اختصاصی تابناک باتو ــ در ماه می ۲۰۲۲، محققان یک مرکز پزشکی در استرالیا بیان داشتند که احتمالا علت اصلی سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را کشف کرده اند.
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد چیست؟
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)، مرگ غیرقابل توضیح یک نوزاد است که در هنگام خواب و عمدتاً در شش ماهه اول زندگی نوزاد رخ می‌دهد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) بیان داشت اگرچه میزان مرگ و میر ناشی از SIDS از دهه ۱۹۹۰ کاهش یافته است، اما همچنان نرخ بروز این سندروم دربین نوزادان بالا است و تنها در سال ۲۰۱۹، حدود ۳۴۰۰ نوزاد در ایالات متحده به طور غیر منتظره‌ای جان خود را از دست داده اند.
در آمار‌های ارائه شده، ۳۷ درصد از مرگ‌های نوزادان مربوط به SIDS، ۳۴.۷ درصد به دلایل ناشناخته و ۲۸ درصد به دلیل خفگی تصادفی در رختخواب بیان شده است. از این رو، والدین با انجام اقداماتی همچون برداشتن پتو، دورکردن عروسک‌ها و درست کردن بالش نوزاد می‌توانند از خفگی نوزاد در رختخواب جلوگیری کنند.
چه چیزی سبب SIDS می‌شود؟
SIDS ممکن است در سال اول زندگی نوزاد اتفاق بیفتد. در این زمان، والدین باید به نحوه خوابیدن نوزاد توجه زیادی داشته باشند و مطمئن شوند که کودک در تمام طول مدت زمان استراحت، به پشت خوابیده است و چیزی در گهواره، همراه او نیست.
خوابیدن کودک بر روی شکم می‌تواند راه هوایی او را مسدود و تنفس او را قطع کند. حتی این عمل می‌تواند سبب شود تا نوزاد به جای هوای دم، دوباره هوای بازدم شده خود را تنفس کند. در صورت بروز این اتفاق، سطح اکسیژن در بدن نوزاد کاهش و سطح دی اکسید کربن افزایش می‌یابد. از این رو، مغز برای بیدار شدن و گریه کردن نوزاد وارد عمل شده و به نوزاد این امکان را می‌دهد تا با گریه کردن، اکسیژن بیشتری دریافت کند. اما اگر مغز این سیگنال را دریافت نکند، سطح اکسیژن کودک کاهش یافته و منجر به مرگ می‌شود.
به گفته مایو کلینیک، عوامل خارجی همچون استعمال دخانیات و مواد مخدر یا نوشیدن الکل توسط مادر در دوران بارداری می‌تواند با افزایش احتمال بروز SIDS در نوزادان همراه باشد. تصور می‌شود نوزادانی که به دلیل SIDS می‌میرند در تنظیم ضربان قلب، تنفس و دمای خود مشکل دارند.
به منظور کاهش میزان خطر بروز SIDS، متخصصان اطفال توصیه‌هایی را ارائه کرده اند. برای مثال:
• به نحوه خوابیدن نوزاد توجه کنید. سعی کنید تا نوزاد در تمام مدت، به پشت بخوابد.
• از قراردادن پتو در گهواره یا تخت نوزاد اجتناب کنید. در صورت امکان از یک روانداز بسیار سبک استفاده کنید.
• در طول زمان خواب، کودک را برای شیردهی بیدار کنید.
• نوزادان حداقل به مدت شش ماه در اتاق والدین و در تختی جدا از تخت والدین نگهداری شوند.
کشف علت اصلی SIDS
محققان در بیمارستان کودکان در Westmead استرالیا معتقدند که دریافتند چرا نوزادان در صورت عدم توانایی نفس کشیدن نمی‌توانند خود را از خواب بیدار کنند.
برای بررسی این موضوع، محققان مطالعاتی بر روی ۷۲۲ نمونه خونی که در بدو تولد به عنوان بخشی از برنامه غربالگری نوزادان گرفته شده بود، انجام دادند. محققان میزان فاکتور BChE را در بیماران SIDS و نوزادانی که به دلایل دیگری می‌میرند اندازه‌گیری کردند و نتایج را با ده نوزاد هم سن و جنس آن‌ها که زنده ماندند، مقایسه کردند.
آنزیم BChE (بوتیریل کولین استراز) نقشی در مسیر برانگیختگی مغز ایفا می‌کند که سبب می‌شود نوزاد با کاهش سطح اکسیژن از خواب بیدار شود. یافته‌های این مطالعه نشان داد که سطح این آنزیم در نوزادانی که بر اثر SIDS فوت کرده‌اند، به طور چشم گیری پایین‌تر از حد طبیعی است.
دکتر کارمل هرینگتون، محقق ارشد و پژوهشگر افتخاری این مطالعه، به ABC News استرالیا گفت: «بدن نوزادان از مکانیسم بسیار قدرتمندی برخوردار است که در صورت بروز هر مشکل بتواند آن را به بزرگسالان اطلاع دهد. معمولاً، اگر نوزادی با یک وضعیت خطرناک مانند مشکل تنفس در هنگام خواب مواجه شود، بیدار شده و گریه می‌کند. آنچه این تحقیق نشان می‌دهد این است که برخی از نوزادان این واکنش برانگیختگی قوی را ندارند.» هرینگتون افزود: «پس از مطالعات انجام شده، دریافتیم که آنزیم BChE یکی از عوامل اصلی دخیل در این بیماری است.»
هرچند این تحقیق همچنان در مراحل اولیه است، اما کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که اگر نوزادان از نظر سطح آنزیم‌های BChE غربالگری شوند، می‌توان از افزایش احتمال بروز SIDS در آینده جلوگیری کنند.
شایسته کوکبی حمیدپور
