ماجرای تجاوز حالا در شبکه‌های مجازی موضوع داغ روز است. به طوری که بسیاری از کاربران فعال این حوزه دست به انتشار تجربه‌های تلخ تعرض جنسی علیه خودشان زده‌اند و با بازگویی خاطرات آنها بحث‌های بسیاری درباره حقوق قربانیان تجاوز شکل گرفته‌است.
البته که این موضوع محدود به فضای مجازی نمانده و این از معدود دفعاتی است که بحث‌های داغ رایج در این حوزه به رسانه‌های رسمی هم کشیده شده‌است. بسیاری این اتفاق را مثبت دانستند؛ چرا که به آگاهی بخشی طیف وسیع‌تری در جامعه کمک می‌کند. در بحث حقوق قربانیان و جایگاه قانون در برخورد با متجاوزان حرف‌های بسیاری گفته شده‌است اما موضوع کمتر بحث شده درباره آن مربوط می‌شود به افرادی که به نوعی قربانی تجاوز هستند؛ این‌که بعد از این اتفاق شوم حالا آنها باید چه کار کنند که قانون بتواند راحت‌تر داد آنها را بستاند. رعایت چند نکته در این موضوع مهم است. فهرست‌وار به برخی از این نکته‌ها اشاره کرده‌ایم.
بهترین کار پس از این اتفاق، یافتن محلی امن است. محلی که به شما احساس امنیت کامل بدهد. پس از استقرار در آن محل با مورد اعتمادترین فرد در زندگی‌تان تماس بگیرید و از او بخواهید در آن لحظات در کنار شما باشد. این نکته از آن جهت اهمیت بالایی دارد که بدانیم رفتار هیجانی معمول پس از این اتفاق یکی از دلایل عمده از بین بردن مدارک است.
پیش از آن‌که به پزشکی قانونی مراجعه کنید و پیش از معاینه توسط این نهاد، به هیچ عنوان مدارک و شواهد تجاوز را از بین نبرید. به این مفهوم که حمام نروید و حتی دندان‌هایتان را مسواک نزنید. لباس‌هایتان را با دقت در پلاستیک تمیز دربسته‌ای نگهداری کنید. در کنار آن به همراه فرد مورد اعتمادتان تمام جزئیات این اتفاق را همچون زمان و مکان وقوع و جزئیات صحنه به دقت یادداشت کنید. معمولا توصیه می‌شود تا پیش از 48 ساعت به پزشکی قانونی مراجعه کنید.
اگر میان متجاوز و قربانی رابطه آشنایی وجود داشت، نام و اسامی همه افرادی را که به نوعی شاهد ملاقات و همراهی قربانی و متجاوز بودند، یادداشت کنید. اگر پیش از این اتفاق در رستورانی غذا خورده‌اند یا در سینما فیلمی دیده‌اند یا از فروشگاهی خرید کرده‌اند، نام و نشانی آن مکان‌ها می‌تواند کمک‌کننده‌باشد.
اگر گمان می‌رود به قربانی داروی خواب‌آور یا مواد مخدر یا الکل داده شده‌است، حتما بخواهید از فرد قربانی آزمایش خون و ادرار گرفته شود. با در جریان گذاشتن پزشک، از او بخواهید ضمن بررسی دقیق میزان جراحات، خطر بیماری‌های مقاربتی و حاملگی ناخواسته را در نظر بگیرد.
تصویر، صوت و تمامی مدارک الکترونیک از جمله سابقه تماس، پیامک، ایمیل،اینستاگرام، تلگرام، توییتر، فیس‌بوک و...، از جمله دلایل اثبات ادعای قربانی محسوب می‌شوند. بنابراین تمام مستندات و پیام‌های تهدید و اخاذی احتمالی بعدی را با دقت و حساسیت جمع‌آوری و در چند نسخه کپی و نگهداری کنید.
پیشنهاد می‌شود در صورت تمایل در مراجعه اولیه به کلانتری، از افسر ارشد، تقاضا کنید تحقیقات مقدماتی در کلانتری توسط افسر زن و با حفظ محرمانگی صورت گیرد. تمام واحدهای کلانتری و پلیس آگاهی، موظفند از نیروی کافی پلیس زن برای ارائه خدمات انتظامی به بانوان، استفاده کنند.
در مواردی که متجاوز از رویه یکسانی استفاده می‌کند، اقامه شکایت ولو در صورت از بین رفتن آثار جرم بعد از انجام تحقیقات مقدماتی می‌تواند منجر به اثبات جرم و ممانعت از ادامه ارتکاب شود. پس اگر چنین جرمی را شاهد بودید و حالا زنان دیگری را می‌شناسید که درگیر همان متجاوز بودند، شکایت کنید.
احساس قربانی بودن برای یک عمر
با توجه به این که آزار جنسی چند بار و در چه سنی انجام شود و فرد آزارگر چه نسبتی با شخص قربانی داشته باشد، می‌تواند تاثیرات روانی متفاوتی بر قربانی بگذارد. حتی گاهی هم ممکن است خود قربانی تجاوز به‌خصوص وقتی زیر 18 سال دارد، ابتدا با تشویق و فریب فرد متجاوز تن به این رابطه بدهد، اما اصل داشتن این رابطه و پنهان کردن آن، آسیب‌هایی را به لحاظ روانی به شخص وارد می‌کند. یادآوری می‌شود در چنین شرایطی فرآیند درمان شخص سخت‌تر است، چون ابتدا از رابطه لذت برده و بعدها دچار تبعات روانی آن شده است.
اما اگر اصل رابطه همراه با تهدید و اعمال خشونت باشد، در این صورت طیفی از اختلالات اضطرابی در قربانی تجاوز ایجاد می‌شود. یعنی فرد نسبت به موقعیت‌های حساس واکنش‌های پرخاشگرانه نشان می‌دهد یا خواب و اشتهای او به هم می‌ریزد. البته این واکنش‌ها با در نظر گرفتن سنین مختلف نیز متفاوت است و کودکان قربانی تجاوز بیشتر با منزوی شدن و بزرگسالان بیشتر با اشک ریختن مداوم یا پرخاشگری نسبت به موضوع واکنش نشان می‌دهند؛ بنابراین اطرافیان و به‌خصوص والدین قربانیان تجاوز باید علائم این مساله را بشناسند و بدانند وقتی فرزندشان منزوی می‌شود، پرخاشگری می‌کند، کابوس می‌بیند و دچار وسواس می‌شود، این احتمال وجود دارد که فرزندشان قربانی شده باشد.
نکته دیگر آن که خانواده‌ها باید در چنین شرایطی به‌موقع برای درمان اقدام کنند، اما متاسفانه در موارد زیادی خانواده‌ها وقتی می‌فهمند فرزندشان دچار آزار فیزیکی عمیق نشده است، ماجرا را به طور کامل رها می‌کنند و به دنبال درمان روانشناختی فرزندشان نمی‌روند. همچنین باید توجه داشت ترس از برچسب‌هایی که اطرافیان به قربانیان تجاوز می‌زنند، جزو مهم‌ترین نگرانی‌هایی است که آنها دارند. یعنی معمولا قربانیان تجاوز از این می‌ترسند که نزدیکانشان به آنها بگویند خود تو باعث شدی این اتفاق رخ دهد و همین احساس شرم ایجادشده در قربانی تجاوز معمولا مسیر درمان را طولانی می‌کند، زیرا اول از همه باید به او ثابت شود قربانی شدن لزوما به خاطر نقص یا گناه او نبوده است.
در این شرایط هم وقتی درمان این افراد برای سال‌ها رها می‌شود، آنها در تمام طول عمر احساس قربانی بودن را به‌تنهایی روی دوش خود حمل می‌کنند. بنابراین حتما لازم است اطرافیان قربانیان تجاوز رابطه همدلانه‌ای با آنها برقرار کنند و به جای سرزنش این افراد، کاری کنند که آنها مجدد بتوانند عزت نفس خود را بازیابی کنند. اما اگر نزدیکان قربانیان تجاوز این کارها را انجام ندهند، ممکن است تبعات جبران‌ناپذیری در زندگی عزیزانشان ایجاد شود و حتی گاهی این احتمال وجود دارد که قربانیان تجاوز در صورت نداشتن حمایت اجتماعی تا پایان عمر خط بطلانی روی مالکیت خود بر بدنشان بکشند و بعد از آن تن به هر رابطه‌ای بدهند.
روزنامه جام جم
