«تابناک با تو» - در این عصر اطلاعاتی که در آن به سر میبریم، بهنظر میرسد مردم بیشتر از قبل به آنچه روزمره مصرف میکنند، آگاهی دارند. ما متوجه شدهایم که برخی از موادِ غذایی، مانند مارگارین، که پیشازاین گفته شده بود جایگزینِ سالمی است، درواقع خیلی ناسالمتر از مادهای است که به جای آن جایگزین شده است.
برای مثال، ممکن است با کشفِ رازهای کثیفی که پشتِ غذاهایی مانند نکتارِ آگاوا، کیکِ برنج و دسرهای فاقدِ چربی است، شوکه بشوید. بیاید این فهرستِ شگفتآور از غذاهای ناسالم را با هم مرور کنیم:
برنجک با شاخص گلیسمی بالا
نشریه سلامت هاروارد گزاش میدهد که کیکهای برنج در طبقه غذاهایی با شاخصِ گلیسمی GI بالا قرار میگیرد که یعنی شاخصِ گلیسمی آنها ۷۰ به بالاست. هرچه شاخصِ گلیسمی بالاتر باشد، به این معنی است که بعد از مصرف آن ماده غذایی قند خونِ شما سریعتر بالا میرود.
این غذاها علاوه بر آنکه برای دیابتیها سم هستند، در بدنِ سایر افراد نیز به این شکل عمل میکنند که ابتدا انرژی زیادی در بدن تولید میشود و فقط چند دقیقه بعد بدن به شدت احساس گرسنگی میکند. این عدم تعادل میتواند به گرسنگی و ریزهخواری بیانجامد و شما را وسوسه کند که پرخوری کنید.
سوپهای خامه
دکتر تاز بهاتیا میگوید سوپهایِ خامهای غذایی است که او بیشتر از هر غذای دیگری از آنها پرهیز میکند. علت آن است که سوپهای خامهای سرشار از کالریِ تهی هستند که یعنی به ازای هر یک کالری ارزش تغذیهای بسیار پایین دارند.
کیکها
چربی ترانس یکی از محصولاتِ جانبیِ هیدروژنیزه شدن است. هیدروژنیزه شدن فرایندِ تبدیل کردنِ چربی اشباعنشدۀ مایع به چربیِ منجمد با افزودنِ هیدروژن است. روغنِ هیدروژنیزهشده کمتر احتمال دارد که خراب شود، برای همین برخی از کارخانهها از این روش برای افزایشِ عمر محصولات خود در قفسه فروشگاهها استفاده میکنند.
اغلب محصولاتِ فرپز که در فروشگاهها میببنید حاوی این نوع چربیِ ترانس هستند تا عمر محصولات طولانیتر باشد. این نوع چربی اِلدیاِل (کلسترول بد) خون را افزایش و اچدیال (کلسترول خوب) را کاهش میدهند که به همین دلیل خطر حمله قلبی و مغزی در فرد افزایش پیدا میکند.
سس کچاپ
شما بیشتر از یکی دو قاشقِ غذاخوری مصرف نمیکنید، بااینحال همین میزان کچاپ میتواند بر سلامتی اثر منفی بگذارد. در هر دو قاشقِ غذاخوری سس کچاپ، ۸ گرم شکر وجو دارد که معمولاً در شکل شربت ذرت با فروکتوز بالا به آن افزوده میشود.
برای آنکه هم از سس کچاپ لذت ببرید و هم سلامت خود را حفظ کنید در خانه آن را تهیه کنید. برخی از دستورهای خانگی سس کچاپ یا اصلا شکر استفاده نمیکنند یا خیلی کم استفاده میکنند. طعمدهندههایی مانند روغن زیتون، پودر سیر و پاپریکا میتواند به جای شکر استفاده شود.
خامه قهوه
شیرینکنندهها و رنگهای مصنوعی فقط برخی از موادِ مصنوعی است که باعث نگرانی کارشناسان تغذیه شده است. جینا کانسالو، یک کارشناس تغذیه و رژیمدرمانی، هشدار میدهد که برخی از این مواد ممکن است کلسترول الدیال را افزایش دهد که افزایش ایدیال باعث افزایش بیماری قلبی و سکته مغزی میشود.
جینا پیشنهاد میدهد که خامههای قهوه را به نصف کاهش دهید و نیمی از آن را با شیر جبران کنید. افرادی که نمیتوانند لبنیات مصرف کنند میتوانند شیربادام یا جو دو سر اضافه کنند. اگر واقعا به شیرینکننده احتیاج دارید میتوانید مقداری کمی شکرِ خالص یا عسل با دارچین اضافه کنید. اگر به هیچوجه نمیتوانید خامههای قهوه را ترک کنید، لااقل به دنبال خامههایی باشید که دارای مواد طبیعی هستند و مراقب میزان شکری که در هر با مصرف قهوه، استفاده میکنید، باشید.
غلاتِ صبحانه
غلات صبحانه در دسته مواد غذاییای هستند که به شدت فراوری میشوند، بنابراین انتظار میرود که سطوحِ بالایی از شکر در آنها وجود داشته باشد. شروع روز با مقدار زیاد شکر شما را قبل از رسیدنِ زمانِ ناهار گرسنه میکند و شما شکر بیشتری مصرف میکنید و به این ترتیب چرخه مصرفِ شکر شروع میشود.
بهترین توصیه این است که غلاتِ صبحانهای را انتخاب کنید که کمترین میزان شکر و بیشترین میزان فیبر را دارند و مطمئن شوید که پروتئین به اندازه کافی مصرف میکنید. بهجای آنکه برای افزایش پروتئین به غلات صبحانه فقط از شیر استفاده کنید، مقداری آجیل به آن اضافه کنید یا یک تخممرغ در کنار آن مصرف کنید.
نوتلا
نوتلا فندق دارد، اما حقایقِ تغذیهای آن شباهتی به آنچه در آجیل واقعی وجود دارد، ندارد. اگر دو قاشقِ غذاخوری نوتلا را با دو قاشقِ غذاخوری فندق مقایسه کنید، متوجه میشوید که شکلاتِ نوتلا دو برابر بیشتر چربی و ۷برابر بیشتر کربوهیدرات و نصف فیبر دارد.
اصلیترین مواد نوتلا، شکر و روغنِ پالم است. البته میتوانید به دنبال محصولاتی باشید که واقعاً با آجیلِ خالص درست شده باشند و یکچهارمِ نوتلا کربوهیدارت و ۴ برابر آن فیبر دارند.
ماست میوهای
ماستهای میوهای بیشتر از آنکه میوه داشته باشند، موادِ افزودنی دارند
سیدنی گرین، متخصص تغذیه، در مورد ماستهای میوهای، خصوصا آن نوعی که میوههای در آن تهنشین شده است، هشدار میدهد. علت آن است که این محصولات مخلوطی از شکرف نشاسته ذرت و میوه دارند که ارزش تغذیهای آن را نسبت به زمانی که فقط میوه به ماست اضافه میشود، کمتر میکند. گرین توصیه میکند خودتان به ماستِ معمولی میوه اضافه کنید.
نوشابه
خطراتِ نوشابه برای سلامتی در طی سالها برای انسانها مشخص شده است. یکی از دلایلِ مشخصِ مضر بودنِ نوشابه برای بدن، مقدار بالایِ شکر در آن است که در ترکیب با فقدان ارزشهای تغذیهای آن را به محصولی پرمصرف تبدیل کرده است. محققان دریافتهاند که نوشیدنیهای شکردار مانند نوشابه خطر بیماری قلبی، دیابت نوع دوم و سرطان را افزایش میدهند. نوشابه و نوشابه رژیمی به دلیلِ مقدار بالای اسید فسفریک و اسید کربونیک میتواند منجر به تخریب دندانها شود. نوشابه رژیمی میتواند منجر به بیماری کلیوی شود.
سسهای بدون چربی
ماریو فِروزی، استاد علم غذا در پوردو، میگوید فقدان چربی باعث میشود که فواید میوهها و سبزیجات از دست برود. علت این است که چربی به بدنِ شما کمک میکند تا کاروتنوئید که یک نوع مواد شیمیاییِ گیاهی است و مانند آنتیاکسیدان در بدن عمل میکند، جذبِ بدن شود.
لیلی نیکولاس، متخصص تغذیه، هشدار میدهد که سسهای فاقدِ چربی معمولاً سرشار از موادِ مضر مانند روغن هیدروژنیزهشده، صمغ زانتان، کارگینان و شربت ذرت است. بهطور خلاصه، خیلی مهم است که نسبت به موادی که در سس به کار رفته حساس باشید و به میزانِ کافی چربیِ سالم مصرف کنید.
شربت افرای تقلبی
اگر از مصرفکنندگان شربتِ افرا هستید حتماً به نوشتههای روی آن توجه کنید. بعضی اوقات حتی در موادِ تشکیلدهنده اسمی از شربتِ افرا نیست! بعضی اوقات، کارخانهها ترکیبی از شربتِ ذرت و رنگ کارامل را برای آنکه شبیه شربت افرا شود با هم هم خلوط میکنند به آن مواد افزودنی میافزایند.
سایر موادی که ممکن است در شربت افرا پیدا کنید ضمغ سلولوز، طعمدهنده مصنوعی، نگهدارندههایی مانند اسید سوربیک و سدیم هگزامتافسفات است. این مواد اثراتِ زیانبخشی برای سلامتی دارند. حتی اگر شربتِ واقعی افرا استفاده میکنید باید توجه کنید که این شربت درواقع نوعی شکر است، پس باید خیلی کم مصرف شود.
نکتار آگاوا
نکتار آگاوا که برخی آن را داروی سرفه میدانند و پیش از این تصور میشد که یک شیرینکننده بیخطر است، درواقع خیلی خطرناک است. علت آن است که این ماده غذایی سرشار از فروکتوز است. فروکتوز شربت آگاو به مراتب بیشتر از فروکتوزِ شربتِ ذرت است. شاخصِ گلیسمیِ آگاو بسیار پایینی دارد، زیرا فروکتوز مانع از بالا رفتنِ قند خون میشود.
مصرف بالای فروکتوز میتواند عملکرد کبد را مختل کرده و خطر ابتلا به دیابت نوع دوم، چاقی، بیماری قلبی و سرطان را افزایش دهد.
پنیرهای فراوری شده
پنیرهای فراوریشده درواقع فقط ۵۰درصد پنیر است. نیمی از این محصولات شامل نمک، رنگ غذا و اشکال دیگر لبنیات مانند شیر چرخکرده، امولسیفایر و موادِ تشکیلدهنده غیرطبیعی است. کارخانهها علاوه بر آنکه میخواهند محصولی کشدار و چسبناک تولید کنند، میخواهند عمر این محصولات را هم طولانیتر کنند و چهبسا بتوان آنها را برای مدتی خارج از یخچال هم نگهداری کرد. این پنیرها در مقایسه با پنیرهای معمولی سدیم بیشتری هم دارند.
خامههای تزئین
همه میدانند که اصلیترین ماده خامه شکر است، اما شکر تنها مشکلِ خامه نیست. دانه سویای هیدروژنیزهشده، روغن دانه کتان، روغن پالم، شربت ذرت، رنگهای مصنوعی، نشاسته ذرت، صمغ زانتان و تعداد دیگری از چربیها و مواد نگهدارنده بخشی از این خامههای آماده هستند که ما برای تزئین از آنها استفاده میکنیم. خامه تزئینی هیچ ارزش غذاییای ندارد. بهتر است برای تزئین مواد خوراکی به دنبال راههای سالم باشید.
نانهای خمیریِ صبحانه
خمیرهای صبحانه مانند اشترودل و انواع تارتها، علاوه بر آنکه به اندازه خامههای تزئینی فاقد ارزش غذایی هستند، دارای آرد غنیشده هستند. این خمیرها پر از شکر، روغن، شربت ذرت و فیلر (پرکننده که به مواد غذایی برای افزایش حجم آنها اضافه میشود) است. این مواد حتی ارزش مصرف به عنوان دسر را ندارند چه برسد به اینکه نخستین وعده غذایی باشند. استفاده از آنها برای وعده صبحانه فقط به بدنِ شما شکر وارد میکند.
سس باربیکیو
هر یک سس باربیکیو معمولاً ۷۵ کالر دارد که بیشتر این کالری ناشی از شکر است. شکر یا شربت ذرت با فروکتوز بالا جزو مواد تشکیلدهنده اصلی این سسها است. بعلاوه، سس باربیکیو در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از سدیمِ روزانه شما را تأمین میکند که برای طعمدهنده غذا این مقدار سدیم بسیار بالاست.
غلات سفید
فرقی نمیکند نان سفید باشد، برنج سفید باشد یا پاستای سفید، سفید بودن به این معنی است که این ماده غذایی موادِ مغذی و ارزشمند خود را از دست داده است که یعنی ارزشِ مصرفِ بالای کربوهیدرات را ندارند. یکی از ارزشمندترین مواد غذاییای که این مواد سفید ندارند، فیبر است. این مواد ارزش غذایی خود را به دلیل فراوری سنگین از دست میدهند. علاوه بر آن، گاهی به آرد سفید، مواد سفیدکننده میزنند تا سفیدتر شود. یا باید از این مواد کمتر استفاده کنید یا به کلی آنها را با جایگزینهای سالمتر جایگزین کنید.
منبع: فرادید