها حرکات صفحات تکتونیکی و حرکت پوسته‌های بزرگ زمین را نشان می‌دهند که با یکدیگر برخورد می‌کنند و رشته کوه‌ها را تشکیل می‌دهند، سپس از هم جدا می‌شوند و حوضه‌های اقیانوسی را تشکیل می‌دهند.
هنگامی که این صفحات به داخل گوشته یا لایه میانی زمین در مناطق فرورانش فرو می‌روند، آتشفشان‌های سیاره‌ای شکل می‌گیرد و زمین لرزه به وجود می‌آید. اما نیروهای دیگری نیز وجود دارند که سبب تغییر شکل زمین می‌شوند؛ برای مثال، بارش سطح را فرسایش می‌دهد، هوازدگی سطح دی اکسید کربن در هوا را تغییر می‌دهد و چرخه‌ای ایجاد می‌کند که به سبب آن زمین به جو متصل می‌شود.
تریستان سالز، مدرس ارشد علوم زمین در دانشگاه سیدنی، می‌گوید: «اگرچه قاره‌ها به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است، اما همچنان درک ما از چگونگی تکامل سطح زمین محدود است.»
سالز در ایمیلی به Live Science نوشت: «این مدل هوش مصنوعی می‌تواند راهی برای ارزیابی چگونگی تغییر سطح زمین (در سطح جهانی و در مقیاس‌های زمانی زمین شناسی) به ما نشان دهد که بر اساس برهمکنش‌های آن با جو، هیدروسفر و حتی در تعامل با نیرو‌هایی همچون نیروهای دینامیک تکتونیکی و گوشته حاصل می‌شود.»
این مدل، تغییرات کره زمین را از پیش از ۱۰۰ میلیون سال پیش و در بحبوحه فروپاشی ابرقاره پانگه آ، که حدود ۲۰۰ میلیون سال قبل شروع به وقوع کرد، نشان می‌دهد. در این مدل، رنگ آبی جریان آب و رنگ قرمز میزان رسوبات جدید در اثر فرسایش را نشان می‌دهد.
Laurent Husson یکی از نویسندگان این مطالعه و زمین شناس موسسه علوم زمین (ISTerre) بیان داشت: «این مدل بی سابقه با وضوح بالا از گذشته نزدیک زمین، درک عمیق تری نسبت به تغییرات سیاره را در اختیار دانشمندان زمین شناسی قرار می‌دهد.»
نشان دادن تعاملات گسترده و اثرات مختلف همه نیرو‌ها بر روی تکامل زمین ـ از حرکات صفحات گرفته تا جریان آب و تغییرات آهسته در گوشته ـ می‌تواند مسیر را برای درک بسیاری از سوالات پیچیده حوزه زمین شناسی همچون آب و هوا هموار کند.
محققان با استفاده از این مدل دریافتند که احتمالاً سرعت حرکت رسوب در سراسر جهان، بسیار بیشتر از آن چیزی است که دانشمندان بر اساس مشاهدات قبلی خود به آن پی برده بودند. سالز گفت که نرخ فرسایش کلی در ۱۰۰ میلیون سال گذشته نسبتاً ثابت بوده است، اما تغییراتی در نرخ به دام افتادن رسوبات در حوضه‌های کم ارتفاع در خشکی یا جریان به داخل دریا‌ها رخ داده است؛ برای نمونه، حدود ۶۰ تا ۳۰ میلیون سال پیش، جریان رسوب به اقیانوس‌ها دو برابر شد که احتمالاً با ظهور کوه‌های هیمالیا و فلات تبت مرتبط بوده است.
سالز گفت که چنین تفاوت‌های ظریفی می‌تواند مهم باشد؛ مثلا نشانه‌های اولیه حیات در محیط‌های کم عمق دریایی شکل گرفتند، جایی که میکروارگانیسم‌ها برای اولین بار فتوسنتز را به کار گرفتند و سازند‌های معدنی به نام استروماتولیت‌ها را ایجاد کردند.
سالز گفت: «تصور بر این است که شار رسوب ممکن است منبعی از مواد مغذی را برای این موجودات اولیه فراهم کرده باشد و به آن‌ها اجازه رشد و تکامل را در طول زمان داده باشد. ما تصور می‌کنیم که مدل ما می‌تواند برای آزمایش چنین فرضیه‌هایی در مورد منشاء حیات در زمین استفاده شود.»
