گاهی مشغله‌های زیاد فکری باعث می‌شود بسیاری از موضوعات را فراموش کنیم و نگران شویم نکند دچار نوعی فراموشی شده باشیم که به تدریج دامنه آن فراگیرتر هم خواهدشد و این سؤال برایمان پیش می‌آید که آیا این گونه فراموشی‌ها نوعی بیماری به حساب می‌آیند.
خیلی اوقات پیش می‌آید فراموش می‌کنیم دسته کلید خود را کجا گذاشته‌ایم. شماره تلفن منزل را فراموش یا مدام وسایلمان را گم می‌کنیم. فراموشی برای همه ما واژه آشنایی است. چون اغلب برایمان پیش آمده که گاهی هنگام شرکت در امتحان آنچه را خوانده‌ایم به خاطر نمی‌آوریم، نشانی دوستمان را فراموش می‌کنیم، نمی‌توانیم شماره تلفنی را به یاد آوریم یا نام فرد آشنایی که بارها او را دیده‌ایم از خاطرمان می‌رود و حتی روز تولد اعضای خانواده را هم فراموش می‌کنیم. متخصصان معتقدند استرس‌های روزمره تا حدی مغز انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند و باعث کم حافظگی می‌شوند.
بعضی افراد فکر می‌کنند کسانی که حافظه خوبی دارند حتماً از هوش بیشتری هم برخوردار هستند. اما در واقع قدرت حافظه تا حد زیادی بستگی به این دارد که از چه ابزارهایی برای حفظ کردن موضوعات استفاده می‌کنیم و تا چه حد در استفاده از آن‌ها مهارت داریم.
چرا فراموش می‌کنیم
تحقیقات نشان می‌دهند بعضی عادات نامطلوب در زندگی مثل کشیدن سیگار یا پرهیز از نخوردن صبحانه باعث افت کارآیی مغز می‌شود.
در واقع سه عامل مهمی که می‌تواند قدرت مغز را افزایش دهد نوع غذا، آب و اکسیژن هستند.
فراموشی (forgetfulness) نوعی ناتوانی در به یاد آوردن و به خاطر سپردن موضوعات مختلف و حاصل تغییراتی در مغز است که می‌تواند بخش طبیعی از فرایند پیری یا نشانه‌ای از نوعی بیماری باشد. اما همه فراموش کردن‌ها به این دلیل نیستند و دلایل زیاد دیگری می‌توانند در آن دخیل باشند.
زمانی که فرد فراموشی را تجربه می‌کند، به یاد آوردن اطلاعات و رویدادها، یادگرفتن چیزهای تازه یا شکل دادن به خاطرات جدید بسیار سخت خواهد بود. عمده دلایل فراموشی، افزایش سن، عوارض جانبی داروها، تروما و ضربات شدید، کمبود ویتامین، عفونت مغزی و دیگر اختلالات و بیماری‌هاست.
استرس، کار زیاد، نداشتن خواب و استراحت کافی و حواس پرتی مداوم بر حافظه کوتاه مدت ما تأثیر می‌گذارند. البته در افراد مسن، فراموشی بیش از حد می‌تواند نشانه‌ای از آلزایمر یا زوال عقل باشد. بنابراین برای شروع فرایند درمان، عوامل زمینه‌ای این مشکل باید شناسایی شوند.
افزایش کارایی مغز
مغز ما سرشار از پیچیدگی و ارتباطات منحصر به فردی است که در نهایت منجر به توانایی تفکر دقیق، تمرکز و حل مساله خواهد شد. اما سوالی که همواره ذهن بسیاری از ما را به خود مشغول می‌کند این است که چگونه می‌توان به بهبود عملکرد مغز و بالا بردن سطح پردازش سلول‌های آن کمک کرد؟
اهمیت سبک زندگی
بررسی‌های علمی گسترده از ارتباط مستقیم بین سبک زندگی با عملکرد سلول‌های مغز خبر می‌دهند. فرقی ندارد چند سالمان باشد، در واقع سبکی که برای زندگی خود انتخاب می‌کنیم تأثیر زیادی بر فعالیت‌های ذهنی ما خواهند داشت. در واقع هر چه این سبک سالم‌تر باشد قدرت مغز نیز برای خلاقیت بیشتر و انجام هرچه بهتر فعالیت‌های مورد نظر نیز بیشتر خواهد شد.
تغذیه
توجه داشته باشیم سوخت اصلی مغز گلوکز است و نخستین نشانه‌های اختلالات مغزی و از بین رفتن حافظه نیز در واقع کاهش توانایی این سیستم در استفاده بهینه از گلوکز است.
دانشمندان علت بسیاری از مشکلات مغزی مانند آلزایمر را نیز به همین مطلب مرتبط می‌دانند. اما با تغذیه مناسب تا حدود زیادی می‌توان از آن جلوگیری کرد.
استفاده از مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان‌های قوی در تقویت مغز مؤثر است. اسفناج، بروکلی، سیب زمینی و به طور کلی سبزیجات برای مغز مفید هستند. در واقع با رعایت مواردی ساده در تغذیه خود می‌توانیم تا حد زیادی به سلامتی مغز خود کمک کنیم. اسیدهای چرب امگا ۳ یکی از مواد مهم برای افزایش کارایی مغز هستند.
خوردن ماهی، انواع مغزها به ویژه گردو، دانه‌ها و حبوبات باعث تقویت حافظه می‌شوند. مصرف ویتامین‌های گروه B و اسید فولیک هم تأثیر زیادی در بالا بردن کارایی مغز دارد. در حالی که پرخوری باعث تصلب شرائین، سختی دیواره رگ‌های مغز و در نهایت نیز منجر به کاهش قدرت ذهنی خواهد شد و کشیدن سیگار و مصرف بالای الکل هم برای حافظه مناسب نیست.
استرس
استرس حالتی است که مغز در پاسخ به آن، عملکرد دقیق خود را از دست می‌دهد. سرعت تغییر و تحولات جامعه کنونی و همراه شدن با آن استرس و اضطرابی به دنبال دارد که اگر در آن غرق شویم، سلامت و سیستم عصبی و مغز ما را مورد تهدید قرار خواهد داد. بنابراین با وجود مشغله‌های بسیاری که همه ما امروزه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنیم، باید فرصتی هم برای رسیدگی به خود داشته باشیم.
برای این منظور باید راهی برای مدیریت استرس پیدا کنیم تا از این طریق بتوانیم مانع از تخریب سلول‌های مغزی شویم. برای برخوردار بودن از حافظه خوب نباید خواب کافی را فراموش کنیم. کم خوابی می‌تواند قدرت حافظه و تمرکز را کاهش دهد. . ضمن آنکه خواب شب نیز اهمیت بیشتری نسبت به خوابیدن در روز دارد.
برقراری ارتباطات اجتماعی مختلف، ورزش و رفتن به طبیعت هم می‌تواند احتمال ابتلا به استرس‌های مزمن، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد.
تقویت حافظه
دقت و توجه یکی از بخش‌های مهم حافظه است و شرط ورود اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت، داشتن دقت و توجه و تمرکز است. بنابراین با وجود آنکه فراهم آمدن چنین شرایطی کار آسانی نیست اما باید راه‌هایی برای افزایش تمرکز بیابیم.
انباشته شدن کارها نیز باعث ایجاد استرس می‌شود چون مغز باید فرصتی برای پردازش اطلاعات داشته باشد. بنابراین مدیریت زمان و برنامه ریزی صحیح و قابل اجرا می‌تواند باعث آرامش بیشتر برای یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات باشد.
مطالب خوانده شده نیز باید مرتب و منظم باشند و مرتب تکرار شوند چون حافظه مطالب دسته‌بندی شده را راحت‌تر به یاد می‌آورد. ضمن آنکه تکرار و همچنین به کار بردن ترفندهای مختلف برای بهتر به خاطر سپردن مطالب نیز از جمله تکنیک‌هایی است که می‌تواند به یادآوری بهتر کمک کند. همچنین مرور اطلاعات و مطالب خوانده شده هم می‌تواند مفید واقع شود.
همشهری آنلاین
