«تابناک با تو» - بر کسی پوشیده نیست که داشتن چربی اضافی بدن، شما را در معرض خطر بیشتری از نظر مشکلات سلامتی قرار میدهد.
اما شواهدی وجود دارند که میگویند همه چربیها برابر نیستند و آنچه واقعاً مهم است این است که شما آن چربی را کجا ذخیره میکنید.
خطرناکترین نوع چربی، به عنوان چربی احشایی شناخته میشود، که به صورت یک لایه داخلی سفت بین اعضای داخل شکم تشکیل میشود.
این نوع چربی باعث میشود که کل هیکل شبه سیب به نظر آید و بیشترین مشکل از نظر سلامتی را در بر دارد.
چربی زیر جلدی نوعی چربی متخلخل است که درست زیر پوست قرار گرفته و باعث تشکیل سلولیت می شود. این نوع چربی در واقع کمترین ضرر را دارد و به جای شکم در اطراف رانها و باسن جمع شود و هیکلی گلابی شکل ایجاد میکند.
چربی احشایی خطرناک است زیرا تصور میشود که مواد شیمیایی و هورمونهایی را در خون آزاد می کند که باعث التهاب میشود. این امر با بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی و بیماری کبد چرب مرتبط است. همچنین نزدیکی چربی احشایی به اندامهای ما، خطر نفوذ این مواد شیمیایی التهابی را افزایش میدهد.
اما به صورت متناقض خیلیها از سلولیت ران هم بسیار بیشتر ناراضی و نگران هستند تا چاقی شکمی خود.
کلا مناطق ذخیره چربی کدامها هستند؟ و برای کاهش خطر چه کاری میتوانید انجام دهید؟
پاها و رانها
بسیاری از زنها از داشتن رانهای کلفت و ضخیم از نظر زیبایی ناراحت هستند.
داشتن اندامی با انحناهای زیاد در سالهای اخیر مد شده و بدون تبلیغ هیکلهایی مانند اندام کیم کارداشیان و نیکی میناژ در شبکههای اجتماعی تلقی بسیاری از زنان و مسلما مردها را از زیبایی تغییر داده است.
اما اگر شما یک زن هستید و کمی اضافه وزن دارید، اینکه در پاها چاق باشید، چیز خوبی است. به شرطی که نوع سلولیت آن دقیقاً زیر پوستی باشد و نه از نوع دفن شده در اعماق بدن.
چربی ذخیره شده در پاها بیش از ۱۰۰ تفاوت ژنتیکی نسبت به چربی شکم دارد که باعث زیانآوری کمتر آن میشود.
مطالعهای در سال ۲۰۱۰ نشان داد که افزایش وزن در قسمت پایینتنه باعث میشود سلولهای چربی بیشتری بسازیم، در حالی که لایههای اضافی در قسمت میانی بدن باعث میشود که هر سلول چربی مقدار بیشتری چربی ذخیره کند و به اصطلاح منبسط شود.
نوع دوم خطرناک است زیرا وقتی سلول های چربی بیش از حد بزرگ می شوند شروع به نشت دادن اسیدهای چرب به جریان خون میکنند.
چربی قسمت میانی بدن
این خطرناکترین نوع چربی است که و احتمال بروز بیماری قلبی، سکته مغزی، سرطان، دیابت نوع ۲ و حتی زوال عقل را افزایش میدهد.
به همین دلیل است که افرادی که بدنشان به شکل سیب در هر سنی باشد، در مقایسه با سایر تیپهای بدنی، در معرض بالاترین خطرات سلامتی قرار دارند.
مطالعهای در سال ۲۰۱۹ روی حدود ۱۶۰ هزار زن نشان داد افرادی که دارای شاخص توده بدنی سالم اما شکم برآمده هستند – با نسبت دور کمر به باسن ۰.۸۵ یا بیشتر هستند – تا ۴۴ درصد بیشتر از همسالان خود که کمر باریکتری داشتند، احتمال مرگ داشتند.
خطر ابتلا به بیماری سرطان در آنها حتی بیشتر از افرادی بود که BMI بالاتر اما کمر باریک داشتند.
چربی سفت شکم – احشایی – خطرناکتر از چربی نرم شکم – زیر جلدی – است زیرا اندامهای داخلی را احاطه کرده است.
مردان بیشتر از زنان چربی را در شکم خود ذخیره می کنند، به همین دلیل اصطلاح «شکم آبجو» در آنها به وجود آمد.
تصور میشود که دلیل اینکه مردها بیشتر در شکم چاق میشوند و خانمها نه، این باشد که زنان از «چاقی مرکزی» توسط هورمون جنسی استروژن محافظت میشوند که باعث تجمع چربی در باسن و رانها میشود.
سینهها
مطالعهای که در سال ۲۰۰۸ بر روی بیش از ۹۰ هزار زن بین ۲۰ تا ۳۰ ساله توسط دانشگاه هاروارد انجام شد، نشان داد که احتمال ابتلا به دیابت در افرادی که سینه حجیم فنجانی D دارند تا میانسالی سه برابر بیشتر از همسالان خود با سینههای لاغرتر است، حتی اگر BMI سالمی داشته باشند.
با این حال، یک مطالعه جداگانه در سال ۲۰۱۲ نشان داد که سینه های بزرگتر ممکن است نشان دهد که این زنان بیشتر مستعد ابتلا به نوع خطرناک چربی احشایی هستند.
چربی گردن
مطالعات نشان میدهند که هر چه گردن شما بزرگتر باشد، خطر ابتلا به بیماری قلبی بیشتر است.
داشتن مقدار زیادی چربی گردن هم باعث آزاد شدن اسیدهای چرب آزاد به جریان خون بریزد و افزایش خطر مشکلات قلبی میشود.
گردن چاق همچنین می تواند راههای هوایی را در هنگام خواب مسدود کند و میزان خواب با کیفیت را کاهش دهد.
در مطالعهای در سال ۲۰۰۹ که نتایج آن در همایش سالانه انجمن قلب آمریکا ارائه شد، محققان دریافتند افرادی که گردن بزرگتری دارند سطح کلسترول بد بیشتری دارند.
مطالعه روی ۳۳۲۰ نفر همچنین هشدار داد که گردنهای پهنتر با سطوح بالاتر چربی خون، مقاومت به انسولین و قند خون بالا مرتبط است یعنی همان عوامل خطر برای مواردی مانند دیابت.
مطالعه اخیر در مجله American Heart Health نشان داده که دور گردن بیش از ۳۶ سانتیمتر برای زنان و ۴۳ سانتیمتر برای مردان با خطر بیشتری برای مشکلات قلبی همراه است.
برای کاهش خطر تجمع چربی خطرناک چه کنم؟
کاهش وزن و کاهش کل چربی بدن برای پایین آوردن میزان چربی احشایی لازم هستند.
مطالعات نشان می دهد که کلسیم و ویتامین D بیشتر در بدن شما ممکن است با چربی احشایی کمتر مرتبط باشند. بنابراین بایستی از سبزیجات برگدار مانند اسفناج و محصولات لبنی مانند ماست، پنیر و شیر کمچرب استفاده کنید.
چربیهای اشباع شده – موجود در گوشت قرمز چرب – را با چربیهایی مانند روغن زیتون، بادام زمینی و کانولا، آووکادو و آجیل جایگزین کنید. به نظر می رسد که این امر از تجمع چربی عضلانی جلوگیری میکند.
حداقل ۳۰ دقیقه بین دو تا چهار بار در هفته به شدت ورزش کنید. یک مطالعه نشان داد که این کار باعث کاهش ۷ درصدی در میزان تجمع چربی احشایی میشود. ترکیب ورزش شدید هوازی شامل پیاده روی سریع، دوچرخهسواری و ورزشهای قدرتی مناسب هستند.
در نهایت فرمول کلی این است که جمع جبری کالری دریافتی را مدتی کمتر از کالری مصرفی کنید و سالم بخورید تا به تدریج چربی احشایی شما کاهش پیدا کند.
نیمی از زنان در سال گذشته در انگلیش هیچ ورزش شدیدی انجام ندادهاند
به نظر میرسد این میزان حتی در زنان ایرانی بالاتر باشد. به طوری که بسیاری از آنها اصلا به یاد نمیآورند آخرین باری که دویدهاند کی بوده است. خوشبختانه فرهنگ باشگاه ورزشی رفتن زنانه این سالها بسیار گسترش پیدا کرده است.
اما در انگلیس، یک نظرسنجی نشان می دهد که تقریبا نیمی از زنان در ۱۲ ماه گذشته هیچ ورزش شدیدی انجام نداده اند.
این میزان در مردان کمتر است، حدود یک سوم آنها اظهار میکنند که ظرف یک سال پیس هیچ ورزشی نکردهاند.
این داده ها از نظرسنجی از هشت هزار بزرگسال توسط موسسه خیریه Nuffield Health بدست آمده.
باز به مردم توصیه میشود که هر هفته حداقل ۷۵ دقیقه ورزش شدید کنید.
بریتانیا با بحران چاقی رو به رو است. آخرین داده ها نشان میدهد که ۶۴ درصد از بزرگسالان در سال ۲۰۱۹ یا دارای اضافه وزن یا چاق بودند.
با این حال، تحلیلی که توسط Cancer Research UK آخرین بار در ماه گذشته منتشر شد، پیشبینی کرده که بیش از ۴۲ میلیون بزرگسال در بریتانیا تا سال ۲۰۴۰ اضافه وزن خواهند داشت، یعنی حدود ۷۱ درصد از کل کشور!
منبع: یک پزشک