در نشست "چالش‌های رفع خشونت و رسانه" عنوان شد:
رسانه در کاهش خشونت مؤثر است/ زنان قربانیان اصلی ترویج رفتار و اخبار خشونت‌زا توسط رسانه‌ها
با درک و شناخت خصوصیات ارزشمند زنان می‌توان از آن در برون‌رفت جامعه در مصادیق خشونت و کاهش آن استفاده کرد. شبکه‌ای فکرکردن و تقاضا بر اساس نگاه‌های زیبایی‌شناختانه می‌تواند فضای زنان را مثبت‌اندیش و صلح‌انگارانه نشان دهد.
محمدرضا عارف، در نشست "چالش‌های رفع خشونت و رسانه" که به همت بنیاد امید ایرانیان برگزار شد، گفت: امروزه نگاهی که به رسانه‌ها می‌شود نسبت به چند دهه گذشته تغییر کرده است. رسانه بستر و ظرفیتی است که در خدمت برنامه‌ها قرار می‌گیرد و در صورت سوءاستفاده، می‌توان از آن برای افزایش خشونت استفاده کرد.
رییس بنیاد ایرانیان، با تأکید بر لزوم پرداخت جدی و بیشتر به بحث رسانه‌ها گفت: متأسفانه با دورشدن از اخلاق و ارزش‌ها، نگاه کوتاه‌مدت به منافع باندی و جناحی، از رسانه‌ها در جهت این امور استفاده می‌شود. حاکمیت اخلاق آن چیزی است که امروزه به آن نیاز داریم و وظیفه تمام رسانه‌های جمعی است.
نگاه تک‌بعدی و کوتاه‌مدت رسانه موجب افزایش خشونت در جامعه شده است
وی نگاه تک‌بعدی رسانه را یک مشکل مهم دانست و گفت: بسیاری از مشکلات به نگاه تک‌بعدی و کوتاه‌مدت رسانه‌ها مربوط است که در نتیجه آن بحران‌های اجتماعی پدید می‌آید. در جلسه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی آمار دانشجویان معتاد مطرح شد که بسیار ناراحت‌کننده بود، اما رسانه ملی چقدر به وضعیت اعتیاد می‌پردازد؟ اگر رسانه‌ها وظایف ملی خود را با رویکردهای فرهنگی انجام دهند، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
رسانه در کاهش خشونت مؤثر است
عارف ادامه داد: نرخ طلاق در برخی استان‌ها و کلان‌شهرها وضعیت بحرانی دارد وعصبانیت در جامعه رشد پیداکرده است. رسانه‌ها در کاهش این مشکلات چه کرده‌اند؟ درحالی‌که رسانه در کاهش خشونت می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
استفاده درست و حقیقی از آموزه‌های دینی در رسانه‌ها برای کاهش آسیب‌ها
وی به استفاده از آموزه‌های دینی اشاره کرد و گفت: برای این امر باید از آموزه‌های دینی آن هم نه به صورت شعاری و نمادین، استفاده کرد. رویکرد ما در بنیاد، اخلاق، خردجمعی و عقلانیت است. متأسفانه بیشترین سلایق بر رسانه‌ها اعمال می‌شود و در صورت کوچک‌ترین اختلاف، بستن رسانه اولین راه است. محقق و خبرنگار باید بتواند حرف خود را قلم بزند، ولی ما درکشور گرفتار خودسانسوری شده‌ایم و باید این مسایل حل شود.
ارتباط مستقیم خشونت با بی‌قانونی و عدم شفافیت قانون
به گزارش مهرخانه، محمد سلطانی‌فر در این نشست در خصوص چرایی خشونت رسانه‌ها به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: خشونت عامل بی‌قانونی و عدم شفافیت قانون است. وجود قانون خشن علیه رسانه‌ها نیز یکی دیگر از دلایل خشونت است. یک قانون ناعادلانه خود معادل بی‌قانونی است. ذات محیط‌های رسانه‌ای خشونت است و سه ارزش خبری مانند اعجاب، استثناء و برخورد به آن برمی‌گردد.
نباید با نشر و بازتاب تصاویر خشن، قبح خشونت را ریخت
مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عادی‌شدن خشونت در اثر این ارزش‌های خبری اشاره کرد و گفت: وقتی سربریدن توسط گروهک داعش در رسانه‌ها بازتاب داده می‌شود، قبح سربریدن در کشور کاهش می‌یابد. چرا باید صفحه اول رسانه تصویر کشته‌شدن یک طفل در فلسطین و.. باشد؟
وی یکی دیگر از دلایل خشونت رسانه را افشاگری و جاذبه‌های آن دانست و گفت: وقتی یک روزنامه‌نگار وارد افشاگری می‌شود، یعنی پا در عرصه‌های غیرمرسوم می‌گذارد و این برایش جاذبه دارد. رسانه‌ها هم مولد خشونت هستند و هم مورد خشونت قرار می‌گیرند.
سلطانی‌فر در ادامه به روش‌های خشونت اشاره کرد و گفت: برخی از قوانین تند و خشن، روش‌های شبه‌قانونی نظیر بخشنامه‌ها، تهدید، اعمال سانسور یا خودسانسوری، تصمیم و تهدید به قطع یارانه‌ها و از این قبیل، گروه‌های ذی‌نفوذ مانند احزاب، نهادها و NGOها در حوزه رسانه‌ها برای اعمال خشونت وجو دارد.
عدم رعایت خقوق اولیه خبرنگاران و روزنامه‌نگاران
مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حساسیت دولت‌ها را از جلوه‌های خشونت علیه رسانه‌ها دانست و اظهار داشت: ادبیات خشونت‌آمیز به‌ویژه در حوزه سیاسی و فرهنگی رسانه‌ها، اعمال فشارهای مختلف بر رسانه، عدم رعایت حقوق اولیه خبرنگاران و روزنامه‌نگاران و خطرات مالی و جانی متوجه اصحاب رسانه به‌ویژه در شرایط ناآرامی و جنگ‌ها از مصادیق دیگر جلوه‌های خشونت است.
بررسی دو کارکرد دانشی و فرهنگی اخبار
دکتر محمدامین قانعی‌راد، در ادامه این نشست ضریب نفوذ و انتظار از رسانه‌ها را بر حسب دو مقیاس عام‌گرایی و خاص‌گرایی دانست و گفت: رابطه رسانه و خشونت با توجه به تنوع وظایف و نقش‌های رسانه‌ها مورد داوری قرار می‌گیرد. در یک طبقه‌بندی کلی با کمی تسامح می‌توان دو کارکرد دانشی و فرهنگی رسانه‌ها را از یکدیگر تفکیک کرد. منظور از کارکرد دانشی بیان اخبار، اطلاع‌رسانی و آموزش، بیان تنوعات فکری و اجتماعی، استدلال و آموزش است و کارکرد فرهنگی نیز به برنامه‌های سرگرمی و اوقات فرهنگی در رسانه‌ها بازمی‌گردد.
رسانه‌ها باید از نگاه یک‌جانبه بپرهیزند
رییس انجمن جامعه‌شناسی ایران ادامه داد: رسانه‌هایی که با اهداف خاص فرهنگی، اقتصادی و سیاسی راه‌اندازی می‌شوند نیز باید یک رویکرد فراگیر، همه‌جانبه و نسبتاً بی‌طرفانه در ایفای نقش دانشی خود داشته باشند. در بسیاری از موارد آنها حتی نباید در تحلیل و تفسیر رخداد‌ها به‌طور قاطع و یک‌جانبه داوری و قضاوت کنند، بلکه باید برای شعور و بلوغ فکری مخاطبین خود احترام قایل شوند و قضاوت نهایی را به آنان بسپارند.
وی افزود: ممکن است رسانه‌ها به دلیل تسلط حلقه‌ها و گروه‌های آشکار و پنهان و نفوذ باندهای قدرت‌سالار و ثروت‌سالار نتوانند با رویکرد ژورنالیسم حرفه‌ای و ایجاد تعادل نسبی بین نقش‌های عام و خاص خود، استقلال نسبی خود را در انجام کارکردهای دانشی خود حفظ کنند.
مصادیق خشونت علیه زنان بیشتر از مردان است
به گزارش مهرخانه، ژاله فرامرزیان، دبیرکل انجمن روزنامه‌نگاران زن ایران یکی از سخنرانان دیگر این نشست در خصوص چالش‌های خشونت‌زا برای زنان گفت: با توجه به روحیات زنان، مصادیق خشونت بر آنها متمرکزتر، متنوع‌تر و آثار آن مخرب‌تر است. ایجاد فضای فکری مناسبت در جامعه در جهت به رسمیت‌شناختن هویت مستقل برای زنان، بزرگ‌ترین رسالت رسانه است. عدم توجه به این اصل موجب بروز خشونت‌های متعدد در فضاهای گوناگون از جمله رسانه می‌گردد.
سه درصد از 45 درصد زنان فعال در رسانه، مدیریت رسانه را بر عهده دارند
وی ادامه داد: عواطف و احساسات، مأمن اصلی هنر است که با توجه به ذات وطبیعت زن، می‌تواند در وجود او متبلور شود. حدود 45 درصد زنان از فعالان رسانه هستند؛ درحالی‌که کمتر از 3 درصد آنها در سطوح مدیریت رسانه قرار دارند که این میزان در ایران نیز کمتر است. مدیریت رسانه‌ای حاکم بر جامعه هیچ شباهتی با تساوی حقوق زن و مرد ندارد. مدیریت و تصمیم‌گیری‌ها براساس رویکرد مردانه است.
نظام مدیریت رسانه با رویکردهای مردانه اداره می‌شود
فرامرزیان گفت: به رسمیت‌نشناختن هویت مستقل زن تصویر نامناسبی از زن ارایه و ترویج می‌دهد که این خود باعث مبنای تفکر جامعه می‌شود. زنان در ارایه این تصاویر کمترین نقش را دارند؛ چراکه نظام مدیریت و تصویر‌سازی رسانه مردانه است. نادیده‌گرفتن توانایی‌های زنان موجب بروز خشونت روحی و روانی می‌گردد.
زنان قربانیان اصلی ترویج رفتار و اخبار خشونت‌زا توسط رسانه‌ها
دبیرکل انجمن روزنامه‌نگاران زن ایران ادامه داد: اهمیت تصویر زن و به نمایش‌گذاردن جلوه‌های ظاهری زنان موجب خشونت در مورد زنان می‌شود. زنان قربانیان اصلی ترویج رفتار و اخبار خشونت زا توسط رسانه‌ها هستند. استفاده تبلیغاتی از زنان در مجلات، نقش‌های مکمل در رسانه‌های تصویری، تشدید و اغراق احساسات آنها، مصلحت‌اندیشی و کوتاه‌‌آمدن آنها، نمادهای متنوعی از خشونت علیه زنان در رسانه را به تصویر می‌‌کشد.
اهمیت رشد و افزایش سواد رسانه‌ای
وی سواد رسانه‌ای را بسیار مهم دانست و گفت: با درک و شناخت خصوصیات ارزشمند زنان می‌توان از آن در برون‌رفت جامعه در مصادیق خشونت و کاهش آن استفاده کرد. شبکه‌ای فکرکردن و تقاضا بر اساس نگاه‌های زیبایی‌شناختانه می‌تواند فضای زنان را مثبت‌اندیش و صلح‌انگارانه نشان دهد.
منبع :مهرخانه
