اختصاصی «تابناک باتو» ـ موضوع هوش مصنوعی، بیشتر از هر زمینه تحقیقاتی دیگر، تحت تسلط شرکتها و بنگاه هاست، به گونه ای که آزمایشگاههای تحقیقاتی خصوصی در شرکت گوگل، مایکروسافت و فیس بوک ـ حتی بیشتر از دانشگاهها ـ به انتشار مطالب تحقیقاتی میپردازند.
این شرکتها پشتوانه مالی تحقیقات دانشگاهها و مراکز علمی و همچنین حامی مالی دانشجویان برتر دانشگاهها و دانشجویان مقطع دکترا هستند.
آنها به واسطه سرمایه گذاری مالی که روی تحقیقات این دانشگاهها و مراکز علمی میکنند، در واقع مالکان آنان هستند.
بنا بر این گزارش، شرکت گوگل در این هفته ـ که برای خود آشفته بازاری بود ـ خطر رهبری و همکاری اش در زمینههای علمی را به دنیای علم گوشزد کرد.
این در حالی است که هیچ کمپانی در زمینه هوش مصنوعی تسلط بیشتری از شرکتها Alphabet , Google DeepMind ندارد.
این گزارش می افزاید: آنها دامنه وسیعی از تحقیقات را هدایت نموده و تا جایی پیش رفته اند که در بازیهای شطرنجی، هیچ بازیکن برجستهای قادر به رقابت با آنها نیست. آنها میتوانند بیش از ۱۰۰ زبان دنیا را همزمان ترجمه کنند و در زمینه بیولوژی قادر به رمزگشایی جزئیترین مسائل میباشند.
در اولین هفته ماه دسامبر کنگره اعلام نمود که از سوی شرکتهای بزرگ حقوقی، منابع مالی بسیاری برای سرمایه گذاری در زمینه هوش مصنوعی واریز شده که میتواند موجب پایین آمدن استانداردها و شفافیت در این زمینه و پاسخگویی و مسئولیت پذیری شود.
بر پایه این گزارش، در جدول موسسات وابسته به تحقیقات هوش مصنوعی، گوگل اولین رکورددار با میزان ۱۷۵ درصد مشارکت است. همچنین شرکتهای استنفورد، مایکروسافت و فیسبوک، شرکتهای دیگر این لیست هستند.
در گزارش های پیشین خواندیم که گوگل برنامه نرم افزاری در زمینه هوش مصنوعی به نام Alphaford ارائه کرده که با آن توانست شکل ساختمان پروتئین را نشان دهد؛ مساله طاقت فرسایی که دانشمندان سالیان است که پیاپی در پی کشف آن بودند و در صورت حل نهایی آن، دنیای علم به ساختن بسیاری از داروها برای بیماریها دست خواهد یافت.
آنان با سر و صدای بسیار اعلام کردند که راه حل مشکل ۵۰ ساله دانشمندان در بیولوژی را کشف کردهاند و نام اختصاری این کشف را CASP اعلام نمودند.
اما یک محقق از دانشگاه کالیفرنیا به نام تامسون اعلام نمود تا زمانی که این شرکت، کدهای خود را با دانشمندان به اشتراک نگذارد، هیچکس به آن اهمیتی نخواهد داد. این در حالی است که Deepmind قول انتشار رسمی یک مقاله را در آینده داد ولی تاریخ مشخصی در این زمینه ارائه نکرد.
دانشمندان معتقدند که خیلی از اوقات مسائلی از سوی این شرکتها به رسانهها اعلام میگردد که فاقد مقالات بررسی شده در این زمینه هستند؛ مقالات بررسی شده، مقالاتی هستند که یک یافته جدید علمی را کامل و شفاف بررسی میکند و پژوهشهای جدیدی انجام میگیرد و نتایج به صورت دقیق و مفصل توضیح داده میشود. با این کار صحت یافتههای جدید مورد آزمایش های دقیق قرار میگیرد.
اعتراضات دانشمندان به انتشار مسائل علمی است که گوگل بدون بررسی مجدد و مشورت دانشمندان به آن اقدام نموده است، چون ممکن است بعد از ارائه و بررسی دوباره روی آن، ابهاماتی وجود داشته باشد که باید برطرف شود و صحت آن از سوی دانشمندان مورد تایید قرار بگیرد.
خلاصه آنکه مسائل و مشکلاتی که در هفته اخیر رخ داده است، چه در زمینه سرمایهگذاری فراوان در این پروژه و چه اعلام قطعی نتیجه این پژوهش دنیای علم را نگران کرده است.
در تاریخ سوم سپتامبر، گوگل، دانشمند کامپیوتر به نام Timnit Gebru را که سرپرست کمپانی هوش مصنوعی بود اخراج کرد و علت این کار را فرستادن یک ایمیل داخلی اعلام نمود که در آن، شرکت را به بی کفایتی و بی طرفی نبودن و قبول نکردن ابتکارات متهم می نمود و میخواسته بدون اجازه شرکت اقدام به انتشار مقالهای علیه گوگل نماید.
بسیاری از دانشمندان مشکل اصلی در این کار را سرمایه گذاری در این زمینه می دانند، چون انجام تحقیقات علمی، مستلزم سرمایه گذاریهای بسیار بزرگ است و هزینه بسیار بالایی دارند که متاسفانه سرمایه گذاری در دست چند کمپانی و دانشگاه مشخصی است و همین به آنها قدرت بالایی میبخشد.
دانشمندان بر این باورند صدماتی که دنیای علم متحمل میشود به خاطر احتیاج و اعتمادی است که به این شرکتها میکنیم؛ این قدرت و اعمال نفوذ شرکتهای بزرگ با منافع عموم در تضاد است.
مهمتر از همه اینکه بسیار مستقل از علوم حرکت میکند و به تمام عرصه های زندگی مردم دسترسی گسترده دارد این خطری جدی است .