«تابناک با تو» - توده‌ای از انفجار آتشفشانی ناشی از فوران هونگا تونگا در ژانویه ۲۰۲۲. نمای ماهواره‌ای از گسترش سریع یک ابر آتشفشانی پس از فوران انفجاری هونگا تونگا در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۲ را در زیر می‌بینید:
بیش از هشت ماه پس از فوران آتشفشان زیر آبی در نزدیکی تونگا در ۱۴ ژانویه، دانشمندان هنوز در حال تجزیه و تحلیل اثرات این انفجار شدید هستند و آنها در حال کشف هستند و آنها حدس می‌زنند که که می‌تواند سیاره را گرم کند.
اخیراً محققان محاسبه کردند که فوران هونگا تونگا-هونگا ۵۰ میلیون تن (۴۵ میلیون متر مکعب) بخار آب به اتمسفر پرتاب کرده است، علاوه بر آن مقادیر عظیمی از خاکستر و گاز‌های آتشفشانی نیز وارد جو شد.
این تزریق عظیم بخار، میزان رطوبت را در استراتوسفر جهانی تا حدود ۵ درصد افزایش داد و می‌تواند چرخه‌ای از سرمایش استراتوسفر و گرمایش سطح را ایجاد کند – و طبق یک مطالعه جدید، این اثرات ممکن است برای ماه‌های آینده باقی بماند.
فوران تونگا، که در ۱۳ ژانویه آغاز شد و دو روز بعد به اوج خود رسید و قوی‌ترین فوران روی زمین در دهه‌های اخیر بود.
به گفته اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا ( NOAA )، این انفجار تا ۲۶۰ کیلومتر گسترش یافت و ستون‌هایی از خاکستر، بخار و گاز را بیش از ۲۰ کیلومتر به هوا رساند.
فوران‌های بزرگ آتشفشانی معمولاً سیاره را با برون‌ریزش دی اکسید گوگرد در لایه‌های بالایی جو زمین خنک می‌کنند که تشعشعات خورشیدی را فیلتر می‌کند.
به گفته مؤسسه تحقیقات جوی بنیاد ملی علوم دانشگاهی، ذرات سنگ و خاکستر همچنین می‌توانند با مسدود کردن نور خورشید به طور موقت سیاره را خنک کنند.
به این ترتیب، فعالیت‌های آتشفشانی گسترده در گذشته‌های دور زمین ممکن است به تغییرات آب و هوایی جهانی کمک کرده باشد و باعث انقراض دسته جمعی میلیون‌ها سال پیش شده باشد
اما فوران‌های اخیر همچنین قدرت خنک کنندگی سیاره آتشفشان‌ها را نشان داده است. در سال ۱۹۹۱، زمانی که کوه پیناتوبو در فیلیپین بالای فوران کرد، ذرات معلق در هوا توسط این انفجار آتشفشانی قدرتمند، دمای جهانی را حدود ۰.۹ درجه فارنهایت (۰.۵ درجه سانتیگراد) برای حداقل یک سال کاهش داد.
تونگا تقریباً ۴۴۱۰۰۰ تن (۴۰۰۰۰۰ متر معکب) دی اکسید گوگرد را خارج کرد که حدود ۲ درصد از مقداری بود که کوه پیناتوبو در طول فوران سال ۱۹۹۱ به بیرون پرتاب کرد.
اما برخلاف پیناتوبو (و بیشتر فوران‌های آتشفشانی بزرگ که در خشکی اتفاق می‌افتد)، توده‌های آتشفشانی زیر آب «مقدار قابل‌توجهی آب» را به استراتوسفر .
محققان با ارزیابی داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط ابزار‌هایی به نام رادیوسند، که به بالن‌های هواشناسی متصل شده و به داخل ستون‌های آتشفشانی فرستاده می‌شد، مقدار آب موجود در ستون‌ها را تجزیه و تحلیل کردند.
همانطور که این ابزار‌ها در جو بالا می‌روند، حسگر‌های آنها دما، فشار هوا و رطوبت نسبی را اندازه‌گیری می‌کنند و این داده‌ها را به گیرنده روی زمین منتقل می‌کنند.
بخار آب اتمسفر تابش خورشید را جذب می‌کند و آن را دوباره به صورت گرما منتشر می‌کند. با توجه به این که ده‌ها میلیون تن از رطوبت تونگا در حال حاضر در استراتوسفر سرازیر شده است، سطح زمین گرم خواهد شد، اگرچه بر اساس این مطالعه مشخص نیست که چه میزان.
اما از آنجایی که بخار از سایر ذرات معلق در هوا سبک‌تر است و کمتر تحت تأثیر نیروی جاذبه قرار می‌گیرد، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا این اثر گرمایشی از بین برود و گرم شدن سطح می‌تواند “در ماه‌های آینده” ادامه یابد.
تحقیقات قبلی در مورد فوران نشان داد که تونگا بخار آب کافی برای پر کردن ۵۸۰۰۰ استخر شنا در اندازه المپیک را به بیرون پرتاب می‌کند و این مقدار خارق‌العاده رطوبت اتمسفر به طور بالقوه می‌تواند لایه اوزون را تضعیف کند.
منبع: یک پزشک
