«تابناک با تو» - هنگامی که نوزادی با سه والد زیستی در سال ۲۰۱۶ به دنیا آمد، نگرانی‌هایی در مورد اخلاقیات و ایمنی این روش به وجود آمد.
اصلا چرا این کار انجام می‌شود؟ موضوع آن طور که اول شما ممکن است تصور کنید نیست!
در طی این روش آزمایشی، DNA هسته‌ای یک مادر را برمی‌دارند و وارد تخمک یک زن دیگر می‌کنند که قبلا DNA آن را برداشته‌اند. سپس پزشکان با استفاده از اسپرم شوهر، تخمک ایجاد شده را بارور می‌کنند.
چرا این کار انجام می‌شود؟
چون تخمک حاوی میتوکندری هم است. میتوکندری نوع متفاوتی از DNA را دارد و می‌تواند منجر به انتقال برخی بیماری‌های میتوکندریایی خاص شود.
پس با این کار دیگر تحمک حاوی ژنوم معیوب مادر نخواهد بود و ژنوم میتوکندریایی را از یک مادر دیگر دریافت می‌کند.
در مورد نوزادی که در سال ۲۰۱۶ با این روش به دنیا آمد، هدف جلوگیری از به ارث بردن یک بیماری عصبی نادر به نام سندرم لی Leigh syndrome بود که می‌تواند از طریق میتوکندری مادر منتقل شود. نگرانی این بود که آثار میتوکندری مادر استخراج شده هنوز وجود داشته باشد و مشکلات سلامتی برای کودک ایجاد کند.
با این حال، مطالعه‌ای که به بررسی تأثیر این روش بر روی ژنتیک سلول‌های فردی پنج روز پس از لقاح انجام شد، نشان می‌دهد که آنها هیچ تفاوتی با گروه کنترل ندارند و نشان می‌دهد که این روش بر رشد جنینی در مراحل اولیه تأثیر نمی‌گذارد.
محققان از روش توالی یابی سه گانه omics تک سلولی برای بررسی ژنوم، متیلوم DNA و رونوشت ده‌ها سلول در مرحله رشد بلاستوسیست استفاده کردند.
«نتایج ما نشان می‌دهد که این روش به طور کلی برای رشد جنینی ایمن به نظر می‌رسد، البته تاخیر نسبتاً جزئی در فرآیند دی متیلاسیون DNA در مرحله بلاستوسیست وجود دارد.»
وی شانگ، یکی از نویسندگان این مطالعه، متخصص زنان و زایمان در بیمارستان عمومی PLA در پکن ، می گوید: «درمان جایگزینی میتوکندری یک زمینه بحث‌برانگیز است . امیدواریم با تحقیقات خود زمینه‌ای برای توسعه این تکنیک فراهم کنیم.»
دیتریش اگلی، زیست‌شناس سلول‌های بنیادی در دانشگاه کلمبیا، به نیچر گفت که این مطالعه به دلیل داده‌های باکیفیت آن «بی نظیر و شگفت‌انگیز» بود.
اولین فرزندی که با استفاده از میتوکندری اهدایی و روش انتقال دوکی در سال ۲۰۱۶ باردار شد، هفت ماه پس از تولد هیچ مشکلی برای سلامتی نداشته است، اما اثرات طولانی مدت روش باروری او هنوز تحت بررسی است.
برآورد می‌شود که در این نوازد، کمتر از ۵ درصد از DNA میتوکندری مادر حاوی واریانت پاتولوژیک منتقل شده باشد. جالب است که تکنیک‌های جدیدتر می‌توانند میزان انتقال را به ۲ درصد کاهش دهند.
دولت‌های بریتانیا و استرالیا اهدای میتوکندری را برای جلوگیری از بیماری ارثی ژنتیکی قانونی کرده‌اند. اما هنوز در ایالات متحده ممنوع است و قانونی بودن آن در چین نامشخص است.
سندرم لی یکی از معدود بیماری های ناشی از انواع پاتولوژیک در میتوکندری مادر است که از هر ۵۰۰۰ کودک ۱ کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کودکان مبتلا به سندرم لی معمولاً پس از دو یا سه سالگی زنده نمی مانند . آنها توانایی‌های ذهنی، حرکتی و بلع را از دست می‌دهند و دچار مشکلات تنفسی، استفراغ، اسهال و ناتوانی در رشد می‌شوند.
بیشتر DNA در جنین انسان از هسته داخل تخمک و اسپرم انسان می آید. اما میتوکندری‌ها که نیروگاه های سلولی هستند، حاوی مقداری DNA نیز هستند. در حالی که ۲۵۰۰۰ ژن در هسته وجود دارد، فقط ۳۷ ژن در میتوکندری وجود دارد.
اسپرم هم حاوی مقداری DNA میتوکندری است، اما در فرآیند لقاح از بین می‌رود و بنابراین تنها میتوکندری‌های مادر برای تکثیر باقی می‌مانند.
منبع: یک پزشک
