اختصاصی «تابناک با تو» - درد در پشت سر شما می‌تواند به دلایل مختلفی باشد که برخی از آن‌ها جدی هستند. سردرد، جراحت و حتی برخی از بیماری‌ها باعث ایجاد تنش و درد در پشت سر می‌شوند، پس چگونه میتوانید بگویید چه زمانی شرایط جدی است؟ سردرد‌هایی که منجر به بروز درد در پشت سر می‌شود، می‌تواند علل مختلفی داشته باشد.
علت درد پشت سر چیست؟
درد پشت سر علل مختلفی دارد. در بسیاری از موارد درد پشت سر منجر به بروز درد در دیگر بخش‌های سر هم می‌شود و یا با رویداد‌های خاص شروع می‌شود.
درد پشت سر و گردن بر اثر آرتروز
درد پشت سر بر اثر آرتروز ناشی از التهاب و تورم در ناحیه گردن است. سردرد‌های آرتروز منجر به درد پشت سر و گردن می‌شود. در این حالت حرکت دادن سر معمولا باعث شدیدتر شدن درد می‌شود. این سردردها ممکن است با هر نوع آرتروزی بروز کند. رایج‌ترین آن‌ها آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت است.
درمان درد پشت سر ناشی از آرتروز
بهترین درمان برای درد پشت سر ناشی از آرتروز مصرف دارو‌های ضد التهاب و استفاده از گرما برای کاهش التهاب است.
درد پشت سر بر اثر وضعیت بد بدن poor posture
وضعیت بد بدن هم می‌تواند منجر به بروز درد پشت سر و گردن شود. وضعیت بد بدن باعث ایجاد تنش در پشت، شانه‌ها و گردن می‌شود. این تنش می‌تواند منجر به سردرد شود. در این شرایط ممکن است درد مبهم و تپش دار در پایه جمجه خود حس کنید.
درد پشت سر ناشی از وضعیت بد بدن بلافاصله با مصرف استامینوفن برطرف می‌شوند. در طولانی مدت با بهبود وضعیت بدن خود میتوانید این سردردها را به طور کامل درمان کرده از بروز آن‌ها پیشگیری کنید. برای بهبود وضعیت بدن یک صندلی مناسب برای محل کار خود انتخاب کنید و در هنگام نشستن روی صندلی هر دو پایتان روی زمین قرار بگیرد.
درد پشت سر بر اثر فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر Herniated disk
بیرون زدگی دیسک کمر در ناحیه گردن باعث درد و تنش در گردن می‌شود. این مسئله منجر به بروز نوعی سردرد به نام سردرد گردنی cervicogenic headache می‌شود.
درد معمولا در پشت سر شروع و حس می‌شود. به علاوه در پشت چشم‌ها نیز ممکن است احساس درد کنید. دیگر علائم این عارضه عبارتند از ناراحتی در شانه‌ها یا قسمت‌های بالای بازوها.
*بیرون زدگی دیسک Herniated disk: فتق یا بیرون زدگی دیسک مشکلی است که دربالشتک لاستیکی (دیسک) بین استخوان‌های (مهره ها) ستون فقرات بوجود می‌آید.
سردرد‌های گردنی ممکن است زمانی که دراز می‌کشید، تشدید شوند. بعضی افراد به علت شدت درد از خواب بیدار می‌شوند. زمانی که دراز کشیده اید، ممکن است احساس فشار در قسمت بالای سر خود داشته باشید، شبیه به یک وزنه روی سر.
درمان درد پشت سر ناشی از بیرون زدگی دیسک گردن
در این شرایط درد پشت سر با درمان علت زمینه برطرف می‌شود. درمان بیرون زدگی دیسک عبارت است از فیزیوتراپی، حرکت‌های کشش ملایم، کایروپراکتیک دستی* Chiropractics، تزریق اپیدورال برای التهاب و در صورت لزوم جراحی. نتایج خوب از طریق انجام حرکات ورزشی حفظ می‌شود.
کایروپراکتیک دستی Chiropractics: از این درمان برای بهبود کار و عملکرد استخوان‌ها و مفاصل استفاده می‌شود. کایروپراکتیک روشی است برای دستکاری ستون فقرات، تاندون‌ها و رباط‌ها و بهبود بخشیدن به مشکلات استخوانی. در این روش برای ایجاد فشار روی یک یا گروهی از مفاصل از دست استفاده می‌شود.
درد پشت سر بر اثر نورالژی اکسی پیتال Occipital neuralgia
نورالژی اکسی پیتال زمانی رخ می‌دهد که عصب‌هایی که از نخاع به جمجمه می‌رسند، آسیب ببینند. این مشکل اغلب با میگرن اشتباه گرفته می‌شود. نورالژی اکسی پیتال منجر به درد شدید و ضربان دار می‌شود که در پایه سر و در بخش گردن شروع می‌شود و به سمت جمجمه کشیده می‌شود.
دیگر علائم عبارتند از؛
• درد در پشت چشم‌ها
• درد ناگهانی و شدید که شبیه به یک شوک الکتریکی در گردن و پشت سر است
• حساسیت به نور
• حساسیت به لمس در جمجمه
• احساس درد در هنگام حرکت دادن گردن
درمان درد پشت سر ناشی از نورالژی اکسی پیتال Occipital neuralgia
نورالژی اکسی پیتال از طریق ترکیب روش‌های درمانی گرما، دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی، فیزیوتراپی، ماساژ و تجویز دارو‌های شل کننده عضلات درمان می‌شود. در موارد شدیدتر برای تسکین سریع، پزشک بی حسی موضعی به ناحیه اکسی پیتال (عضله پس سری) تزریق می‌کند. درمان ممکن است ۱۲ هفته طول بکشد.
درد پشت سر ناشی از سردرد‌های تنشی
سردرد‌های تنشی رایج‌ترین نوع سردردها هستند. این سردردها در قسمت پشت و سمت راست سر اتفاق می‌افتند. این سردردها ممکن است با سفتی گردن یا پوست سر همراه باشند. سردرد‌های تنشی معمولا مبهم و درد شدید منقبض شونده هستند که با ضربان همراه نیستند.
درمان سردرد‌های تنشی
سردرد‌های تنشی معمولا با ضد درد‌های بدون نسخه درمان می‌شوند. پزشک ممکن است برای سردرد‌های تنشی شدیدتر و مزمن دارو تجویز کند. به علاوه دارو‌های پیشگیری کننده مانند دارو‌های ضد افسردگی یا شل کننده‌های عضلانی برای کاهش سردرد‌های آینده تجویز می‌شوند.
درد پشت سر بر اثر میگرن
میگرن در هر قسمتی از سر ممکن است بروز کند، اما اکثر مردم این درد را در قسمت چپ سر یا پشت سر خود احساس می‌کنند.
میگرن ممکن است منجر به بروز موارد زیر شود؛
• درد شدید ضربان دار
• تهوع
• استفراغ
• اشک آلود شدن چشم‌ها
• حساسیت به نور و صدا
میگرن ممکن است در سمت چپ سر شروع شود و سپس به اطراف شقیقه‌ها و بعد به پشت سر کشیده شود.
درمان میگرن
برای میگرن پزشک هم داروی پیشگیری کننده، مانند مسدود کننده‌های بتا و هم داروی ضد درد تجویز می‌کند. برخی دارو‌های بدون نسخه، مانند *Excedrin Migraine به طور خاص برای میگرن تهیه شده اند. به علاوه پزشک کمک می‌کند تا عوامل تشدید کننده میگرن را شناسایی کرده و از محرک‌ها پرهیز کنید.
* Excedrin Migraine:این دارو ترکیب استامینوفن، آسپیرین و کافئین است که اختصاصا برای درمان درد‌های میگرن تجویز می‌شوند.
سردرد‌های خوشه‌ای Cluster headaches
سردرد‌های خوشه‌ای به ندرت بروز می‌کنند، اما خیلی دردناک و آزار دهنده هستند. نام سردرد‌های خوشه‌ای از بازه‌های زمانی که رخ می‌دهند گرفته شده است. افراد مبتلا به سردرد‌های خوشه‌ای حملات مکرر را در بازه‌های زمانی مختلف تجربه می‌کنند. این دوره‌ها یا الگو‌های مربوط به حملات سردرد ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد.
علت درد پشت سر
سردرد‌های خوشه‌ای ممکن است باعث درد پشت سر یا اطراف سر شود. این سردردها ممکن است زمانی که دراز می‌کشید بدتر شود. دیگر علائمی که باید مراقب آن‌ها باشید عبارتند از:
• درد شدید و نفوذ کننده و همراه با سوزش
• بیقراری
• تهوع
• آبریزش بیش از حد از چشم‌ها
• گرفتگی بینی
• حساسیت به نور و صدا
درمان درد پشت سر ناشی از سردرد‌های خوشه‌ای
درمان سردرد‌های خوشه‌ای بر روی کوتاه کردن دوره سردردها، کاهش شدت حمله‌ها و پیشگیری از بروز حملات آینده تمرکز می‌کند.
درمان حالت حاد شامل موارد زیر می‌شود؛
• تریپتان‌ها triptan که برای درمان میگرن هم استفاده می‌شوند و برای تسکین سریع تزریق می‌شوند.
• استروئید‌ها octreotide، یک نسخه مصنوعی تزریقی از هورمون مغز به نام سوماتواستاتین somatostatin (سوماتواستاتین هورمونی است که باعث مهار ترشح بسیاری از هورمون‌ها از جمله هورمون رشد از هیپوفیز می‌شود.)
• بی حسی موضعی
روش‌های پیشگیری کننده عبارتند از:
• کورتیکو استروئید‌ها
• مسدود کننده‌های کانال کلسیم
• ملاتونین Melatonin (هورمون خواب)
• مسدود کننده‌های عصبی
• در موارد شدید نیز جراحی لازم است
درمان‌های خانگی و گیاهی برای سردرد در قسمت پشت و بخش‌های دیگر سر
روش ۱:نوشیدن شربت زنجبیل:
پوست زنجبیل تازه را بکنید و خرد کنید و سپس آن را به همراه دو فنجان آب بجوشانید.
بگذارید آب سرد شود و سپس شربت زنجبیل را بنوشید.
این کار را سه بار تکرار کنید.
نکته: اگر زنجبیل تازه ندارید، چای زنجبیل را بنوشید.
روش ۲:بخور زنجبیل
یک زنجبیل را قطعه قطعه کنید و با آب بجوشانید.
در زمان جوشیدن بخارش را نفس بکشید.
توجه: میتوانید زنجبیل خام را با پودر زنجبیل خشک جایگزین کنید.
روش ۳:استفاده از خمیر زنجبیل
مقداری پودر زنجبیل خشک را به آب گرم اضافه کنید تا خمیری شکل گیرد و این خمیر را مستقیما روی پیشانی خود بمالید.
چشمانتان را ببندید و چند دقیقه استراحت کنید.
سپس خمیر زنجبیل را با آب گرم بشویید.
در صورت نیاز، دوباره این درمان را تکرار کنید.
رفع درد پشت سر و گردن با آب نعناع
نحوه استفاده:چند برگ نعناع تازه را در مخلوط کن به همراه کمی آب بریزید تا خمیر شوند. این خمیر را با یک پارچه مستقیما روی پیشانی و شقیقه‌های خود بمالید. بگذارید حداقل سی دقیقه بماند و آن را پاک کنید و با آب گرم بشویید. این کار را روز تکرار کنید.
روش ۱:ماساژ روغن نعناع فلفلی
یک قاشق سوپ خوری روغن نعناع را کامل بر روی پیشانی، شقیقه و پشت فک خود بمالید و ماساژ دهید.
در صورت نیاز، دوباره تجدید کنید.
روش ۲:برگ نعناع فلفلی تازه
چند برگ نعناع تازه را له کنید و مستقیم روی پیشانی خود بگذارید. بگذارید حداقل ۱۵ دقیقه بماند و در صورت نیاز دو بار در هفته انجام دهید.
روش ۳:بخور صورت
یک کتری آب جوش را آماده کنید و چند قطره روغن نعناع را به آن اضافه کنید و این بخار را چند بار تنفس کنید. دو بار در هفته این کار را انجام دهید.
نکته: هرگز از روغن نعناع برای نوزادان، بچه‌های کوچک زیر پنج سال، زنان باردار و شیرده استفاده نکنید.
این کار نباید بدون راهنمایی پزشک انجام شود.
در صورت داشتن واکنش‌های آلرژیک این کار را متوقف کنید.
از بین بردن درد پشت سر و گردن با ریحان
روش ۱: برگ‌های ریحان
راه اول
چند برگ تازه ریحان را در ۵۰۰ میلی لیتر میلی لیتر آب بجوشانید، تا اینکه نیمی از مایع اش باقی بماند و سپس بخارش را نفس عمیق بکشید.
نکته: میتوانید از پودر ریحان یا برگ خشک شده ذیحان به جای تازه اش استفاده کنید (ولی خواصش کمتر است).
راه دوم
چند برگ تازه ریحان را خرد کنید تا خمیری تهیه شود. خمیر را روی پیشانی بمالید. حداقل بیست دقیقه صبر کنید و سپس با آب ولرم بشویید. این کار را دو بار در هفته تکرار کنید.
روش ۲:روغن ریحان
چهار تا پنج قطره روغن ریحان را در کف دست خود بریزید و مو‌ها و گردن و شانه خود را به آرامی ماساژ دهید. ۲ بار در هفته انجدم دهید.
نکته: میتوانید قبل از ماساژ دادن روغن ریحان را گرم کنید.
بادام
۳۰۰ گرم بادام شیرین را پودر کنید و آن را با آب ولرم مخلوط کنید.
کمی شیر تازه یا شکر را در صورت دلخواه اضافه کنید تا نوشیدنی شما خوش مزه‌تر شود.
این یک لیوان آب بادام را خشک را میل کنید.
این کار را یک بار در روز انجام دهید.
نکته: میتوانید ۱۰-۱۲ بادام را روزانه بخورید یا خود را با بادام شیرین ماساژ دهید.
کمپرس سرد برای درمان درد پشت سر
یک بسته یخ با قطعات یخ تهیه کنید و روی پیشانی خود بگذارید و چند دقیقه صبر کنید.
برای مدت ۳۰ ثانیه بردارید، سپس یک بار دیگر قرار دهید.
دوباره این فرآیند را چند بار در روز انجام دهید.
توجه: پنبه آغشته به آب سرد می‌توانند جایگزینش شود.
سرکه سیب موثر در درمان درد پشت سر و گردن
یک چهارم فنجان سرکه سیب و ۳ فنجان آب را مخلوط کنید و این مخلوط را حرارت دهید.
بخار این محلول را حداقل ۵ دقیقه استنشاق کنید.
هر زمان که سر درد دارید این روش را انجام دهید.
روش ۲:سرکه سیب با عسل
یک قاشق سوپ خوری سرکه سیب و یک قاشق سوپ خوری عسل را در یک لیوان آب ولرم اضافه کنید.
این مخلوط را ۲-۳ بار در روز بنوشید.
نکته: شما میتوانید به جای سرکه سیب از عصاره لیمو استفاده کنید.
قبل از استفاده، افراد مبتلا به دیابت، زنان باردار و مریض با یک پزشک مشورت کنند.
سرکه سیب را بدون رقیق کردن استفاده نکنید.
رفع درد پشت سر و گردن با دارچین
مقداری دارچین خشک را پودر کنید و به مقداری آب اضافه کنید تا خمیری درست شود.
خمیر را مستقیما بر روی پیشانی خود بمالید و با بانداژ ببندید.
بگذارید حداقل ۱۵ دقیقه بماند.
خمیر را با آب ولرم بشورید و در صورت نیاز تکرار کنید.
نکته: میتوانید پودر دارچین را با عسل مخلوط کنید و بنوشید.
چه زمانی برای درد پشت سر باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت بروز هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
• سردرد‌های جدیدی را تجربه می‌کنید که بیش از چند روز طول می‌کشند
• سردرد‌های شما بر روی فعالیت‌های معمولتان تاثیر می‌گذارند.
• درد با حساسیت به لمس در ناحیه شقیقه همراه است
• در الگوی سردرد‌های خود تغییر جدیدی مشاهده می‌کنید
اگر دچار سردردی شدیدی هستید که از همیشه بدتر است یا اگر سردردهایتان به طور پیشرونده‌ای بدتر می‌شوند، لازم است هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
اگر سردردتان آنقدر شدید است که نمی‌توانید به هیچ چیز دیگری فکر کنید، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
برخی علائم هستند که نشان دهنده نیاز به کمک‌های اورژانسی می‌باشد. اگر سردرد را با هر یک از علائم زیر تجربه کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
• تغییرات ناگهانی در شخصیت شما، از جمله نوسانات ناخوشایند خلقی یا آشفتگی
• تب، سفت شدن گردن و کاهش هوشیاری، طوری که تلاش می‌کنید روی یک مکالمه تمرکز کنید
• اختلالات بینایی، لکنت زبان، ضعف (از جمله ضعف در یک طرف صورت) و بی حسی در هر جایی از بدن
• سردرد شدید پس از وارد شدن ضربه به سر
• سردرد‌هایی که خیلی ناگهانی بروز می‌کنند، به ویژه سردرد‌هایی که باعث بیدار شدن شما از خواب می‌شوند.
پیشگیری
برای پیشگیری از این سردرد افراد باید از مصرف مسکن‌ها برای بیش از چند بار در هفته خودداری کنند. اگر سردرد نیازمند مسکن بود، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید و سر خود دارویی را برای طولانی مدت مصرف نکنید.
خلاصه
اگر فردی سردرد شدیدی داشته باشد باید بداند که در این نوع درد، تنها نیست. حدود ۵۰ درصد از بزرگسالان سرتاسر جهان از سردرد‌های شدید حداقل یکبار در سال رنج می‌برند. این درد‌ها می‌توانند بسیار ازاردهنده و ناتوان کننده باشند. سردردها شایع هستند و بیشتر آن‌ها درد‌هایی است که می‌ایند و می‌روند. با اینحال برخی از آن‌ها علل جدی تری دارند.
اگر در مورد سردرد‌های خود نگران هستید با یک پزشک مشورت کنید.
