«تابناک با تو» - آیا مضرات ظروف آلومینیومی جدی است؟ غذایی که در ظروف آلومینیومی یا ورق آلومینیومی پخته می‌شود، ذرات آلومینیوم را جذب می‌کند، زیرا اندکی از آلومینیوم به‌کاررفته در دیواره داخلی ظرف، هنگام پخت غذا در آن حل می‌شود. آلومینیوم جذب شده در غذا سپس وارد جریان خون انسان می‌شود. اما آیا آلومینیومی که از این طریق وارد بدن می‌شود، برای سلامتی خطرناک است؟ دیدگاه‌ها در این‌خصوص متفاوت است. برخی منابع مدعی‌اند که پخت‌وپز در ظروف آلومینیومی بی‌خطر است، زیرا مقدار آلومینیومی که بدین طریق وارد غذا می‌شود بسیار اندک است. اما برخی دیگر بر خطرات استفاده از ظروف آلومینیومی و سمی بودن این عنصر تاکید دارند. محافل علمی سال‌هاست که آلومینیوم را نوعی زهر عصبی (نوروتوکسین) می‌دانند؛ بدین معنا که به سیستم عصبی انسان آسیب می‌زند.
پس تقریبا در دو مورد تردیدی نیست:
آلومینیوم در صورت ورود به بدن انسان، عنصری سمی محسوب می‌شود. اگر آلومینیوم به‌مقدار زیاد یا طولانی‌مدت وارد بدن شود، بیماری‌ها و عوارض مختلفی ایجاد می‌کند.
با این توضیحات، آیا پخت‌وپز یا نگهداری غذا در ظروف آلومینیومی یا ورق آلومینیومی (فویل) برای انسان ضرر دارد؟ آیا ظروف آلومینیومی برای سلامتی انسان مضرند؟
طبق برخی پژوهش‌ها پخت‌وپز یا نگهداری غذا در ظروف آلومینیومی می‌تواند برای سلامتی انسان مضر باشد. مقدار آلومینیومی که هنگام پخت‌وپز جذب غذا می‌شود، اندک است، اما تجمع همین مقادیر اندک در بلندمدت ممکن است برای سلامتی خطرآفرین باشد. وقتی در ظرف آلومینیومی غذا یا نوشیدنی درست می‌کنید، مقادیر کمی از آلومینیوم بدین طریق وارد بدن می‌شود. دیواره داخلی برخی از ظروف پخت‌وپز روی سطح آلومینیومی‌شان روکش نچسب دارند. اما با فرسایش تدریجی روکش نچسب، سطح آلومینیومی ظاهر می‌شود و ذرات آلومینیوم سطح ظرف در غذا حل می‌شوند؛ بماند که نگرانی‌ها درباره خطرناک بودن خود روکش‌های نچسب نیز جدی است.
آلومینیوم ممکن است به بروز چه بیماری‌هایی منجر شود؟
درباره ارتباط آلومینیوم با برخی بیماری‌ها طی پنج سال بیش از ۱۰۰ پژوهش صورت گرفت. طبق برخی مطالعات، تجمع بیش از حد آلومینیوم در افراد مختلف عوارض گوناگونی ایجاد می‌کند و در بروز بیماری‌هایی مثل آلزایمر، پارکینسون و حتی درخودماندگی (اوتیسم) موثر است. افرادی که مقادیر زیادی آلومینیوم دریافت می‌کنند ممکن است به فراموشی یا آلزایمر دچار شوند. آژانس ثبت مواد سمی و بیماری‌ها وابسته به وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا آلومینیوم را جزو ۲۰۰ سم خطرناک برای سلامتی انسان دانسته است. با سربرآوردن نوعی از آلومینیوم موسوم به آلومینیوم آبکاری شده بهبود‌هایی در این حوزه صورت گرفته است، اما سمی بودن خود آلومینیوم سبب شده است تا برخی کارشناسان همچنان مردم را از به‌کارگیری ظروف پخت‌وپز آلومینیومی برحذر دارند. در یکی از مطالعات در بافت‌های ریوی کارگرانی که به‌واسطه کارشان در معرض اکسید آلومینیوم بودند، مقادیر زیادی آلومینیوم شناسایی شد که می‌توانست به بروز نوعی بیماری موسوم به فیبروز ریوی منجر شود.
آیا ظروفی که جنس‌شان از آلومینیوم است، اما روکشی از جنس دیگر دارند، ایمن هستند؟
بستگی دارد که روکش دیواره داخلی ظرف آلومینیومی چه باشد. مثلا سرامیک اگر ناخالصی و مواد آلاینده نداشته باشد ماده ایمن و خوبی است. اما روکش نچسب یا اصطلاحا تفلون از متهمین به خطر انداختن سلامتی انسان است. ضمنا روکش دیواره داخلی ظروف آلومینیومی نباید خش بردارد یا فرسوده شود، زیرا در آن‌صورت آلومینیوم به‌تدریج جذب غذای درون ظرف می‌شود.
چند نکته مهم درباره مضرات ظروف آلومینیومی
با هر بار پخت‌وپز در ظروف آلومینیومی حدود ۱ تا ۲ میلی‌گرم آلومینیوم وارد بدن انسان می‌شود؛ لذا استفاده از ظروف آلومینیومی در بلندمدت می‌تواند برای سلامتی انسان مضر باشد.
شیری که ۱۰ دقیقه در ظرف آلومینیومی جوشانده شود حدود دو برابر شیر خام در همان ظرف، آلومینیوم جذب می‌کند.
پخت یا نگهداری غذا‌ها یا مواد اسیدی در ظروف آلومینیومی میزان نشت آلومینیوم در محتویات ظرف را تشدید می‌کند.
پخت سبزیجات در ظروف آلومینیومی سم هیدروکسید تولید می‌کند که برای معده و دستگاه گوارش مشکلاتی مثل زخم معده و کولیت ایجاد می‌کند.
نتیجه‌گیری درخصوص مضرات ظروف آلومینیومی
در حال حاضر، در سمی بودن آلومینیوم و نیز نشت آلومینیوم از ظروف و ورق آلومینیومی به غذا تردیدی نیست. اما درباره مضرات ظروف آلومینیومی و خطرناک بودن اندک آلومینیومی که از این ظروف به غذا نشت می‌کند، اختلاف‌نظر‌هایی هست. برخی منابع آن را مضر و برخی دیگر آن را بی‌خطر می‌دانند؛ لذا بهتر است تا جای ممکن از این ظروف پرهیز شود. به‌جای ظروف آلومینیومی می‌توان از جایگزین‌های مناسب‌تری مانند ظروف سرامیکی خالص یا دست‌کم از ظروفی با روکش سرامیکی خالص استفاده کرد. باید مطمئن بود که در روکش داخلی این گونه ظروف از مواد سمی و مضری مانند سرب استفاده نشده باشد. در صورت خرید ظروف آلومینیومی نیز به جنس روکش داخلی آن توجه کنید. در کل بهتر است مراقب باشید تا روکش داخلی ظروف اعم از نچسب و غیرنچسب، دچار خراش و فرسودگی نشود.
غذالند
