اختصاصی «تابناک با تو» - یکی از مشکلات گوارشی که سبب ایجاد دشواری‌هایی در کل بدن می‌کند، «سندروم نشت روده» نامیده می‌شود. این سندروم با نشانه‌هایی همراه است که در ادامه به اختصار به بررسی این سندروم، نشانه‌ها و درمان‌های آن خواهیم پرداخت.
سندروم روده نشتی چیست؟
سندروم روده نشتی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به نحوی که به عنوان افزایش نفوذ پذیری روده شناخته می‌شود و یک بیماری دستگاه گوارشی است که در آن باکتری‌ها و سموم قادر بهنشت از دیواره روده هستند. شواهد علمی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد روده ممکن است نشت پیدا کند. این وضعیت می‌تواند با مشکلات سلامتی متعددی همراه باشد.
روده نشتی چیست؟
دستگاه هضم انسان جایی است که مواد غذایی در آن تجزیه شده و مواد مغذی جذب می‌شود. سیستم گوارش همچنین نقش مهمی در محافظت از بدن در برابر مواد مضر دارد. دیواره‌های روده به عنوان مانعی عمل می‌کنند و آنچه را که برای انتقال به اندام‌های وارد جریان خون می‌شود را کنترل می‌کنند.
شکاف‌های کوچک دیواره روده به نام اتصالات تنگ باعث عبور آب و مواد مغذی می‌شود. از طرفی هم این شکاف‌ها مانع عبور مواد مضر خواهد شد. نفوذپذیری روده به عبور مواد از دیواره روده کمک می‌کند. هنگامی که اتصالات محکم دیواره روده شل شود، روده خاصیت نفوذپذیری بیشتری پیدا می‌کند. حتی ممکن است منجر به ورود باکتری‌ها و سموم از روده به جریان خون شود. این پدیده معمولاً «روده دارای نشت» نامیده می‌شود.
وقتی روده «نشت» می‌کند و باکتری‌ها و سموم وارد جریان خون می‌شوند، می‌توانند باعث ایجاد التهاب گسترده و احتمالاً واکنش سیستم ایمنی بدن شوند.
علائم احتمالی سندروم روده دارای نشت شامل نفخ، حساسیت‌های غذایی، خستگی، مشکلات گوارشی و مشکلات پوستی است.
چه عواملی باعث روده نشتی می‌شود؟
پروتئینی به نام زونولین تنها تنظیم کننده شناخته شده نفوذپذیری روده است. وقتی این پروتئین در افراد مستعد ژنتیکی فعال شود، می‌تواند منجر به نشت روده گردد. دو عاملی که باعث ترشح زونولین می‌شود، باکتری‌های موجود در روده و گلوتن است که پروتئین موجود در گندم و سایر غلات محسوب می‌شود.
با این حال، برخی بررسی‌ها نشان داده اند که گلوتن فقط در افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری سلیاک یا سندروم روده تحریک پذیر، نفوذپذیری روده را افزایش می‌دهد.
عوامل متعددی در بروز سندروم روده نشتی نقش دارند، از جمله:
* التهاب. التهاب مزمن در بدن می‌تواند به سندروم روده منجر شود.
* مصرف بیش از حد الکل. مصرف زیاد الکل احتمال دارد نفوذپذیری روده را افزایش دهد.
* استرس. استرس مزمن عاملی در ایجاد اختلالات گوارشی متعدد از جمله نشت روده است.
* کمبود مواد مغذی. کمبود ویتامین A، ویتامین D و روی هر کدام در افزایش نفوذپذیری روده نقش دارند.
* مصرف بیش از حد قند. رژیم غذایی ناسالم سرشار از قند، به ویژه فروکتوز، به عملکرد سد دیواره روده آسیب می‌رساند.
* دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs). استفاده طولانی مدت از NSAIDها مانند ایبوپروفن می‌تواند نفوذپذیری روده را افزایش دهد و به نشت روده کمک کند.
* رشد بیش از حد مخمر. مخمر به طور طبیعی در روده وجود دارد، اما رشد بیش از حد مخمر احتمال دارد به نشت روده کمک کند.
* روده ضعیف. میلیون‌ها باکتری در روده وجود دارد که برخی مفید و تعدادی هم مضر هستند. وقتی تعادل بین این دو به هم بخورد، می‌تواند بر عملکرد سد دیواره روده تأثیر بگذارد.
چه عوامل خطر بروز روده نشتی را افزایش می‌دهد؟
متخصصان هنوز دقیقاً نمی‌دانند چه عواملی باعث ایجاد سندروم روده می‌شود. با این حال، عوامل خطر مختلفی می‌توانند میکروبیوتای روده را مختل کرده و منجر به بروز این وضعیت شوند. این عوامل خطر برای بروز روده نشتی، عبارتند از:
* دیابت
* عفونت‌ها
* مصرف الکل
* تغذیه نامناسب
* اختلالات خود ایمنی، مانند لوپوس
بیماری‌های مرتبط با سندروم روده نشتی کدامند؟
بسیاری از مطالعات افزایش نفوذپذیری روده را با چندین بیماری مزمن مرتبط دانسته اند.
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک، نوعی بیماری خود ایمنی است که با حساسیت شدید به گلوتن مشخص می‌شود. گلوتن بلافاصله پس از مصرف میزان نفوذ روده را در بیماران سلیاک افزایش می‌دهد.
دیابت
برخی شواهد نشان می‌دهد که افزایش نفوذ پذیری روده در بروز دیابت نوع ۱ نقش دارد. دیابت نوع ۱ به دلیل تخریب خود ایمنی سلول‌های بتا انسولین در لوزالمعده ایجاد می‌شود.
واکنش ایمنی مسئول تخریب سلول‌های بتا احتمال دارد توسط «نشت» مواد خارجی از روده ایجاد شود. یک بررسی نشان داد که ۴۲ ٪ از افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ سطح زونولین را به طور قابل توجهی افزایش داده اند. زونولین تعدیل کننده نفوذپذیری روده شناخته شده است.
مطالعه انجام شده در کشور سوئد، نشان داده که «سندروم نشت روده» می‌تواند به تورم کل بدن بیانجامد و وضعیت تحمل انسولین را نیز دشوار گرداند. همین امر نیز سبب افزایش قند خون تان خواهد شد که سلامت کل بدن تان را به مخاطره می‌اندازد.
افزایش قند خون عمدتا با افزایش فشار خون و تری گلیسیرید همراه است که می‌تواند خطر ابتلا به سندروم متابولیک را نیز افزایش دهد. این وضعیت می‌تواند باعث پیشرفت بیماری‌های قلبی، سکته و دیابت شود.
بیماری کرون
افزایش نفوذ پذیری روده نقش مهمی در بیماری کرون دارد. کرون یک بیماری هضم مزمن است که با التهاب مداوم دستگاه روده مشخص می‌شود.
سندروم روده تحریک پذیر
بررسی‌ها نشان داده است که احتمال ابتلا به نفوذپذیری روده در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر (IBS) بیشتر است.
IBS یک اختلال گوارشی است که با اسهال و یبوست مشخص می‌شود. یک مطالعه نشان داد که افزایش نفوذپذیری روده به ویژه در مبتلایان به اسهال IBS شایع است.
حساسیت غذایی
چند بررسی نشان داده است که افراد مبتلا به آلرژی غذایی اغلب دچار عملکرد روده‌ای می‌شوند.
روده نشتی باعث می‌شود پروتئین‌های غذایی از سد روده عبور کرده و پاسخ ایمنی را تحریک کنند. پاسخ ایمنی به پروتئین غذایی که به عنوان آنتی ژن شناخته می‌شود، همان آلرژی غذایی است.
نشت روده می‌تواند تورم‌هایی را به وجود آورد. یکی از دلایلی که روده می‌تواند دچار تورم شود، حساسیت‌های غذایی است. دکتر الدلبرگ خاطر نشان می‌کند، آزمایش‌های محدودی برای تشخیص نشت روده وجود دارد. اما یکی از بهترین روش‌های تشخیص این بیماری، حذف برخی از مواد غذایی است که ایجاد دشواری‌هایی می‌کنند.
از این میان ۶ گروه مواد غذایی وجود دارند که وی از بیماران خود می‌خواهد به مدت دو تا سه هفته از مصرف آن‌ها پرهیز کنند. این شش گروه عبارت از: لبنیات، تخم مرغ، ذرت، گلوتن، مرکبات و سویا هستند.
توانایی تحمل گلوتن را ندارید
بله درست است گلوتن در فهرست قبلی نیز وجود داشت. دکتر الدلبرگ، یکی از اصلی‌ترین تحریک کننده‌های روده را گلوتن می‌داند و می‌توان آن را در قالب یک مورد جداگانه مورد بررسی قرار داد. اگر بعد از مصرف نان، پاستا، سریال و یا سایر مواد غذایی محتوی گلوتن، احساس آشفتگی، نفخ، خستگی و سستی می‌کنید، ممکن است بدن تان در هضم این نوع از پروتئین دچار مشکل باشد. این معضل گاهی می‌تواند از نشانه‌های «سندورم نشت روده» باشد.
دچار درد مفاصل هستید
دکتر ادلبرگ از شکایت بیمارنش از درد زانو می‌گوید. وی به درد در کل بدن نیز اشاره می‌کند که معمولا سبب می‌شود پزشکان، آزمایش‌هایی مرتبط با «آرتریت روماتوئید» را برای بیماران خود بنویسند که عمدتا نتیجه منفی را به همراه دارد. این درد‌های می‌توانند نشانه‌ای برای ابتلا به «سندروم نشت روده» باشد.
سیستم گوارشی ضعیفی دارید
زمانی که غذا می‌خورید، نفخ می‌کنید و بعد از خوردن برخی از مواد غذایی بلافاصله به دستشویی می‌روید. تغییراتی در مدفوع و یبوست نیز می‌توانند از نشانه‌های این بیماری باشند. همچنین ممکن است از سوء هاضمه مزمن یا حالت تعوع نیز رنج ببرید. دکتر ادلبرگ می‌گوید، این نشانه‌ها ممکن است طی سال‌های متمادی بیانید و بروند. طوری که بیماران عادت می‌کنند که با آن کنار بیایند.
جوش یا آکنه بر روی صورت تان دیده می‌شود
بر اساس پژوهش هاس انجام پذیرفته در سال ۲۰۱۱ میلادی، که نتایج آن در نشریه «روده پاتوژنیک» به چاپ رسید در برخی از بیماران مبتلا به «سندروم نشت روده» آکنه‌های روی پوست شان ظاهر می‌شود. بیمارانی که درگیر جوش‌های روی صورت هستند که منجر به تورم نیز می‌شوند، می‌توانند نشانه‌های «سندروم نشت روده» را داشته باشند. «اگزما» و «پسوریازیس» نیز می‌توانند به دلیل ابتلا به سندروم نام برده شده به وجود آمده باشند.
متوجه مشکل اصلی تان نمی‌شوید
این امکان وجود دارد که به پزشکان فراوانی مراجعه کرده اید و درمان‌های گوناگون تاثیری در بهبود وضعیت تان ندارد و هنوز هم با درد، دست و پنجه می‌کنید. در بسیاری از مواقع و در این مراجعات، آزمایش‌های متعددی انجام می‌دهید که نتیجه همگی آن‌ها نرمال است.
دکتر ادلبرگ می‌گوید در زمان‌هایی که بیمارانی با چنین نشانه‌هایی به من مراجعه می‌کنند عمدتا وضعیت نشت روده آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهم.
آیا «نشت روده» قابل درمان است؟
مسلم است که این بیماری قابل درمان است. به گفته دکتر ادلبرگ، قدم نخست حذف عامل دخالت کننده است. سپس به بیماران خود مکمل‌های گلوتامین تجویز می‌کند. وی در این مورد چنین توضیح می‌دهد: “گلوتامین، به عنوان سوخت برای مخاط روده به کار می‌رود و به ساخت مجدد سلول‌ها کمک می‌کند. سلول‌های روده، از سریع‌ترین سلول‌های بدن هستند که بهبود پبدا می‌کنند. ”
نکته مهم چگونگی برطرف ساختن نیاز‌های منحصربفرد بدن است. از سایر محرک‌ها برای این بیماری، مصرف قرص هایی، چون «ایبوپروفن»، «آسپرین» و مصرف بیش از اندازه الکل هستند که می‌توانند باعث شوند که زمان طولانی را درگیر از بین بردن آثار آن‌ها از بدن باشید.
زمان‌هایی که احساس خستگی می‌کنید را به خاطر داشته باشید و تلاش کنید که عامل اصلی آن را دریابید. با شروع روند درمان و رعایت‌هایی که در این زمینه انجام می‌دهید، روز به روز بهتر خواهید شد.
حرف آخر
سندروم روده نشت باعث عبور باکتری‌ها از طریق شکاف دیواره‌های روده به جریان خون می‌شود.
دستگاه گوارش (GI) لوله‌ای از اندام‌های متصل است که از دهان به مقعد منتهی می‌شود. اندام‌های دستگاه GI شامل:
* مری
* معده
* روده‌های کوچک و بزرگ
آنزیم‌های گوارشی موجود در معده و روده باریک مواد مغذی موجود در غذا را تجزیه کرده و به مولکول‌های کوچکتر تبدیل می‌کنند که بدن از آن‌ها برای انرژی، رشد و ترمیم استفاده می‌کند. روده‌ها همچنین در محافظت از بدن در برابر باکتری‌ها و سموم مضر نقش اساسی دارند. دهانه‌های محکم دیواره روده باعث می‌شود آب و مواد مغذی در داخل خون جریان داشته و مواد مضر را در داخل آن نگه دارد. در LGS، این دهانه‌ها پهن‌تر می‌شوند و اجازه می‌دهند ذرات غذا، باکتری‌ها و سموم مستقیماً وارد جریان خون شوند.
