جیمی ولز، یکی از بنیانگذاران دانشنامه اینترنتی ویکی‌پدیا، نخستین ویرایش خود از این دانشنامه را براساس یک توکن غیرقابل تعویض (NFT) می‌فروشد. به گزارش وب‌سایت ورج، خانه حراج کریستیز فروش این توکن را از 3تا 15دسامبر (12تا 24آذر) آغاز کرده است. در کنار این اثر، رایانه «آی‌مک توت‌فرنگی» (iMac Wales) که در زمان راه‌اندازی ویکی پدیا، ولز از آن استفاده می‌کرد نیز به حراج گذاشته شده است.
پول حاصل از این مزایده در راستای اهداف خیریه در یک شبکه اجتماعی که با حمایت مالی ولز در سال2019تاسیس شده، خرج خواهد شد. توکن غیرقابل تعویض ویکی‌پدیا یکی از نخستین نسخه‌های این فرهنگنامه است که در‌ماه ژانویه سال۲۰۰۱ راه‌اندازی شد. ولز در این خصوص می‌گوید: «آنچه در این NFT می‌بینید، شبیه همان ویکی‌پدیایی است که در روزهای اول کار به‌نظر می‌رسید.»
این صفحه به‌صورت عمومی در وب بارگذاری می‌شود و شبیه خود ویکی‌پدیا همه می‌توانند آن را ویرایش کنند، اما تغییرات بعد از 5دقیقه از بین خواهد رفت. NFT که روی بلاکچین اتریوم نوشته شده است، یک قرارداد هوشمند را رمزگذاری می‌کند که به خریدار خود کنترل آن وب‌سایت را می‌دهد. خریدار می‌تواند پنجره بازگرداندن ویرایش‌ها را تغییر دهد و اگر واقعاً بخواهد می‌تواند ویرایش را خاموش کند یا صفحه را ببندد. آنها همچنین می‌توانند رویکردی کاملاً غیرمستقیم داشته باشند و به ولز اجازه دهند صفحه را برای آنها مدیریت کند.
اگرچه ولز به آسانی می‌توانست ویرایش نخست ویکی‌پدیا را به‌صورت عادی بفروشد، اما می‌گوید از ایده ثبت عمومی و قابل اثبات مالکیت در توکن‌های غیرقابل معاوضه بسیار خوشش آمده است. این پروژه از نظر مفهومی شبیه به فروش قبلی «سر تیم برنرز لی» است که کد منبع را به نخستین مرورگر وب تبدیل کرده و درآمد حاصل از فروش آن را به خیریه اهدا کرد. ولز می‌گوید: «فکر می‌کنم، ما یک نوع پایگاه داده غیرقابل تغییر و توزیع‌شده عمومی داریم و این جدید و متفاوت است.» توکن غیرقابل معاوضه (Non-Fungible Token) که به اختصار آن را NFT نیز می‌نامند، می‌تواند نوع خاصی از رمزارز نامیده شود که نماد چیزی منحصر به‌فرد به‌حساب می‌آید. بنابراین، این رمزها را نمی‌توان با یکدیگر معاوضه کرد. در واقع توکنی در بستر بلاکچین که آن را شبیه چیزی می‌کند که از پول‌های دیجیتال مثل بیت‌کوین سراغ داریم.
این موضوع البته در تضاد با رمزارزهای پایه مانند بیت‌کوین و بسیاری از رمزهای دیگر که در اصل قابلیت معاوضه دارند، است. رمز غیرقابل معاوضه یا همان NFT، مجوزهایی دیجیتال محسوب می‌شود که به یک فرد این اجازه را می‌دهد روی تولیداتی خاص، ادعای مالکیت کند. ضمن اینکه قدرت انتقال یا فروش آنها را نیز داشته باشد. با این حال باید گفت که امنیت این مجوزها به‌شدت به فناوری بلاکچین بستگی داشته و از این نظر، کارکردی شبیه به بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال دارد.
همشهری
