اختصاصی «تابناک با تو» - عاشورا (به عربی: عَاشُورَاء) همچنین به روز عاشورا معروف است دهمین روز از ماه محرم در گاه‌شماری هجری قمری است، برای مسلمانان، عاشورا روزی است که موسی و بنی اسرائیل توسط خداوند از فرعون نجات یافتند و راهی در دریا ایجاد کردند. و مصادف است با روزی که حسین بن علی، نوه پیامبر اسلام محمد در نبرد کربلا کشته شد. جنبش جهانی اهل سنت این روز را به عنوان روز ملی شهیدان امت مسلمان تحت هدایت سید امام حیات گرامی می‌دارد. و روزه گرفتن در این روز را سنت می‌دانند. عاشورا برای شیعیان اوج یادآوری ماه محرم، و مراسم بزرگداشت مرگ حسین بن علی و خانواده‌اش و حامیانش در نبرد کربلا در ۱۰ محرم در سال ۶۱ هجری قمری است. اولین سوگواری برای این حادثه تقریباً بلافاصله پس از نبرد آغاز شد. مرثیه‌های مردمی توسط شاعران برای بزرگداشت نبرد کربلا در دوران امویان و عباسیان سروده شد و اولین مراسم عزاداری عمومی در سال ۹۶۳ بعد از میلاد در زمان سلسله آل بویه روی داد.
این روز در الجزایر، ایران، پاکستان، لبنان، بحرین، عراق، هند، مراکش به یک تعطیلی ملی تبدیل شده‌است و بسیاری از جوامع قومی و مذهبی در آن شرکت دارند.
معنی لغوی
عاشور، عاشورا و عاشوراء، بنا به قول مشهور علمای لغت، دهم محرم را گویند و آن روزی است که حسین بن علی (ع) شهید شد. در «جمهرة اللغة» آمده است روز عاشورا پس از اسلام به این نام خوانده شده و در جاهلیت چنین نامی وجود نداشته است. گفته شده بعضی از واژه‌شناسان، عاشورا را کلمه‌ای عبرانی و مُعَرَّب (عربی شده) واژه عاشور دانسته‌اند. عاشورا در زبان عبری برای نامیدن روز دهم ماه تشری (ماه یهودی) به کار می‌رود.
عاشورا پیش از اسلام
یهودیان، مسیحیان و اعراب زمان جاهلیت عاشورا را بزرگ می‌داشته و این روز را روزه می‌گرفته‌اند. [۱۵]از رسول خدا (ص) روایت شده: یک روز قبل از عاشورا و یک روز بعد از آن را هم روزه بگیرید تا از شباهت به یهود که فقط روز دهم را روزه می‌گرفتند خارج شوید. شیخ صدوق در کتاب المقنع گفته است که هر کس روز عاشورا روزه بگیرد، گناهان هفتاد سالش آمرزیده می‌شود و وقایع زیر را برای آن روز نقل کرده است:
*توبه آدم
*قرار گرفتن کشتی نوح (ع) بر کوه جودی
*عبور حضرت موسی (ع) از دریا
*به دنیا آمدن حضرت عیسی (ع)
*خارج شدن حضرت یونس (ع) از شکم ماهی
*بیرون آمدن حضرت یوسف (ع) از چاه.
پیش‌زمینهٔ تاریخی
در دهم محرم ۶۱ هجری قمری نبردی میان سپاه حسین بن علی و سپاه اعزامی از سوی یزید بن معاویه در نزدیکی محلی به نام کربلا (در عراق کنونی) درگرفت. گفته می‌شود دلیل یزید بن معاویه برای جنگ، بیعت نکردن حسین بن علی با او بود؛ از طرفی حسین بن علی نیز حکومت و زمامداری یزید بن معاویه را غیرشرعی و غیرقانونی می‌دانست.
در پایان این نبرد حسین بن علی به همراه ۷۲ تن از همراهانش کشته شدند، پس‌از آن شیعیان هرساله در روز دهم محرم به عزادارای برای این کشته‌شدگان می‌پردازند.
نگرش مذاهب دیگر
اهل سنت
در مورد واقعه عاشورای سال ۶۱ اغلب تاریخ نگاران اهل سنت از جمله محمد بن جریر طبری، بلاذری، عمر بن سعد، ابن قتیبه دینوری، احمد بن داوود دینوری و عزالدین بن اثیر واقعه کربلا را به تفصیل و بر اساس روایت ابومخنف بیان کرده‌اند. این درحالی است که شیعیان معتقد هستند که بعد از واقعه عاشورا، بنی امیه به جعل منابع اسلامی پرداخت و به بهانه کشتن امام سوم شیعیان آن را روز مبارک و عید، روزه، توبه آدم، نجات یونس از شکم ماهی، استقرار سفینه نوح در کوه جودی، روز شکافته شدن دریا برای موسی، خاموش شدن آتش برای ابراهیم و… اعلام نمود.
یهودیت
صحیح بخاری این روز را معادل یوم‌کیپور شمرده‌است. در این روایت ذکر شده‌است که زمانی که محمد به مدینه رسید مشاهده کرد که یهودیان برای یوم کیپور روزه می‌گیرند. او از آنان پرسید دلیل روزه گرفتن چیست. آنها پاسخ دادند که خداوند در این روز قوم موسی را از دست فرعون نجات داد. او گفت ما از شما به موسی نزدیکتریم و دستور داد که پیروانش روزه بگیرند.
بر اساس نظر بعضی محققان نیز عاشورا بر روی یوم کیپور بنا نهاده شده‌است. از این رو بعضی اعتقاد دارند که تا زمان کمی قبل از فوت محمد که تغییر در تقویم در آیه نسیء منع شد دو روز عاشورا و یوم کیپور در انتهای تابستان بر روی یکروز قرار داشتند. بعد از نازل شدن آیه نسیء و ممنوع شدن سال‌های سیزده‌ماهه دو تقویم عبری و عربی از یکدیگر جدا شدند و عاشورا از یوم کیپور جدا گشت. مراسم یوم کیپور در یهودیت نیازمند انجام قربانی به عنوان کفاره گناهان است که در آن خون قربانی در معبد ریخته می‌شد. همچنین در زبان عبری لغت دهم عاشارا یا عاسارا (عبری: עשרה) و دارای ریشه سامی ع-ش-ر به معنی ده است.
حال آنکه بعضی دیگر اعتقاد دارند، چون ۱۰ محرم ۶۱ هجری قمری برابر با ۱۰ حشوان ۴۴۴۱ عبری بوده‌است در حالی که یوم‌کیپور در روز دهم ماه تیشری می‌باشد این دو واقعه به یکدیگر مرتبط نیستند.
وقایع ظهر عاشورا قبل از شهادت امام حسین «ع»: تنظیم سپاه
امام حسین «ع» پس از نماز صبح، سپاه خویش راکه متشکل از ۳۲ تن سواره و ۴۰ تن پیاده بودند، بـه سه دسته تقسیم کرد. دسته اول را دربخش میمنه، دسته دوم را دربخش میسره و دسته اى را میان آن دو قرار داد.
اندرزهاى پیش از نبرد
امام حسین «ع» براى پیشگیرى از نبرد و خونریزى نیروهاى دو طرف، تلاش زیادى بـه عمل آورد و از هر راه ممکن مى خواست از کشتار مسلمانان جلوگیرى نماید و خون کسى بر زمین نریزد ولى دشمن کـه مغرور از کثرت سپاه خود و قلت یاران امام «ع» بود، بـه هیچ صراطى مستقیم نبود.
امام حسین «ع» در روز عاشورا، برخى از یاران خود رابه نزد سپاه دشمن فرستاد تا با آنان گفتگو کرده و با بیان حقایق و واقعیت ها، آنان را از شرارت و جنایت منصرف کنند. آن حضرت، خود نیز بار‌ها براى اندرز سپاه کفر پیشه دشمن، پا پیش نهاد و با بیان خطبه هایى روشن گر، آنان رابه حفظ آرامش و عدم خون ریزى دعوت کرد و از جنگ و مبارزه بازداشت.
ولى جز تعدادى اندک کـه از خواب غفلت بیدار شده و حقیقت را دریافتند و بـه سپاه آن حضرت پیوستند، بقیه آنان در ضلالت و گمراهى خویش باقى مانده و بر آغاز جنگ اصرار مى کردند.
پشیمانى حر بن یزید
حر بن یزید تمیمى کـه از فرماندهان جنگاور و دلیر عمر بن سعد بود کـه در وهله نخست، راه را بر امام حسین «ع» بست و وی را بـه اجبار و اکراه بـه کربلا رهسپار گردانید. حر وقتى بزرگوارى امام حسین «ع» و حقیقت خواهى وى را ملاحظه کرد و از سوى دیگر شاهد نیت هاى پلید عمر بن سعد و لشکریان عبیدالله بن زیاد و جنایت‌ها و ظلم کارى هاى آنان بود، از خواب غفلت و دنیاطلبى بیدار شد.
او در خود احساس نگرانى و ندامت نمود ودر وى دگرگونى شگفتى بـه وجود آمد. بـه طورى کـه یک‌باره سپاه کفر پیشه عمر بن سعد را ترک و بـه سوى خیمه گاه امام حسین «ع» رهسپار شد.
هجوم سراسرى
سپاه دشمن کـه از پیوستن حر و چند نفر دیگر بـه سپاه امام حسین «ع» احساس خطر و ریزش نیرو کرده و ادامه این وضعیت رابه زیان خود مى دید، فرمان حمله را صادر کرد. عمر بن سعد با رها کردن تیرى بـه سوى سپاهیان امام حسین «ع» جنگ رابه طور رسمى آغاز و سپاهیان نگون بخت خود رابه نبرد و تهاجم ترغیب و تشویق کرد.
در اندک مدتى دو سپاه بـه یک دیگر نزدیک شده و با ابزارهاى جنگى آن روز بـه نبرد پرداختند. دراین نبرد، شگفتى تاریخ بـه وقوع پیوست و معادلات نظامى در هم ریخت، و آن، دفاع یک سپاه کمتر از صد نفر کـه برخى از آنان را نوجوانان و یا کهن سالان و سالخوردگان تشکیل مى دادند، در برابر یک سپاه چند ده هزار نفرى بود.
هر یک از یاران امام حسین «ع» با ده‌ها تن از نیروهاى دشمن بـه نبرد نابرابر و تن بـه تن پرداخت. یاران امام حسین «ع» با سرافرازى، بـه شرف شهادت نایل شده و یا با ادامه دلاورى، دشمن را مستاصل و زمین گیر نمودند
یاران امام حسین «ع» از بامداد تا عصر عاشورا نبرد را ادامه داده و تا آخرین قطره هاى خون خود از قیام امام حسین «ع» پاسدارى کردند. محدث قمى از محمد بن ابى طالب موسوى روایت کرده اسـت کـه دراین نبرد، پنجاه تن از یاران امام حسین «ع» بـه شهادت رسیدند.
نبرد انفرادى
دشمن کـه از نبرد سراسرى و تهاجمى، نتیجه اى نگرفته بود، بتدریج بـه سوى نبرد انفرادى روى آورد. زیرا گرچه سپاه عمر بن سعد جملگى براى نبرد با امام حسین «ع» آمده بودند، ولى در بین آنان مردان زیادى بودند کـه جنگ با فرزند زاده رسول خدا «ص» را روا نداشته و بـه اکراه و اجبار در سپاه عمر بن سعد قرار گرفته و بودند.
بدین جهت در کار نبرد عمومى و هجوم سراسرى تعلل نمى ورزیدند و عمر بن سعد را در رسیدن بـه مقاصد پلیدش ناکام گذاشته بودند. گفتنى اسـت کـه روىکرد بـه نبرد انفرادى، براى سپاه کم تعداد امام حسین «ع» نیز خوش آیند و پسندیده‌تر بود. زیرا دراین صورت هر یک از یاران امام «ع» مى توانست با چندین نفر از سپاه بى انگیزه دشمن نبرد کند و دشمن را در موضع انفعالى قرار دهد.
همین امر باعث طولانى‌تر شدن مبارزات گردید. یاران امام حسین «ع» یکى پس از دیگرى با انگیزه ایمان و اعتقاد، ازآن حضرت اجازه رزم گرفته و وارد صحنه مى شدند و سرانجام شرافتمندانه جام شهادت را سر مى کشیدند. تعدادى از یاران امام «ع» تا پیش از ظهر عاشورا بهمین نحو بـه شهادت رسیدند.
نماز ظهر عاشورا
از جمله وقایع ظهر عاشورا برپایی نماز ظهر عاشوراست. بـه هنگام ظهر، یکى از یاران امام «ع» بنام ابوثمامه صیداوى، آن حضرت را متوجه وقت نماز ظهر کرد. امام حسین «ع» کـه بـه نماز اهمیت ویژه اى مى داد، دستور داد کـه جنگ را متوقف کرده و همگى بـه نماز پردازند.
پیشنهاد امام حسین «ع» مورد موافقت دشمن قرار نگرفت و آنان هم چنان بـه نبرد خود ادامه مى دادند. امام حسین بـه ناچار، یکطرفه جنگ را متوقف کرد و با یاران اندک خود نماز ظهر رابه صورت نماز خوف «نماز ویژه زمان جنگ» بـه جاى آورد. دشمنان هیچگونه ترحمى بـه امام «ع» و نمازگزاران نکرده و با رها کردن تیر، آنان را هدف قرار مى دادند.
برخى از مدافعان امام حسین «ع»، دشمن را از اطراف نماز گزاران پراکنده کرده و برخى دیگر خودرا سپر تیر‌ها قرار داده و مانع رسیدن آنها بـه وجود امام حسین «ع» مى شدند.
شهادت سایر یاران
پس از نماز، یاران امام حسین «ع» روحیه رزمى تازه اى یافته و بـه سوى دشمن هجوم آوردند. تمام یاران امام «ع»، از جمله جوانان برومند بنى هاشم بـه جهاد و دفاع پرداخته و بـه شهادت رسیدند. نبرد هر یک از آنان، لرزه اى در ارکان سپاه کفر بـه وجود آورد و شهادت آنان تاثیر شکننده اى در وجود مبارک امام حسین «ع» پدید آورد.
بـه طورى کـه آن حضرت هنگامى کـه تنها شد و یک تنه با دشمن نبرد مى کرد، بـه یاد یاران شهید خود مى افتاد و گاهى بـه سوى آنان نظرى مى افکند و آنان را یارى مى طلبید و مى فرمود: اى عباس، اى على اکبر، اى قاسم، اى زهیر، اى حر کجایید؟
مبارزه و شهادت امام حسین «ع»
امام حسین «ع» پس ازآن کـه همه‌ی یاران خودرا از دست داد، بانوان عصمت پناه را در خیمه اى گرد آورد و آنان را تسلى و دلدارى داد و بـه صبر و شکیبایى سفارش نمود و با قلبى شکسته از آنان خداحافظى کرد. امام حسین «ع» بـه تنهایى، ساعاتى چند با دشمن مبارزه کرد.
او بـه هر طرف حمله مى کرد گروهى رابه هلاکت مى رسانید. هرگاه براى آن حضرت فرصتى بـه دست مى آمد، بـه خیمه‌ها بر مى گشت و با حضور خود، کودکان و زنان بى پناه را تسلى مى داد و بار دیگر با آنان خداحافظى مى کرد.
در یکى از خداحافظى ها، فرزند شیرخوار خودرا جهت سیراب کردنش بـه سوى دشمن آورد و از آنها تقاضاى آب براى فرزند شیرخوار خود کرد، ولى سپاه سنگ دل عمر بن سعد بـه فرزند شش ماهه او رحم نکرد و با هدف تیر قرار دادنش، وى را در آغوش پدر غرقه بـه خون کرد.
امام حسین «ع» بدن غرقه بـه خون على اصغر «ع» رابه خیمه برگرداند و بار دیگر بـه مبارزه پرداخت. آن حضرت، زخم هاى فراوانى را در میدان مبارزه متحمل شد، تا آن کـه بر اثر کثرت جراحات بـه زمین افتاد. در آن حال نیز دشمنان رهایش نکرده و با ابزارهاى گوناگون، از جمله تیر، نیزه، شمشیر و سنگ بر بدنش ضرباتى وارد آوردند.
سرانجام، آن حضرت تاب و توان از کف داد و بر خاک گرم کربلا بر زمین افتاد و آماده مهمانى خدا گردید. شمر بن ذى الجوشن، با قساوت تمام بـه سوى بدن خونین آن حضرت رفت، در حالى کـه رمقى در بدن شریفش بود، سر مبارکش را از قفا جدا کرد و سر بریده رابه خولى اصبحى تحویل داد تا بـه نزد عمر بن سعد منتقل کند.
وقایع ظهر عاشورا پس از شهادت امام حسین «ع»
دشمنان اهل بیت پس از شهادت جان سوز امام حسین «ع» و یارانش، دست از جنایات خویش برنداشتند، بلکه دراین روز غم آلود جنایت هاى دیگرى مرتکب شدند کـه بـه اختصار بیان مى کنیم:
تاراج خیمه ها
سپاه عمر بن سعد، بـه ویژه دسته نابکار شمر، پس از شهادت امام حسین «ع» بـه خیمه هاى آن حضرت یورش برده و خیمه ها را تاراج کردند. آنان، حتى حریم اهل بیت «ع» را مراعات نکردند و زیور و لباس هاى زنان را از آنها ستاندند.
آتش زدن خیمه ها
دشمنان پس از تاراج، خیمه ها رابه آتش کشیدند. دراین هنگام، کودکان و زنان بى سرپرست، از خیمه ها بیرون آمده و بـه بیابان هاى اطراف گریختند.
تاختن اسب بر پیکر شهیدان
عمر بن سعد خطاب بـه سپاه خود گفت: چـه کسانى آمادگى تاختن اسب بر کشتگان را دارند؟ ده نفر از آنان اعلام آمادگى کردند و پس از نعل بندى اسبان خویش بر پیکر شهیدان کربلا، از جمله اباعبدالله الحسین «ع» اسب تاختند و پیکرهاى پر از جراحت و بى سر شهیدان را در هم شکستند.
ارسال سر مقدس امام حسین «ع» به کوفه
عمر بن سعد در عصر عاشورا براى خوش خدمتى بیشتر و اعلام وفادارى بـه عبیدالله بن زیاد و خاندان بنى امیه دستور داد سر بریده امام حسین «ع» رابا شتاب بـه کوفه ببرند و عبیدالله بن زیاد را از پایان یافتن غائله کربلا با خبر گردانند.
لحظه به لحظه با وقایع عاشورا
حسین بن علی روز دوم محرم به کربلا رسید و روز سوم عمر بن سعد با ۴۰۰۰ نفر در کربلا اردو زد. در روز هفتم محرم آب را بر حسین و همراهانش بستند و در نهم محرم، شمر با ۴۰۰۰ نفر و نامهای از طرف عبیدالله بن زیاد وارد کربلا شد، او در این نامه به عمر بن سعد دستور داده بود با حسین بجنگند و او را بکشند و اگر این کار از دوست او برنمی‌آید، فرماندهی را به شمر واگذارد.
*نماز صبح جماعت
*کندن خندق اطراف خیمه‌ها برای جلوگیری از حمله به زنان و کودکان
*خطبه‌خوانی امام حسین (ع) برای سپاه کوفه و یادآوری نامه‌هایی که برای ایشان نوشته‌اند.
*سخن گفتن زهیر و بریر برای کوفیان
*فریاد معروف امام حسین (ع) با ذکر «هل من ناصر ینصرنی»
*توبه کردن افرادی همچون حر بن یزید ریاحی
*پرتاب اولین تیر از سمت سپاه عمر بن سعد و آغاز حمله
*شروع نبرد تن به تن دو تن از کوفیان با عبدالله بن عمیر
*حمله از سمت راست به خیمه‌ها و دفع حمله توسط حبیب بن مظاهر و یارانش
*حمله همزمان به جناح چپ خیمه‌های امام حسین (ع) توسط شمر و عقب‌نشینی مجدد
*اولین شهید از یاران امام حسین (ع) که نامش ابوالشعثا بود.
*آغاز جنگ تن به تن که البته یاران امام حسین (ع) اجازه ندادند کسی از بنی‌هاشم به میدان برود.
*خواندن نماز ظهر به جماعت و به شکل نماز خوف (دورکعتی)
*به میدان رفتن بنی‌هاشم و شهادت همه آنها از جمله قاسم بن حسن (ع) و علی اکبر (ع) و…
*دستور امام حسین (ع) به حضرت عباس (ع) برای آوردن آب
*شهادت حضرت عباس (ع)
*وداع امام حسین (ع) با اهل‌بیتش و بردن علی‌اصغر (ع) برای طلب آب
*شهادت حضرت علی‌اصغر
*به میدان رفتن امام حسین (ع)
*زخمی شدن امام حسین (ع) و به میدان رفتن عبدالله بن حسن (ع) که در کنار عمویش به شهادت رسید.
*شهادت امام حسین (ع) در عصر روز عاشورا توسط سنان بن انس
*غارت اموال امام حسین (ع) و حمله به خیمه‌ها
*بریدن سر امام حسین (ع) حوالی غروب روز عاشورا توسط شمر بن ذی‌الجوشن
*حمل سر امام حسین (ع) توسط خولی برای این زیاد
*تاختن اسب بر بدن امام حسین (ع) و یارانش
*برگزاری نماز جماعت مغرب توسط عمر بن سعد و سپاه کوفه!
پیشینه تاریخی سوگواری برای حسین
سابقهٔ سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری می‌رسد. اولین مراسم سوگواری را زینب خواهر حسین در زندان برگزار کرد. همچنین دختر سه سالهٔ حسین، رقیه، در زندان اغلب برای پدرش گریه می‌کرد تا اینکه دستور دادند سر بریدهٔ پدر را به حضورش ببرند که این عمل باعث مرگ دختر شد. مرگ رقیه باعث بلوایی در شام شد که عاقبت یزید مصلحت دید اسرای کربلا را آزاد کرده آنها را به مدینه بفرستد. همچنین از سجاد روایت شده که تا بیست سال پس از مرگ پدرش هر وقت می‌خواست اب بنوشد به گریه می‌افتاد. نقل شده‌است که روزی خدمتکاری از او پرسید "ای پسر رسول خدا! آیا وقت آن نرسیده‌است که اندوه‌تان به پایان برسد؟ " سجاد پاسخ داد: "وای بر تو! یعقوب پیامبر دوازده پسر داشت و خداوند یکی از آنها را از چشمش پنهان کرد. از گریهٔ زیاد چشمانش کم سو و از غصه سرش سفید شد و پشتش خمیده گشت. (قرآن: ۱۲:۸۴) اگر چه پسرش زنده بود، اما من با چشم خود دیدم که پدر و برادر و عمو و هفده تن از اعضای خانواده‌ام در اطرافم قربانی شدند.
سوگواری در روز عاشورا
صحنه‌ای از پرده‌خوانی روز عاشورا
روز عاشورا مهم‌ترین روز عزاداری در فرهنگ شیعیان است. در هر جایی که گروهی از شیعیان حضور داشته باشند در این روز مراسم سوگواری برگزار می‌شود. کشور‌های شیعه‌نشین در این روز تعطیل رسمی هستند. بازار‌ها و کسب و کار نیز تعطیل است. عزاداری که در ده روز اول محرم معمولا شب‌ها و در مکان‌های سرپوشیده برگزار می‌شد به کوچه و خیابان‌ها منتقل می‌شود و مردم به صورت دسته‌های عزاداری حرکت می‌کنند. دسته‌های عزادار با خود پرچم‌های عزا، عَلَم، کتل، توغ، سایر نشان‌های مربوط به عزاداری امام حسین (ع) را حمل می‌کنند. عزاداری روز عاشورا تا ظهر طول می‌کشد. دسته‌جات عزا معمولا به اماکن مذهبی عمومی مثل حرم امامان یا امامزادگان منطقه و منزل عالمان ساکن هر شهر می‌روند. در برخی مناطق نیز آخرین نقطه حرکت عزادارن قبرستان و محل دفن اموات است. [نیازمند منبع]نخستین بار آل بویه این روز را تعطیل عمومی اعلام کردند و مردم به عزاداری مشغول شدند. شیعیان و حتی برخی اهل سنت و ادیان غیراسلامی، روز عاشورا را برای زنده‌داشت شهیدان کربلا به سوگ می‌نشینند. سوگواری محرم، در آغاز با گریه و شعرخوانی مُنشِدان صورت می‌گرفت؛ اما رفته‌رفته مداحی، روضه‌خوانی، شمایل‌کشی، سینه‌زنی، تعزیه و جز آن بر مراسم سوگواری افزوده شد. بیشتر این آیین‌ها در دوران آل‌بویه، صفویه و قاجار شکل گرفتند. برخی از عالمان دینی و روشنفکران مقابله‌هایی با بعضی از این آیین‌ها (به‌ویژه قمه‌زنی) داشته‌اند.
سینه‌زنی
از مراسم سنتی عزاداری برای حسین بن علی و دیگر امامان شیعه، که همراه نوحه خوانی و با آهنگی خاص بر سر و سینه می‌زنند، گاهی هم سینه خود را لخت‌کرده، بر آن می‌زنند. اصل این سنت، به ویژه در میان عرب‌ها رواج داشته‌است. بعد‌ها به صورت موجود درآمده که با انتخاب نوحه‌های سنگین، حرکات دست بر سینه می‌خورد. به فردی هم که‌بر سینه خود زده، عزاداری می‌کند، «سینه زن» می‌گویند. این‌گونه نوحه‌گری، ابتدا به صورت فردی بوده، اما با مرور زمان به شکل گروهی و دسته‌جات سوگواری درآمده‌است. [۱۴]«دسته گردانی و سینه زنی و نوحه خوانی که در زمان صفویه رایج شده و توسعه پیدا کرده بود، در عصر قاجاریه با توسعه و تجمل بیشتر در پایتخت رواج داشت… دسته گردانی در عصر قاجار، به ویژه در زمان ناصر الدین شاه با آداب و تشریفات و تجمل بسیار برگزار می‌شد. دسته‌های روز با نقاره و موزیک جدید و علم و بیرق و کتل، و دسته‌های شب با طبق‌های چراغ زنبوری و حجله و مشعل به راه می‌افتاد و در فواصل دسته سینه‌زن‌ها با آهنگ موزون سینه می‌زدند. نوحه‌خوانی و سینه‌زنی حتی در اندرونی شاهان قاجار، بین زنان اندرون نیز متداول بود…»
تعطیلی
عاشورا در مناطق زیر تعطیل عمومی و رسمی است:
| نام منطقه |
تعداد روزهای تعطیل |
| ایران |
دو روز |
| عراق |
دو روز |
| هندوستان |
یک روز |
| ترکیه |
یک روز |
| پاکستان |
دو روز |
| لبنان |
یک روز |
| بحرین |
دو روز |
| افغانستان |
یک روز |
| بنگلادش |
یک روز |
| الجزایر |
یک روز |
| اقلیم کردستان |
یک روز |
| مناطق تحت سیطره انصارالله |
یک روز |
| جنوب لبنان (تحت سیطره حزب‌الله) |
دو روز |
| هامبورگ |
یک روز |
| برمن |
یک روز |
تاریخ روز عاشورا ۱۴۰۱
*تاریخ روز عاشورا در تقویم شمسی: دوشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۰۱
*تاریخ روز عاشورا در تقویم قمری: ۱۰ محرم ۱۴۴۴
*تاریخ روز عاشورا در تقویم میلادی: ۸ آگوست ۲۰۲۲
اعمال روز عاشورا
شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان می‌گوید: «شایسته است شخص در این روز مشغول کاری از کار‌های دنیا نگردد و غمگین باشد و این امر در نحوه پوشش و خوراکش نمایان باشد. این روز را بر امام حسین (ع) عزاداری کند و آن حضرت را زیارت کند. خواندن هزار مرتبه توحید، دعای عشرات، خودداری از خوردن و آشامیدن، اما بدون قصد روزه و هزار مرتبه لعن بر قاتلان امام حسین (ع) نیز از اعمال ذکر شده برای این روز است.»
در انتهای این مطلب تصاویری از عذاداری روز عاشورای حسینی را برای شما آورده ایم:
تصاویر سوگواری روز عاشورا
