اختصاصی تابناک باتو ـ نفخ شکم امری طبیعی است و بیشتر مردم ۵ تا ۱۵ بار در روز این گاز را دفع می‌کنند. هدر مودی، پزشک و موسس مرکز پزشکی کاربردی مدی، می‌گوید: «در بسیاری از مواقع نفخ شکم بدون بو و غیرقابل تشخیص است.» نفخ شکم عمدتا از گاز‌هایی مانند هیدروژن، سولفید هیدروژن، دی اکسید کربن، آمونیاک و متان تشکیل شده است که به طور طبیعی در طی هضم غذا توسط باکتری‌های تجزیه کننده، تولید می‌شوند.
دکتر آبهیجیت، متخصص گوارش می‌گوید: «وقتی همه این گاز‌ها از درون دستگاه گوارش عبور می‌کنند، گاهی بوی بدی می‌گیرند.» داشتن نفخ شکم بدبو به صورت گاه به گاه طبیعی است، اما اگر این وضعیت مداوم باشد، ممکن است نشان دهنده یک ناراحتی گوارشی باشد که باید به رفع آن بپردازید. با ما همراه باشید تا با برخی از دلایل نفخ بدبوی شکم و راه‌های رفع آن‌ها آشنا شویم.
۱. رژیم غذایی
عادات بد غذایی شایع‌ترین علت نفخ بدبو هستند. سریع غذا خوردن می‌تواند سبب بلع هوای بیشتری همراه غذا شود. در نتیجه این امر منجر به تجمع نفخ بیشتری در دستگاه گوارش شما می‌شود. علاوه بر سریع خوردن غذا، خوردن انواع خاصی از غذاها همچون غذا‌های غنی از فیبر مانند لوبیا، سبزیجات برگ دار و میوه‌ها نیز می‌توانند سبب بوی بد نفخ شکم شوند. زیرا به سبب تجزیه فیبر‌ها در روده به وسیله باکتری ها، گاز‌هایی از جمله هیدروژن، دی اکسید کربن و متان آزاد می‌شود که می‌تواند منجر به نفخ بدبو شوند. به گفته دکتر مدی، غذا‌های غنی از گوگرد، از جمله پیاز، کلم بروکلی و کلم نیز می‌توانند باعث ایجاد نفخ بدبو شوند. همزمان با هضم این غذاها، ترکیبات گوگردی آزاد می‌شود و باعث تولید نفخی می‌شود که بویی شبیه به بوی گوگرد یا تخم مرغ فاسد می‌دهد.
راه حل: آهسته غذا بخورید و غذای خود را کاملا بجوید تا هضم آن آسان‌تر شود. اگر در وعده غذایی خود لوبیا خواهید داشت، آن‌ها را یک شب قبل خیس کنید تا نرم‌تر شوند. به علاوه میتوانید غذا‌هایی که سبب بوی بد نفخ شکم شما می‌شوند را در دفترچه‌ای یادداشت و از خوردن آن‌ها اجتناب کنید.
۲. عدم تحمل غذایی
تجزیه برخی غذاها برای دستگاه گوارش دشوار است که از آن به عنوان عدم تحمل غذایی نیز یاد می‌شود. دکتر مدی می‌گوید: «یکی از رایج‌ترین موارد عدم تحمل غذایی، لاکتوز است. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که بدن فرد به اندازه کافی آنزیم‌های لازم برای هضم لاکتوز (نوعی قند موجود در شیر و سایر محصولات لبنی) را تولید نمی‌کند. این مسئله ممکن است بوی بد نفخ شکم را بدتر کند، زیرا لاکتوز هضم نشده در روده ته نشین می‌شود و به جای آنزیم ها، توسط باکتری‌ها تجزیه می‌شود که این امر سبب آزاد شدن گاز می‌گردد.»
عدم تحمل گلوتن و FODMAP نیز می‌تواند به همین دلیل منجر به ایجاد نفخ شکم شود. داشتن درد معده اندکی بعد از غذا خوردن، اسهال و بثورات پوستی یا خارش از جمله علائم بیماری عدم تحمل غذایی هستند.
راه حل: اگر فکر می‌کنید که دچار عدم تحمل غذایی هستید به پزشک مراجعه کنید. یک دفترچه غذایی داشته باشید تا لیست غذا‌هایی که سبب بروز علائم می‌شوند را در آن یادداشت و از آن‌ها اجتناب کنید. همچنین، با پزشک خود در مورد مصرف دارو‌هایی مانند قرص‌های لاکتاز که آنزیم‌های مورد نیاز برای هضم راحت‌تر برخی غذاها را فراهم می‌کنند، مشورت کنید.
۳. یبوست
مدفوع در درجه اول فیبری است که انسان قادر به هضم آن نبوده است. دکتر مدی می‌گوید: «وقتی مدفوع بیش از ۳۶ ساعت یا بیشتر در روده بزرگ باقی بماند، باکتری‌ها به تجزیه فیبر ادامه می‌دهند و گاز آزاد می‌کنند.»
راه حل: علت اصلی یبوست را درمان کنید. مطمئن شوید که فیبر کافی دریافت می‌کنید. طبق مطالعات فیبر کافی شامل ۲۵ گرم فیبردر روز برای زنان و ۳۸ گرم فیبر در روز برای مردان است. آب فراوان بنوشید و ورزش کنید. اگر حداقل سه بار در هفته اجابت مزاج ندارید، با پزشک خود در مورد استفاده از ملین مشورت کنید.
۴. دارو‌ها
دکتر پرولوگو بیان می‌دارد: «اگر با شروع مصرف یک داروی جدید، متوجه نفخ‌های بدبو گشتید، به احتمال زیاد، داروی مصرفی عامل این بو است.» بسیاری از دارو‌ها و مکمل‌ها می‌توانند بر نحوه حرکت غذا در دستگاه گوارش شما تأثیر بگذارند، که ممکن است باعث ایجاد نفخ‌های بدبو شود. دکتر مدی می‌گوید: «برخی از دارو‌ها الکل‌های قندی دارند که هضم آن‌ها برای دستگاه گوارش دشوار است.» برخی دارو‌ها مانند دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، از جمله Motrin®، Advil® و سایر مسکن‌های بدون نسخه همچون آنتی اسیدها، دارو‌های اسهال، مکمل‌های فیبری، مسکن‌های اپیوئیدی و دارو‌های ضد افسردگی نیز می‌توانند سبب نفخ بد بو شوند.
راه حل: با پزشک خود در مورد کاهش، توقف مصرف یا تغییر داروی خود صحبت کنید. هرگز بدون مشورت با پزشک خود دارو را تغییر ندهید. به یاد داشته باشید، نفخ ممکن است یک عارضه جانبی مصرف دارو باشد، اما اگر تأثیر منفی بر زندگی روزمره شما داشته باشد، باید با پزشک خود مشورت کنید. علاوه بر تنظیم دارو‌های شما، پزشک ممکن است تغییراتی در سبک زندگی همچون افزایش مصرف فیبر و آب را به شما پیشنهاد دهد.
۵. بیماری‌های زمینه‌ای
شناسایی علت نفخ شکم بدبو ممکن است دشوار باشد. اگر هیچ تغییر چشمگیری در رژیم غذایی یا دارو خود نداده اید، اما همچنان نفخ‌های بد بویی دارید که برای شما غیرعادی است، بهتر است از یک پزشک کمک بگیرید.
دکتر آبهیجیت می‌گوید: در برخی مواقع، نفخ بدبو می‌تواند نشان‌دهنده عفونت روده یا بیمار‌های زمینه‌ای گوارشی باشد. سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (IBD) که شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو نیز می‌شود، سرطان روده بزرگ، سندرم دامپینگ، خونریزی روده و پولیپ روده بزرگ از جمله بیماری‌هایی هستند که می‌توانند با علامت نفخ بدبو همراه باشند.
راه حل: اگر تغییرات رژیم غذایی به شما کمکی نکرد، با یک پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک شما با بررسی سایر علائم و آزمایش‌های مناسب در جهت تشخیص و درمان به هنگام بیماری‌های احتمالی به شما کمک می‌کند.
از بايدن رئيس جمهور ايالت متحده بياموزيد