مراقب باشید! این ویروس اندازه کرونا کُشنده است

اخیرا خبر شیوع ویروس جدیدی به نام «لانگیا هنیپاویروس» (Langya henipavirus) به گوش رسیده که از سال ۲۰۱۸ میلادی/۱۳۹۷ خورشیدی فقط ۳۵ نفر را در چین، در استان‌های شاندونگ و هنان درگیر خود کرده است که هیچ کدام از این پرونده‌ها به هم مرتبط نیستند. به علاوه، به نظر می‌رسد که لانگیا به ویروس‌های هندرا (Hendra) و نیپا (Nipah) که در بدن انسان عفونت ایجاد می‌کند، مرتبط باشد.

شدت بیماری ویروس لانگیا چقدر است؟

محققان برای اولین بار این ویروس را طی مراقبت‌های پزشکی روزانه خود مشاهده کردند. اولین فرد مبتلا به این ویروس زنی ۵۳ ساله از شهر لانگیا در استان شاندونگ بود و به همین خاطر، نام این ویروس را لانگیا گذاشتند. آن‌ها این ویروس را در افرادی که به بیمارستان مراجعه کرده بودند و تب داشتند، گزارش کردند.

به علاوه، این افراد بیشتر دامداران و کشاورزانی بودند که با حیوانات تماس داشتند و چنین اتفاقی، احتمال انتقال آن از حیوانات به انسان را افزایش می‌دهد. پس از اینکه پژوهشگران متوجه حضور این ویروس شدند، به سرعت افراد دیگر را با علائم مشابه بررسی کردند. البته باید گفت که بررسی‌های بعدی فقط روی ۱۵ عضو خانواده ۹ بیمار انجام شد که حجم نمونه بسیار کمی برای چنین بررسی‌هایی است.

علائمی که از این بیماری تا امروز گزارش شده، خفیف است؛ مثل تب، کوفتگی بدن، سرفه، کمبود اشتها، درد ماهیچه‌ای، حالت تهوع و سردرد. با اینکه از علائم این بیماری خبر داریم، نمی‌دانیم که افراد تا چه مدتی درگیر آن‌ها خواهند بود.

تعداد کمی از افراد علائم وخیم‌تری مثل ذات‌الریه و ناهنجاری‌هایی در عملکرد کبد و کلیه داشتند. البته هنوز شدت این ناهنجاری‌ها، احتیاج به مراقبت‌های بیشتر در بیمارستان و خطر مرگ آن هنوز مشخص نشده است.

ویروس لانگیا از کجا آمده است؟

پژوهشگران احتمال ابتلای حیوانات اهلی و وحشی را به این ویروس بررسی کردند و متوجه شدند که تعداد محدودی از بزها و سگ‌ها قبلا به این ویروس مبتلا شده بودند. البته آن‌ها شواهد مستقیمی پیدا کردند که موش‌های حشره‌خوار (shrews) حامل ویروس لانگیا هستند و احتمال ابتلای انسان به این ویروس را از موش حشره‌خوار افزایش می‌دهد.

با این حال، هنوز مشخص نیست که چه اتفاقی برای اولین بار ابتلا به ویروس لانگیا را ایجاد کرده است. همچنان باید بررسی‌های بیشتری روی این ویروس و بیماری آن انجام شود تا اطلاعات کافی از آن به دست آوریم.

آیا ویروس لانگیا این بیماری را ایجاد کرده است؟

این پژوهشگران از روش جدیدی به نام آنالیز متاژنومی استفاده کردند تا این ویروس جدید را پیدا کنند. آن‌ها از نمونه‌ای که جمع‌آوری کرده‌اند، تمام کد‌های ژنتیکی را به دست می‌آورند و ژن‌های آشنا، مثل دی‌ان‌ای انسان را از آن حذف می‌کنند. هر آنچه که باقی بماند، به احتمال بسیار بالایی ویروس جدید را آشکار می‌کند.

تا قبل از این برای تعیین بیماری‌زایی یک ارگانیزم کوچک از «فرضیه کخ» (Koch’s postulates) استفاده می‌کردیم. این فرضیه می‌گوید که:

•  میکروارگانیزم بیماری‌زا باید در افراد بیمار و نه در افراد سالم پیدا شود.
•  باید بتوان آن را از افراد بیمار جدا کرد.
•  اگر این میکروارگانیزم جدا شده را به افراد سالم بدهیم، باید بیمار شوند.
• پس از بیماری فرد سالم، باید بتوان دوباره این میکروارگانیزم را از او استخراج کرد.

این گروه تحقیقاتی اعلام کرده‌اند که هنوز این ویروس جدید با فرضیه کخ مطابقت ندارد، اما با آنالیز متاژنومی توانستند ویروس لانگیا را عامل این بیماری بدانند. به همین خاطر، فرضیه کخ ممکن است دیگر در دنیای مدرن جایی نداشته باشد و زیر سوال برود. این گروه ویروس لانگیا را روی ۲۶ داوطلب آزمایش کردند که فقط سیستم ایمنی ۱۴ نفر به آن واکنش نشان داد.

ویروس‌های مرتبط با لانگیا چه چیزی به ما یاد می‌دهند؟

به نظر می‌رسد که این ویروس جدید با دو ویروس دیگر یعنی هندرا و نیپا در ارتباط باشد. ویروس هندرا برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ میلادی/۱۳۷۳ خورشیدی در کویینزلند، استرالیا گزارش شد که منجر به مرگ ۱۴ اسب و مربی آن‌ها  شد.

در همان سال این ویروس در بین اسب‌های زیادی در کویینزلند و نیوسوث‌ولز (New South Wales) در استرالیا پخش شد که احتمال می‌دهند با خفاش‌های میوه‌خوار (flying foxes) گسترش یافته باشد. در مجموع، هفت ابتلای انسانی به ویروس هندرا در آن سال گزارش شد که بیشتر آن‌ها دامپزشکانی بودند که با اسب‌های بیمار سروکار داشتند و در نهایت منجر به مرگ چهار نفر شد.

ویروس نیپا با همه‌گیری‌هایی که در بنگلادش اتفاق افتاده است، بیشتر در جهان شناخته شده است. شدت بیماری ویروس نیپا از خفیف تا مرگبار متغیر است و می‌تواند مغز را ملتهب کند. اولین شیوع این بیماری در مالزی و سنگاپور با ارتباط مستقیم افراد با خوک‌ها گزارش شده بود.

البته احتمال می‌رود که همه‌گیری‌های اخیر ویروس نیپا با غذاهای آلوده به ادرار یا بزاق خفاش‌های حامل ویروس اتفاق افتاده باشد. به طور کلی، به نظر می‌رسد که ویروس نیپا از انسان به انسان به خصوص در ارتباطات خانگی منتقل شود.

به چه اطلاعات بیشتری درباره ویروس لانگیا احتیاج داریم؟

تا امروز اطلاعات بسیار محدودی از این ویروس جدید داریم و پرونده‌های ابتلا به این بیماری بسیار کم است. در چنین شرایطی، احتمال اینکه بیماری ویروس لانگیا از انسان به انسان منتقل شود، بسیار کم است.

درست مثل تمام پروژه‌های مطالعاتی، باید بررسی‌های بیشتری روی این عفونت انجام شود تا شدت بیماری، نحوه شیوع و احتمال انتقال آن به سایر استان‌های چین مشخص شود.

دیجیاتو