اختصاصی تابناک باتو ـ در روز جمعه (۲۵ فوریه)، مقامات اوکراینی از افزایش سطح تشعشات نیروگاه هستهای چرنوبیل و مناطق اطراف آن پس از درگیری شدید بین نیروهای اوکراینی و روسیه در منطقه خبر دادند.
دادههای آنلاین به دست آمده از سیستم خودکار نظارت بر تشعشعات منطقه ممنوعه چرنوبیل نشان میدهد که تشعشعات گاما در نقاط تحت نظارت و بررسی حدود بیست برابر بیشتر از حد معمول شده است که مقامات آژانس هستهای اوکراین بلند شدن گرد و غبار رادیواکتیو در این منطقه را به حرکات تجهیزات نظامی سنگین در منطقه نسبت دادند.
نیروگاه هستهای منحل شده چرنوبیل از روز پنجشنبه (۲۴ فوریه) پس از آنکه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در ساعات اولیه صبح دستور حمله به اوکراین را صادر کرد، تحت اشغال نیروهای روسیه قرار گرفته است. به گفته آنا کووالنکو، کارشناس نظامی اوکراین، کارگران این مرکز که برای نظارت و حفظ سطوح تشعشعات در محدوده امن در آنجا مستقر هستند، توسط نیروهای روسی گروگان گرفته شده اند.
کووالنکو در فیس بوک نوشت: کارکنان ایستگاه نظارت بر نیروگاه چرنوبیل به گروگان گرفته شده اند. این کار نه تنها امنیت اوکراین بلکه بخش قابل توجهی از اروپا را نیز تهدید میکند.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، در روز پنجشنبه (۲۴ فوریه) و در یک نشست خبری بیان داشت که دولت بایدن پس دریافت گزارشهایی مبنی بر گروگان گیری کارکنان نیروگاه چرنوبیل توسط نیروهای روسی، خشمگین و خواستار آزادی آنها شده است. او هشدار داد که این اقدام میتواند تلاشهای موردنیاز برای حفظ و مصون نگه داشتن زبالههای تاسیسات هستهای را به طور کلی تحت تاثیر قرار دهد.
به عنوان یکی از پرتوزاترین مکانهای جهان، بخشهای بزرگی از منطقه ممنوعه چرنوبیل اوکراین از زمان ذوب فاجعهبار نیروگاه هستهای چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ بسته شده است. در آن سال، به سبب دو انفجار مهیب در داخل نیروگاه، کلاهک ۲۰۰۰ تنی رآکتور به سکهای تبدیل شد و گرد و غبار ناشی از این انفجار منطقهای به مساحت ۱۰۰۰ مایل مربع (۲۶۰۰ کیلومتر مربع) را پوشاند. پس از تخلیه و خاموش کردن این انفجار هستهای - که به قیمت جان بسیاری از آتش نشانان تمام شد - راکتور بسته شد و منطقه برای ۲۴۰۰۰ سال آینده توسط انسان غیرقابل سکونت در نظر گرفته شد.
با این حال، درگیریهای شدید در اطراف نیروگاه در روز پنجشنبه (۲۴ فوریه) منجر به این نگرانی شد که مهمات سرگردان به طور تصادفی میتوانند دو لایه محافظ راکتور تخریب شده (متشکل از یک لایه بیرونی و یک جعبه بتنی داخلی) را سوراخ کرده و سبب آزاد شدن مواد رادیواکتیو شود.
ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه در بیانیهای متناقض گفت که " تشعشعات اطراف نیروگاه در حد نرمال است و نیروهای روسی با کارکنان تأسیسات برای اطمینان از امنیت منطقه در حال همکاری هستند.
اولکسی آرستویچ، مشاور رئیس جمهور اوکراین، معتقد است که سایت چرنوبیل به عنوان بخشی از تاکتیک "باج گیری احتمالی" علیه غرب تصرف شده است.
آرستویچ در بیانیهای گفت: چرنوبیل تصرف شده است و من فکر میکنم که آنها بدین طریق از غرب باج خواهی خواهند کرد. دفتر رئیس جمهور در حال آماده سازی پاسخی به باج خواهی احتمالی از طریق چرنوبیل است.
این سایت که فقط در ۶۰ مایلی (۹۷ کیلومتری) شمال کیف پایتخت اوکراین قرار دارد، در مسیر تهاجم مستقیم بین کیف و نقطه ورودی شمالی نیروهای روسیه به اوکراین در مرز بلاروس قرار دارد.
کلر کورکیل، استاد تخریب مواد هستهای در دانشگاه شفیلد در بریتانیا، در توییتر نوشت که به نظر میرسد تابش گاما در اطراف نیروگاه چرنویبل در مقایسه با چند روز پیش حدود ۲۰ برابر افزایش یافته است. با این حال، او بیان داشت که احتیاطهای لازم میبایست در نظر گرفته شود تا به خطر جدی تری تبدیل نشود.
کورکیل در توییتی جداگانه افزود به نظر میرسد این تخمینها بر اساس یک سری داده انجام شده است. آنچه جالب است این است که سطح تشعشعات بیشتر در اطراف مسیرهای اصلی داخل و خارج از منطقه ممنوعه چرنوبیل و همچنین راکتور افزایش یافته است. این امر حاکی از آن است که افزایش حرکت افراد یا وسایل نقلیه ممکن است سبب بلند شدن گرد و غبار رادیواکتیو شده باشد.
کورکیل گفت که سوخت رادیواکتیو داخل راکتور چرنوبیل در اعماق نیروگاه مدفون است و بعید است که این سوخت آزاد شود، مگر آن که راکتور مستقیم آماج قرار گیرد.
نبرد در اطراف نیروگاه تنها بخش کوچکی از تهاجم گستردهتر روسیه به اوکراین بود که از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون به عنوان بزرگترین حمله به یک کشور اروپایی محسوب میشود. همزمان با نزدیک شدن نیروهای روسی به کیف، وزارت دفاع اوکراین در صفحه توئیتر خود نوشت و از شهروندان خواست که در خانه بمانند، ارتش اوکراین را از تحرکات تجهیزات نظامی روسیه مطلع کنند و برای آماده شدن برای جنگ شهری کوکتل مولوتف بسازند.