اختصاصی «تابناک با تو» - اسنوکر (به انگلیسی: Snooker): شکلی از بیلیارد است که روی میز بزرگی پوشیده از ماهوت سبز که دارای شش حفره (پاکت pocket) است بازی میشود. چهار پاکت در چهارگوشه میز و دو پاکت دیگر در وسط کنارهٔ میز قرار دارند. رنگ سبز رویه میز نشانی از دورانی‌ست که بازی بر روی چمن انجام می‌شده‌است؛ در آن زمان ضربه‌ها با عصا زده می‌شده و بعد‌ها به میز‌های کنونی و با چوب‌های حرفه‌ای‌تر تکامل یافته‌است. اسنوکر در فرهنگ لغت انگلستان به معنی زیرک، مارموز و… هست و معنی آن در بازی پنهان کردن، از دسترس دور کردن، سد کردن و ماسک کردن است.
تاریخچه اسنوکر
اسنوکر به خاطر رشد و توسعه در چین و هند به یکی از مشهورترین بازی‌های ورزشی جهان تبدیل شده است، اما امروزه حرفه ای‌ترین اسنوکربازان انگلیسی هستند. رقابت‌های جهانی اسنوکر یکی از بزرگترین مسابقات ورزشی جهان است که علاقه‌مندان زیادی را به سمت خود جذب می‌کند. از طرفی، این بازی جذاب توسط جوانان و علاقه‌مندان در باشگاه‌های بیلیارد و اسنوکر انجام میشود.
اسنوکر از ورزش دیگر همین رشته یعنی بیلیارد مشتق گرفته شده است. بیلیارد در قرن ۱۶ و اسنوکر در قرن ۱۹ به دنیای بازی‌های ورزشی وارد شدند. اولین رقابت رسمی اسنوکر در سال ۱۹۱۶، و اولین رقابت بین المللی آن در سال ۱۹۲۷ برگزار شد. محبوبیت اسنوکر در طول تاریخ پیدایش آن فراز و نشیب‌های زیادی داشته، اما بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ بهترین دوران خود را تجربه کرده است.
هدف و طراحی بازی اسنوکر
هدف بازی این است که با ضربه زدن به توپ سفید سایر توپ‌های رنگی را به درون ۶ سوراخ موجود میز وارد کنیم. این کار دارای قوانین مشخصی است که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم. وارد کردن هر توپ به سوارخ‌ها امتیاز مشخصی دارد. در اسنوکر به یک ست بازی "فریم" می‌گویند و بازیکنی که بیشترین فریم را برنده شود، برنده کل مسابقه است. تعداد فریم‌های یک بازی اسنوکر یک عدد فرد است. شروع یک فریم تنها با چینش صحیح توپ‌ها امکان پذیر است. یک فریم زمانی به اتمام می‌رسد که تمای توپ‌ها وارد سوراخ شود و یا یکی از بازیکنان شکست را قبول کند –، چون از نظر امتیازی عقب است. کل بازی وقتی تمام میشود که یک بازیکن برنده بیشتر فریم‌ها شود و بازیکن حریف نتواند با این تعداد برابری کند. برای مثال زمانی که یک بازی ۱۹ فریم دارد، اولین بازیکنی که به عدد ۱۰ برسد برنده کل بازی است.
تجهیزات
یک ضربه با کمک رست (چوبی که در دست چپ بازیکن قرار دارد و به عنوان تکیه گاه چوب اصلی از آن استفاده میشود)
گچ: به نوک (تیپ) چوب بیلیارد زده میشود تا تماس مناسبی بین چوب و توپ سفید برقرار شود.
تیپ: بر روی نوک چوب بیلیارد نصب میشود تا هم آسیب به چوب نرسد و هم امکان ضربات مختلف و چرخشی را میسر کند. جنس و متریال آن از مواد فشرده و چرم هست.
چوب: از جنس چوب (ساخته شده از چوب درخت ون (زبان گنجشک و چوب درخت افرا) یا فایبرگلاس بوده و از سر آن برای ضربه‌زدن به توپ سفید (کیوبال) استفاده میشود.
رست: از نظر ظاهری مانند چوب عادی با سر X مانند می‌باشد و هنگامی استفاده میشود که توپ سفید در دسترس نباشد.
مثلث: برای چیدن توپ‌های قرمز در شروع بازی از آن استفاده میشود.
رست و چوب بلند: برای زدن توپ سفید هنگامی که توسط چوب و رست عادی قابل دسترسی نباشد استفاده میشود.
اکستنشن: یا همان ته چوب که جدیداً به جای چوب بلند استفاده میشود.
مگنت: وسیله‌ای است که برای نگهداری گچ از آن در حین بازی استفاده میشود.
توپ‌ها
این بازی شامل ۲۱ توپ است. ۱۵ توپ قرمز رنگ، یک توپ مشکی، یک توپ صورتی، یک توپ آبی، یک توپ قهوه‌ای، یک توپ سبز و یک توپ زرد.
| رنگ |
امتیاز |
| قرمز |
۱ |
| زرد |
۲ |
| سبز |
۳ |
| قهوه ای |
۴ |
| آبی |
۵ |
| صورتی |
۶ |
| سیاه |
۷ |
قاعده بازی
داور در ابتدای بازی توپ‌ها را می‌چیند. به این صورت که توپ‌های قرمز به صورتی مثلثی چیده می‌شوند و توپ‌های رنگی در جایگاه مخصوص خود بر روی نقاط سفید رنگ مشخص شده بر روی میز چیده می‌شوند. محل توپ سفید (که به نام «کیوبال» (CueBall) نیز شناخته میشود) را بازیکن شروع‌کننده تعیین می‌کند. این محل نمی‌تواند خارج از نیم دایره مشخص شده (که به D معروف است) باشد.
قاعده کلی این بازی به این صورت است که بازیکنان بایستی ابتدا تمام توپ‌های قرمز را پاکت کنند (یعنی داخل سوراخ‌ها بیندازند) و سپس توپ‌های رنگی را پاکت کنند. برای پاکت کردن توپ‌های رنگی ترتیب خاصی وجود ندارد. البته باید توجه داشت که در صورتی که توپ رنگی پیش از پاکت شدن تمام توپ‌های قرمز وارد سوراخی شوند، آن توپ به محل اصلی خود در ابتدای بازی بازگردانده خواهد شد، امّا در صورتی‌که توپ‌های قرمز تمام شده باشند، پاکت کردن توپ‌های رنگی تا آخرین آن‌ها ادامه می‌یابد مگر آنکه حریف از ادامه رقابت انصراف دهد و باخت را بپذیرد.
بازیکنی که بیشترین امتیاز را بدست آورد برنده است.
در قوانین نسخهٔ انگلیسی این بازی هر بازیکن پس از زدن هر توپ قرمز مجاز به زدن یک رنگی خواهد بود و حداکثر امتیازی که یک بازیکن قادر به گرفتن آن است ۱۴۷ امتیاز است.
قوانین بازی اسنوکر
* بازیکنان برای شروع بازی خود که بریک نام دارد پشت میز قرار می‌گیرند. با انداختن سکه شانس بازیکن شروع کننده مشخص میشود. ضربه بریک شروع بازی از نیم دایره D بر توپ سفید به سمت توپ‌های قرمز زده میشود.
* ضربه ابتدای بازی و ضربات ادامه کار نباید بک "ضربه حمل" باشند. حمل کردن توپ با چوب اسنوکر خطاست. ضربه باید تمیز، در یک نقطه از توپ و دقیق باشد.
* بعد از انجام ضربه بریک، اگر توپ سفید به هدف برخورد نکرد، داور بازی اعلام خطا می‌کند و به بازیکن حریف امتیاز داده میشود.
* بعد از ضربه اول، تمامی توپ‌ها باید ثابت در جای خود قرار بگیرند، سپس ضربه بعد انجام میشود.
* همانطور که گفتیم، هدف ابتدا توپ قرمز است و عدم موفقیت در انجام این کار خطا محسوب میشود. همچنین، اگر توپ سفید از میان سایر توپ‌ها عبور کند و به هیچ توپی برخورد نکند، یک ضربه بی هدف بوده و باز هم خطا است.
* لمس توپ توسط بدن بازیکن خطاست. تنها راه ارتباطی با توپ‌ها چوس اسنوکر است. اما دست زدن به توپ سفید مانعی ندارد.
* پرتاب شدن یک توپ به خارج از محیط میز خطاست. در این حالت، توپ‌های قرمز جایگزین نمی‌شود، اما سایر توپ‌ها به سر جای اول خود برمی گردند.
* اگر نقطه مشخص شده مختص یک توپ رنگی توسط توپ دیگری اشغال شده باشد، توپ در بالاترین نقطه ممکن میز در امتداد همان نقطه قرار می‌گیرد. اگر بازهم تمامی نقاط اشغال شده باشد، توپ در نزدیک‌ترین مکان نسبت به موقعیت اختصاصی خود قرار می‌گیرد؛ ما بین نقطه و قسمت بالای میز. یک توپ اسنوکر نباید در تماس با توپ دیگری قرار داده شود.
* وقتی توپ سفید قبل از ضربه زدن یک توپ دیگر را لمس کند، داور با اعلام "لمس توپ" به بازیکن اخطار می‌دهد که توپ را دورتر از موقعیت قبلی قرار دهد. اگر لمس توپ باعث حرکت توپ دیگر شود، خطا محسوب میشود.
* اگر یک بازیکن دچار خطا شود، و نوبت به بازیکن مقابل داده شود، و این بازیکن هم نتواند به هیچکدام از توپ‌های میز را مورد هدف قرار دهد (چون اگر اینکار را بکند احتمال خطا زیاد است)، یک ضربه آزاد یا "توپ آزاد" به بازیکن داده میشود. در این قانون بازیکن به انتخاب و اعلام قبلی خود، یک توپ را به سوراخ می‌اندازد. برای مثال: می‌تواند توپ مشکی را به عنوان یک توپ قرمز درنظر گرفت، اگر داخل سوراخ رفت، حال می‌توان به سراغ انتخاب رنگ بعدی رفت.
* بازیکن حین ضربه زدن حتما باید حداقل قسمتی از پای خود را بر روی زمین بگذارد.
* وارد شدن توپ سفید به سوارخ‌ها خطاست.
در انتها امیتازهایی که بهترین اسکونرباز کشورمان بدست آورده را برای شما آورده ایم:
شاهکار حسین وفایی برابر سالیوان افسانه ای
بهترین اسنوکرباز کشورمان سرانجام موفق شد حریف قدرتمند خود در اسنوکر را شکست بدهد.
روز دوشنبه در مرحله انتخابی مسابقات مسترز المان، حسین وفایی موفق شد با برتری برابر رونی ا سالیوان، قهرمان پرآوازه بریتانیایی، شگفتی مسابقات را رقم بزند. وفایی که تا پیش از این یک بار برابر سالیوان قرار گرفته بود و با نتیجه ۱-۴ شکست خورده بود، توانست با عملکردی کم نقص، با کمترین میزان خطا بازی کرده و بدون اینکه حتی یک فریم به نابغه بریتانیایی بدهد، با نتیجه ۰-۵ برابر او به پیروزی برسد.
حسین وفایی که در رنکینگ جهانی این رشته در رتبه ۵۷ قرار دارد، در دیدار قبلی با سالیوان در سال ۲۰۱۹ اسیر تجربه این بازیکن شد و نتوانست توانایی‌های خود را به طور کامل به نمایش بگذارد و خیلی زود از مسترز انگلستان حذف شد، اما امشب در حالی که کارشناسان در بنگاه‌های پیش بینی، شانس برنده شدن او را یک به نه متصور شده بودند و ۹۰ درصد شانس پیروزی را برای سالیوان می‌دانستند، دست به کار بزرگی زد و قهرمان شش دوره جهان را شکست داد تا بهترین شب دوران ورزشی خودش را جشن بگیرد.
وفایی بریک‌های ۵۰ و ۵۲ و همینطور ۶۴، ۸۱ و ۱۴۱ را ثبت کرد تا با اقتداری مثال نزدنی حریف قدرتمند خود را از این تورنمنت حذف کند و تمام کارشناسان را متحیر کند. این بزرگترین پیروزی وفایی بر اساس رنکینگ بود که در مسابقات المان به ثبت رسید.
حسین وفایی که نهمین سال دوران حرفه‌ای خودش را پشت سر می‌گذارد، تنها به ۵۴ دقیقه زمان نیاز داشت تا سالیوان که به اعتقاد بسیاری بهترین اسنوکرباز تاریخ است را شکست بدهد. اتفاقی که قطعا مسیر زندگی ورزشی او را دستخوش تغییر قرار خواهد داد و می‌تواند منجربه عقد قرارداد‌های مالی و اسپانسری جدیدی در خارج از کشور برای او شود.
تبریک...