زرافهها بلندترین جانوران روی زمین در دنیای معاصر هستند و تا ۲۰ فوت (۶ متر) قد دارند. اگرچه آنها به خاطر قد بلندشان بین مردم شناحته شده هستند، اما ویژگیهای دیگری هم دارند که این غولهای مهربان را از دیگر جانداران متمایز میکند و بسیاری از مردم اطلاعات کمی درمورد آنها دارند.
حتی دانشمندان و حافظان محیط زیست، حداقل در مقایسه با برخی از گونههای دیگر، زرافهها را نادیده میگیرند و توجهی به آنها ندارند. این مگافونای* شگفت انگیز حیواناتی هستند که به طور جدی در معرض تهدید هستند و برای جلوگیری از منقرض شدن در طبیعت به کمک ما نیاز دارند.
زرافههای باستانی ممکن است در اروپا تکامل یافته باشند
زرافهها در حال حاضر فقط در جنوب صحرای آفریقا زندگی میکنند. تحقیقات نشان میدهد که اجداد زرافههای امروزی احتمالاً حدود ۸ میلیون سال پیش در جنوب اروپای مرکزی تکامل یافتهاند. طبق مطالعهای که در اتیوپی منتشر شد، زرافهها حدود ۷ میلیون سال پیش از طریق اتیوپی وارد آفریقا شدهاند. محققان گزارش دادند که زرافهها عمدتاً به دلیل تغییر در پوشش گیاهی از جنگل به ترکیبی از ساوانا، جنگلها و بوتهها تکامل یافتند و تغییر کردند.
بلندترین اجداد زرافهها در رسیدن به برگهای درختان در این زیستگاه بر دیگر جانوارن برتری داشتند، بنابراین آنها ژن خود را به زرافههای امروزی منتقل کردند. این فرآیند تکاملی منجر به پیدایش غولهایی شد که میتوانستند فراتر از دسترسی حیوانات دیگر، به شاخ و برگها برسند. علاوه بر این، نرها با گردن بلند خود میجنگند. قد بلند زرافه خوبی دیگری که دارد این است که حفاظی است در برابر شکارچیان، به این صورت که آنها میتوانند خطر را از دور ببینند و خود را برای مقابله و دفاع آماده کنند.
چندین گونه در خانواده زرافهها وجود دارد از جمله یک زرافه ترکیبی
زرافهها مدتها به عنوان یک خانواده با ۹ زیرگونه شناخته میشدند. هنوز هم اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) آنها را به همین صورت طبقه بندی میکند، اما همه موافق این گروه بندی نیستند. یک مطالعه در سال ۲۰۰۱ نشان داد که فقط دو گونه زرافه وجود دارد و به دنبال آن پژوهشی در سال ۲۰۰۷ شش گونه دیگر شناسایی کرد. مطالعات بعدی تعداد گونهها را به ۸ گروه رساند، اما بسیاری از دانشمندان در حال حاضر سه یا چهار گونه زرافه را میشناسند.
در طبقه بندی چهار گونه، زرافه شمالی (Girafa camelopardalis)، زرافه جنوبی (G. giraffa)، زرافه رتیکولاتا (G. reticulata) و زرافه ماسایی (G. tippelskirchi) وجود دارد. زرافه شمالی دارای سه زیرگونه (زرافه کردوفان، نوبی و غرب آفریقا) و زرافه جنوبی دارای دو زیرگونه است (زرافه آنگولا و آفریقای جنوبی). این طبقه بندی توسط بنیاد حفاظت از زرافه (GCF) پذیرفته شده است، که خاطر نشان میکند که این گروهبندی بر اساس تجزیه و تحلیل ژنتیکی بیش از ۱۰۰۰ نمونه DNA گرفته شده از تمام جمعیتهای اصلی زرافه در سراسر آفریقا است.
این نکته قابل توجه است که اگر یک سطح طبقهبندی را به خانواده زرافههای کوچک اختصاص دهیم، جنس دیگری به آنها اضافه میشود به نام اوکاپی. تحقیقات نشان میدهد که آخرین جد مشترک زرافهها و اوکاپیها در حدود ۱۱.۵ میلیون سال پیش زندگی میکرده است.
زرافهها در شب یکدیگر را صدا میکنند
مدتها تصور میشد که زرافهها ارتباط صدایی با هم ندارند. بسیاری از دانشمندان استدلال میکنند که با چنین گردنهای بلندی، تولید جریان هوای کافی برای تولید صداهای قابل شنیدن برای زرافهها بسیار دشوار است. با این حال، در یک مطالعه در سال ۲۰۱۵، تیمی از زیست شناسان شواهدی پیدا کردند که نشان میداد زرافهها در ش برای یکدیگر صداهایی را زمزمه میکنند.
هنوز چیزهای زیادی در مورد این صداها ناشناخته مانده است، که محققان آن را "ساختار هارمونیک صدای عمیق و پایدار" توصیف میکنند. مشخص نیست که آیا آنها واقعاً نوعی ارتباط هستند یا خیر، اما نویسندگان این پژوهش حدس میزنند که این صداها ممکن است به عنوان تماسهای ارتباطی برای کمک به حیوانات پس از تاریکی هوا باشند.
زرافههای تازه متولد شده از بیشتر مردم بلندتر هستند
زرافههای تازه متولد شده تقریباً ۶ فوت (۱.۸ متر) قد و ۲۲۰ پوند (۱۰۰ کیلوگرم) وزن دارند. زرافه مادر که تنها پاهایش حدود ۶ فوت طول دارد، ایستاده زایمان میکند، بنابراین گوساله باید یک سقوط طولانی به زمین را تجربه کند. شگفتی آنجاست که در عرض یک ساعت پس از زایمان گوساله روی پاهای خود میایستد.
تعداد مهرههای گردن زرافه با انسان برابر است
بلندی زرافههای بالغ دو برابر میله دروازه بسکتبال است. با وجود این قد منطقی است که فرض کنیم آنها مهرههای گردنی بیشتری نسبت به ما دارند –، اما این یک تصور اشتباه است. زرافه ها، انسانها و تقریباً تمام پستانداران دیگر هفت مهره گردنی دارند. اما شکل مهرههای زرافه دقیقاً شبیه مهرههای ما نیست. طول یک مهره در گردن زرافه میتواند ۱۱ اینچ (۲۸ سانتی متر) باشد که از کل گردن بیشتر انسانها بلندتر است.
زرافهها زبان بلندی دارند
رژیم غذایی زرافهها عمدتاً از برگها و شاخههای تازه درختان به ویژه اقاقیا تشکیل شده است. علاوه بر استفاده مناسب از پاها و گردنهای بلند زبان آنها نیز نقشی کلیدی در کمک به آنها برای دسترسی به این منبع غذایی ویژه دارد. زبان بنفش مایل به آبی زرافهها حدود ۱۸ اینچ (۴۵ سانتی متر) طول دارد.
آب زیادی نمینوشند
گردن بلند زرافه آنقدر بلند است که نمیتواند در حالت ایستاده آب بنوشد. زرافه برای اینکه دهان خود را به منبع آب برساند، یا باید زانو بزند یا باید پاهای جلویی خود را به طرز ناخوشایندی باز کند. زرافهها فقط هر چند روز یک بار آب مینوشند. به گفته بنیاد حفاظت از زرافه، حتی زمانی که آب به راحتی در دسترس باشد، به ندرت آب مینوشند. در عوض، زرافهها بیشتر آب مورد نیاز بدن خود را از گیاهانی که میخورند تأمین میکنند. زرافهها ممکن است نسبت به برخی دیگر از جانوران به خشکی مقاومتر باشند.
فشار خون بالایی دارند
از آنجایی که سر زرافهها بسیار دور از قلب آنها قرار دارد، بدن آنها در پمپاژ خون به مغز با یک چالش منحصر به فرد روبرو است. در نتیجه، زرافهها فشار خون فوقالعاده بالایی دارند یعنی ۲۸۰/۱۸۰ که بر اساس GCF تقریباً دو برابر فشار خون انسان است. ضربان قلب زرافه هنگامی که حیوان در حال دویدن است تا ۱۷۰ ضربه در دقیقه افزایش یابد. GCF توضیح میدهد که قلب یک زرافه میتواند تا ۲۴ پوند (۱۱ کیلوگرم) وزن داشته باشد که طبق گزارشها، بزرگترین قلب در میان پستانداران خشکی است، اگرچه به اندازهای که تصور میشد بزرگ نیست.
آنها میتوانند شنا کنند
شکل بدن زرافهها برای حرکت در آب مناسب نیست و مدتها اعتقاد بر این بود که زرافهها به سادگی نمیتوانند شنا کنند. با این حال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۰، نشان داد که زرافهها احتمالاً قادر به شنا کردن هستند، حتی اگر خیلی ماهرانه نباشد. آنها دریافتند که یک زرافه بالغ میتواند در عمقی بیشتر از ۹.۱ فوت (۲.۸ متر) شناور شود که در این مرحله اگر واقعاً نیاز داشته باشد، میتواند شنا کند.
محققان نوشتند: "در حالی که شنا کردن برای زرافهها غیرممکن نیست، ما حدس میزنیم که آنها در مقایسه با سایر پستانداران عملکرد ضعیفی دارند و از این رو احتمالاً در صورت امکان از شنا کردن اجتناب میکنند. "
الگوهای پوست آنها مانند اثر انگشت ما منحصر به فرد است
همه زرافهها پوستی خالدار دارند، اما هیچ دو زرافهای الگوی مشابهی ندارند. برخی از محققان حتی میتوانند زرافهها را با الگوهای متمایز آنها تشخیص دهند. این نقاط ممکن است حداقل تا حدی برای استتار تکامل یافته باشند، که میتواند به ویژه برای گوسالههای جوانی که قد آنها هنوز کوتاه است و در برابر شکارچیان آسیب پذیر هستند، ارزشمند باشد. این خالها همچنین ممکن است به دفع گرما در اطراف بدن زرافه کمک کنند، زیرا دمای پوست در نواحی تیرهتر کمی بالاتر است و میتواند در ارتباطات اجتماعی نقش داشته باشد.
زرافهها به طور شگفت انگیزی کم میخوابند
زرافهها به طور متوسط ۴ تا ۶ ساعت در روز میخوابند که نسبتاً کم است. هر چرخه خواب بیش از ۳۵ دقیقه طول نمیکشد و معمولاً در شب اتفاق میافتد، اگرچه آنها گهگاه در طول روزنیز چرت میزنند. آنها در حالت ایستاده یا دراز کشیده میخوابند، اگرچه فقط در صورتی دراز میکشند که زرافه دیگری در نزدیکی آنها باشد تا مراقبت کند.
زرافهها دوندههای بسیار سریعی هستند
هنگامی که زرافهها نیاز به حرکت سریع دارند، میتوانند مسافتهای زیادی را در زمان بسیار کمی طی کنند. حداکثر سرعت آنها حدود ۳۲.۳ مایل در ساعت (۵۲ کیلومتر در ساعت) است، اما آنها نمیتوانند این سرعت را برای مدت طولانی حفظ کنند. پاهای جلویی آنها حدود ۱۰ درصد بلندتر از پاهای عقبی است که باعث نوعی خاص از راه رفتن میشود. زرافهها از پاهای قدرتمند خود برای دفاع از خود در برابر شکارچیان و در درجه اول شیرها استفاده میکنند.
زرافهها اشتهای زیادی دارند
آنها میتوانند تا ۷۵ پوند (۳۴ کیلوگرم) غذا در روز بخورند و غذای مورد علاقه آنها برگ اقاقیا است که با زبان آبی بلند و چسبناک خود آن را گرفته و به داخل دهان میکشند. رنگ مایل به آبی زبان آنها از ملانین ناشی میشود و از آفتاب سوختگی زبان در طول روز جلوگیری میکند. درختان اقاقیا دارای خارهای بلندی هستند که این زبان به آنها کمک میکند تا آنها را دور بزنند، اما در صورتی که خارها به طور تصادفی بلعیده شوند، زرافه یک بزاق چسبناک ترشح میکند که آنها را میپوشاند تا مطمئن شود که به آرامی پایین میروند. زرافهها نشخوارکنندگانی هستند که چهار حفره معده دارند که به هضم غذا کمک میکنند.
پرستار بچه میشوند
در طول رشد گوساله ها، زرافه مادرآنها با سایر نوزادان دیگر تنها میگذارد و ترک میکند.. این گروه توسط یک زرافه مادر دیگر نگه داری و مراقبت میشوند. در این "مهد کودک"، نوزادان با بازی کردن شیوه زندگی را یاد میگیرند و مهارتهای فیزیکی و اجتماعی خود را گسترش میدهند. آنها از حدود چهار ماهگی شروع به خوردن برگ میکنند، اما تا شش ماهگی شیر هم میخورند.
انقراض خاموش در انتظار زرافه هاست
حدود ۱۵۰۰۰۰ زرافه وحشی تا سال ۱۹۸۵ وجود داشته، اما طبق گزارش IUCN اکنون کمتر از ۹۷۰۰۰ زرافه وجود دارد. در سال ۲۰۱۶، IUCN زرافهها را ازگروه «کمترین نگرانی» به «آسیب پذیر» در لیست قرمز تهدید خود منتقل کرد. هنوز همه زرافهها را به عنوان یک گونه طبقه بندی میکنند، اما در سال ۲۰۱۸ فهرستهای جدیدی را برای هفت زیرگونه از ۹ زیرگونه منتشر کرند که سه زیرگونه را به عنوان "به شدت در خطر انقراض" یا "در معرض خطر" و دو مورد را به عنوان "آسیب پذیر" معرفی کردند.
طبق گزارش GCF، زرافهها در حال حاضر حداقل در هفت کشور منقرض شده اند و جمعیت باقیمانده آنها در طی ۳۰ سال حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است. کاهش آنها تا حد زیادی به خاطر از دست دادن زیستگاه و تکه تکه شدن آنهاست، همچنین تهدیدهای شکار غیرقانونی و خشکسالی، که به دلیل تغییرات آب و هوایی شدیدتر میشوند، زرافهها را آسیب پذیر کرده است.. وضعیت اسفبار زرافهها در مقایسه با سایر حیوانات نمادین آفریقایی مانند فیلها و کرگدن ها، توجه عمومی و مطالعات علمی نسبتا کمی را به خود جلب کرده است، که باعث شد برخی از حامیان محیط زیست هشدار دهند که ممکن است "انقراض خاموش" در حال وقوع باشد.
*اصطلاح بزرگ زیاگان (megafauna) به جانوران بزرگ یا عظیم جثه گفته میشود. مگافونای ها جانورانی هستند که وزنی بیش از ۴۵ کیلوگرم (در بعضی منابع ۱۰۰ کیلوگرم) دارند. همچنین در منابع دانشگاهی، بزرگ زیاگان اغلب به آن گروهی از جانوران که جثهای بزرگتر از انسان دارند و نیز اهلی نشده اند اطلاق میشود. این اصطلاح به ویژه در اشاره به جانوران بزرگ جثهٔ ساکن بر زمین در دوران پلیستوسن، همچون ماموت ها، به کار میرود. بیشتر این جانوران در شمال اوراسیا، قاره آمریکا، و استرالیا در حدود ۱۰ تا ۴۰ هزار سال پیش منقرض شدند.
فرادید