چگونه تلویزیون را HD کنیم؟

اختصاصی «تابناک با تو» - با توجه به اینکه چند شبکه دیگر تلویزیون نیز به سامانه پخش HD پیوسته‌اند، چگونگی دریافت این شبکه‌ها به یکی از پرسش‌های مخاطبان تبدیل شده است. ما در این مقاله سعی کردیم تا راهکارهایی برای تبدیل تلویزیون به HD را برای شما به طور مختصر توضیح دهیم.

شبکه‌های یک، سه، ورزش، نسیم، نمایش، آی‌فیلم، کانال پویا، خبر، افق و ایران کالا ۱۰ شبکه‌ای هستند که به صورت آزمایشی فرایند اچ‌دی شدن آن‌ها طی شده و به بهره برداری رسیدند.

مخاطبان ابن شبکه‌ها برای دریافت تصاویر به‌صورت HD باید تلویزیون خود را مجدداً کانال‌یابی کنند.

اتصال گیرنده دیجیتال و تلویزیون

تنها راه اتصال آسان تلویزیون و گیرنده دیجیتال برای دریافت تصاویر به صورت HD، اتصال از طریق کابل و پورت HDMI است. اتصال این دو دستگاه به هر صورت دیگر و با هر پورتی، دریافت و تماشای تصاویر HD را منتفی می‌کند. خوشبختانه کابل HDMI در اندازه‌های مختلف در بازار به‌راحتی قابل خرید است. ضمناً نیازی به خرید کابل‌های سرعت بالا نیست و یک کابل HDMI معمولی پاسخگوی نیاز شما خواهد بود. در زیر تصویر پورت و سرجک کابل HDMI را مشاهده می‌کنید.

تنظیم گیرنده دیجیتال

اگر گیرنده شما به صورت خودکار کانال IRIB HD TEST را به لیست کانال‌های شما اضافه نکرده است با انجام دوباره کانال‌یابی خودکار، این کانال را به لیست کانال‌های خود اضافه کنید. پس از دریافت کانال، در منوی اصلی گیرنده به قسمت عکس (Picture) رفته و سیستم پخش را روی 1080P بگذارید. سپس نسبت ابعاد تصویر را روی 16:9 تمام صفحه بگذارید. تنظیم سیستم پخش در دریافت HD سیگنال تصویر نقش بسیار مهمی دارد.

باید اضافه کنم که سیگنال HD علاوه بر تصویر با کیفیت‌تر، از صدای با کیفیت‌تری نیز برخوردار است. پس در صورت امکان، تجهیزات صوتی خود را نیز به تلویزیون متصل کنید تا از کیفیت صدای بالاتر بهره‌مند شوید.

شبکه آزمایشی HD سازمان صدا و سیما، بدون زیرنویس‌های تبلیغاتی و لوگوهای اضافی، برنامه‌های خود را پخش می‌کند. ضمناً خیلی زودتر از شبکه سوم و زمانی که آنها در حال پخش تبلیغات هستند، تصاویر استادیوم را روی آنتن می‌برد و بعد از اتمام بازی نیز، تا دقایقی تصاویر استادیوم را از روی آنتن بر نمی‌دارد.

توصیه می‌کنم از 10 الی 15 دقیقه قبل از شروع بازی روی کانال IRIB HD TEST بروید تا زودتر تصاویر استادیوم را مشاهده کنید. همانطور که می‌دانید، این کانال در زمان غیر فعال بودن، نوار رنگ‌ها (Colour bar ) را به صورت پیش‌فرض پخش می‌کند.

تفاوت پخش SD و HD چیست؟

شاید در نگاه اول و در تلویزیون‌هایی با کیفیت بالا فرق چندانی در نمایش تصاویر به صورت HD و SD نباشد. شاید بهترین راه برای درک تفاوت کیفیت تصاویر HD و SD دتماشای تصاویر و فیلم‌های یکسان در دو نمایشگراست. به گونه‌ای که یکی از آن‌ها با فرمت HD و دیگری با فرمت SD تصاویر را نمایش دهد.

HD یا High Definition به میزان دقت یک نمایشگر و یا تعداد پیکسل‌هایی که در داخل آن وجود دارند، اشاره می‌کند. پیکسل کوچک‌ترین المان قابل نمایش در یک نمایشگر است که این نقاط در کنار هم قرار می‌گیرند تا تصویر کلی شکل بگیرد.

SD یا Standard Definition همان سطح از کیفیت است که در تلویزیون‌های رنگی آنالوگ به کار برده می‌شود. در مقابل این شکب از نمایش فیلم، فرمت HD تعداد پیکسل‌های زیادی را برای ایجاد تصاویر واضح‌تر و با کیفیت‌تر در هنگام پخش ویدئو در کنار هم قرار می‌دهد.

بنابراین، کیفیت نمایش تصاویر و ویدئو در فرمت HD بسیار بالاتر از سیستم‌های استاندارد SD یا Standard Definition است.

سامانه جدید و احتمال نیاز به ارتقای دستگاه یا خرید مبّدل

شبکه‌های تلویزیونی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، به دو صورت برای مردم پخش می‌شود؛ یکی سیگنال‌های ماهواره‌ای برای بینندگانی که در خارج از کشور حضور دارند و روش دوم استفاده از فرستنده‌های فراوانی که در سراسر کشور موجود است.

مدیرکل فناوری فضایی و ماهواره‌ای معاونت توسعه و فناوری رسانه اخیراً درباره چگونگی استفاده مخاطبان از کیفیت HD، گفته است: این تغییرات به گونه‌ای برنامه ریزی شده تا مردمی که گیرنده SD دارند و توان خرید گیرنده‌های جدید را ندارند چیزی را از دست نداده بلکه چندین شبکه جدید را نیز دریافت کنند، اما بینندگانی که دوست دارند کیفیت دریافتشان را بیشتر کنند لازم است یا با مراجعه به نمایندگی دستگاه مربوطه نسبت به ارتقاء گیرنده خود اقدام کنند و یا دستگاه جدیدی خریداری کنند تا سیگنال شبکه‌های بیشتر باکیفیت بهتری را دریافت کنند.

برخی از این سیگنال‌ها که عمدتاً رویداد‌های عامه‌پسند بیشتری همچون برنامه‌های ورزشی، فیلم ها، سریال‌ها را با کیفیت بالا پخش می‌کنند، بیشتر مورد درخواست بینندگان بود که توانستیم با تغییرات مدنظر، به این درخواست‌ها پاسخ مثبت بدهیم تا مردم آنچه را که دوست دارند در اختیار داشته باشند.

مدیرکل فناوری فضایی و ماهواره‌ای در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات انجام شده درباره کیفیت ۴ K اشاره کرد و افزود: قدم مهم دیگری که برداشته شده کیفیت UHD است که کیفیتی بالاتر از HD محسوب می‌شود. این کیفیت در بین مردم به اسم ۴ K معروف است که اقدامات اولیه برای پخش یک شبکه با کیفیت ۴ K را نیز آماده کردیم. این شبکه هم به صورت ماهواره‌ای و هم فرستنده‌های زمینی پخش می‌شود که این اتفاق خجسته و ارزشمند در نهم آذر ماه رسما افتتاح خواهد شد.

وی ضمن تاکید بر لزوم ارتقاء گیرنده‌ها برای دریافت تمامی شبکه‌های جدید، اظهار کرد: بینندگانی که تمایل دارند تمام شبکه‌های جدید را داشته باشند باید گیرنده‌هایشان به تجهیزاتی که DVBS ۲ MPEG ۴ و HEVC را بتواند دریافت کند ارتقا پیدا کند. البته چهار شبکه پر بیننده را نیز به صورت MPEG ۴ پخش می‌کنیم که این شبکه‌ها با گیرنده‌هایی که فقط MPEG ۴ دارند هم قابل دریافت است تا دارندگان این دستگاه‌ها که توانایی خرید یا ارتقاء سیستم خود را ندارند نیز از این تغییرات بهره‌مند باشند.

چگونه از شبکه‌های اچ‌دی بهره‌مند شویم؟

اما پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان صداوسیما نیز در مطلبی چگونگی استفاده از مبدل‌ها برای دریافت شبکه‌های اچ دی را بیان کرد. بر اساس این مطلب، لازم است مخاطبان تلویزیون که گیرنده هایشان نیاز به مبدل دارد، برای دریافت شبکه‌های HD مراحل زیر را انجام دهند:

مرحله اول:

مبدل دیجیتال خود را به یک آنتن استاندارد وصل کنید. از اتصال محکم کانکتور آنتن به مبدل مطمئن شوید. پس از برقراری اتصالات، تلویزیون و دستگاه مبدل را روشن نموده با فشردن کلید 'Input' روی کنترل از راه دور تلویزیون وارد حالت A/V یا HDMI (با توجه به نوع ورودی صدا و تصویر بکار رفته در اتصالات دستگاه مبدل) شده و شبکه‌های دیجیتال را مطابق مراحل بعد جستجو نمایید.

مرحله دوم:

بر اساس دستورالعمل دفترچه راهنمای مبدل تلویزیون دیجیتال و با استفاده از کنترل از راه دور آن، به حالت جستجو وارد شوید (معمولا با انتخاب دکمه 'MENU' وارد حالت جستجو خواهید شد.)

مرحله سوم:

در صورتی که از درست سپری کردن مراحل لازم مطمئن نیستید، می‌توانید حالت جستجوی اتوماتیک را انتخاب نمایید. مطمئن شوید دو نمودار میله‌ای مربوط به کیفیت و شدت امواج تصویر ورودی (سیگنال ورودی) از ۶۰ درصد بیش‌تر را پر کرده باشند.

مرحله چهارم:

جستجو را شروع کنید. در حالت جستجوی خودکار، دستگاه مبدل همه فرکانس‌های تلویزیونی را بررسی نموده و در صورت پیدا کردن کانال جدید، فرکانس و شماره کانال مربوط به آن را به فهرست کانال‌ها اضافه نماید.

مرحله پنجم:

اگر مبدل شما به طور خودکار قابلیت ذخیره کانال‌ها را نداشت، می‌توانید دکمه ذخیره‌سازی را برای ذخیره کانال‌ها روی مبدل فشار دهید.

تفاوت HD و SD در نمایش تصاویر

سه مورد تفاوت اساسی بین تلویزیون‌های HD و تلویزیون‌های با فرمت استاندارد وجود دارد:

۱. افزایش رزولوشن یا وضوح تصاویر و ویدئو‌ها

۲. استفاده از نسبت تصویر عریض ۱۶:۹ به عنوان استاندارد

۳. توانایی پشتیبانی از صدای چند کاناله مانند دالبی دیجیتال

تفاوت HD و SD در یک نگاه

نمایشگر‌هایی که از فرمت HD پشتیبانی می‌کنند در مقایسه با SD از تعداد پیکسل‌های بیشتری تشکیل شده اند؛ و تصاویر را با کیفیت بالاتری نمایش می‌دهند. نمایشگر‌های SD تصاویر را به صورت گوشه دار و ناهموار نسبت به HD نمایشگر‌های نشان می‌دهد. همچنین برای لذت بردن از کیفیت یک فیلم HD باید آن ویدئو را در یک نمایشگر HD ببینیم در غیر این صورت نمایشگر رزولوشن تصویر را با به فرمت اصلی خود مطابقت می‌دهد و در نتیجه وضوح نمایش پایین می‌آید.

تغییر کیفیت شبکه‌های تلویزیونی ملی از SD به HD

صداوسیمایی‌ها می‌گویند که راه پر فراز و نشیبی را طی کرده اند تا این شبکه‌ها اچ دی شود. در این باره مدیرکل ارتباطات زمینی گفته که "تبدیل شدن یک شبکه از SD به HD مثل این است که ما هیچ شبکه‌ای نداریم و یک شبکه جدید می‌خواهیم ایجاد کنیم، اچ دی (HD) شدن کار دشواری است و از هیچکدام از تجهیزات موجود نمی‌توان در راستای HD شدن بهره‌برداری کرد. حتی تجهیزات موجودی که در استودیو نصب شده است. "

وی در مورد جزئیات تغییر کیفیت شبکه‌های تلویزیونی گفته است: "پخش تلویزیونی با فرمت HD یکی از جدیدترین فرمت‌های پخش تلویزیونی است که در آن کیفیت تصویر از ۷۲۰ در ۴۸۶ پیکسل در هر قاب تصویری به ۷۲۰ در ۱۲۸۰ پیکسل افزایش می‌یابد.

او تاکید کرده است که "در بیشتر کشور‌های دنیا مخاطبان باید برای تماشای تلویزیون با این کیفیت هزینه‌ای را بپردازند، اما رسانه ملّی سیگنال‌رسانی عمومی با این کیفیت را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهد. "

برخی از کاربران در فضای مجازی به گفته‌های مدیرکل ارتباطات زمینی رسانه ملی در مورد هزینه گرفتن کشور‌های دیگر از شهروندان و ارتباط آن با شبکه‌های داخلی را به باد انتقاد گرفته و گفته اند که در دیگر کشورها، شبکه‌های تلویزیونی به صورت خصوصی اداره می‌شوند و هزینه‌های خود را از بودجه عمومی تامین نمی‌کند. فعالان رسانه‌ای هم معتقد بوده‌اند که استدلال محسن بلادیان با توجه به دولتی بودن صداوسیما قیاسی غیر منطقی بوده است.

ویدئو زیر توضیحاتی را درباره دریافت شبکه‌ها به صوت HD ارائه می دهد: