تابناک باتو ــ مردمی که در روز به آسمان نگاه می‌کنند گاهی انتظار دیدن ماه تابان را در آسمان روز ندارند. انگار خورشید باید در روز بتابد و ماه در شب. اما چرا گاهی در روز، ماه و خورشید هم‌زمان در آسمان وجود دارند؟
برای روشن شدن این موضوع که چرا ما می‌توانیم در روز ماه را هم در آسمان ببینیم باید چگونگی گردش ماه به دور زمین و هندسه حرکت آن را بررسی کنیم.
ماه در شب‌های مختلف در زمان‌های مختلفی طلوع و غروب می‌کند. در ابتدای ماه قمری، ماه و خورشید به یکدیگر نزدیک هستند و تقریباً با هم طلوع و غروب می‌کنند. اما به‌دلیل حرکت مداری سریع ماه، این جرم آسمانی در روزهای بعدی ماه قمری به‌سرعت از خورشید فاصله می‌گیرد و تقریباً هرشب کمی کمتر از یک ساعت (حدود ۵۰ دقیقه ) دیرتر غروب می‌کند.
ماه تربیع اول حوالی ظهر از افق شرقی طلوع می‌کند و تا نیمه‌شب در آسمان قرار دارد و در بعداز ظهر، مشاهده پذیر است اما ماه بدر، هم‌زمان با غروب خورشید، طلوع می‌کند و در هنگام طلوع خورشید، در افق غربی غروب می‌کند. وقتی ماه در حالت تربیع دوم است، حوالی نیمه‌شب طلوع می‌کند و پس از طلوع خورشید نیز همچنان بالای افق قرار دارد. این چرخه تا زمانی که ماه به روزهای آخر تقویم قمری ماهانه‌اش نزدیک می‌شود ادامه دارد.
علاوه بر ماه که می‌توان بعضی روزها آن را در آسمان همراه با خورشید رصد کرد برخی سیارات پرنور و حتی یکی دو ستاره پرنور آسمان را هم می‌توان در نور روز با کمی جست‌وجو و استفاده از دوربین‌های کوچک دید. سیاره زهره یا ناهید و سیاره مشتری دو سیاره‌ای هستند که در روز هم می‌توانند رصد شود. ستاره شعرای یمانی (شباهنگ) نیز به سبب پرنور بودن رصدپذیر است.
منبع: صبح من
