«تابناک باتو» ـ با وجود تورم کمرشکن ایران و افزایش قیمت روزانه انواع کالا، شکی نیست که همه مردم در تمامی نقاط کشور با شرایطی بحرانی مواجه‌اند.
اما در این میان، برخی شهرها در حال تجربه افزایش قیمت و سختی زندگی با شتاب بسیار بالاتری نسبت به دیگر شهرها هستند؛ بارزترین نمونه این مورد، تهران است.
شکی نیست که شتاب رشد قیمت مسکن و هزینه‌های زندگی و کیفیت آن در حال کاهش با سرعتی است که در کمتر شهرهای دیگری شاهد آن هستیم؛ درواقع، این تصور شکل می‌گیرد که با ادامه این روند، زندگی حجم زیادی از افراد در تهران به امری غیرممکن تبدیل شود.
اما اثرات قابل لمس این روند چیست؟ در واقعیت، چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؟
نکته جالب اینجاست که چنین وضعیتی تنها مختص به تهران نیست؛ شهرهایی مانند نیویورک، لندن و سانفرانسیسکو، همه در حال پدیده مشابهی هستند.
در این مقاله، قصد داریم تا خلاصه به وضعیت فعلی هزینه زندگی در تهران پرداخته و با بررسی شهرهای مشابه، روند پیشروی این گرانی را بهتر بشناسیم.
وضعیت بازار و قیمت مسکن در تهران
بهتر است قبل از اینکه به معضلات ناشی از گرانی تهران بپردازیم، ابتدا اندازه و حجم آن را بررسی کنیم.
طبق داده‌های رسمی قیمت مسکن از مرکز آمار، متوسط قیمت هر متر آپارتمان در پاییز سال گذشته (قبل از شیوع کرونا) حدود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در سرتاسر کشور بود؛ البته این متوسط قیمت مسکن مربوط به واحد‌های با عمر متوسط ۱۱ سال می‌شد.
در همان دوره، متوسط قیمت مسکن در شهر تهران حدود ۱۳ میلیون تومان محاسبه شده بود. جالب اینجاست که دومین شهر ایران از لحاظ گرانی و قیمت مسکن، اصفهان بود که متوسط قیمت مسکن آن حدود ۴ تا ۵ میلیون تومان تخمین زده می‌شد؛ به عبارت دیگر، تهران اختلافی ۹ میلیون تومانی از لحاظ گرانی مسکن به رتبه بعدی خود داشت.
تمرکز ثروت و کاهش فرصت‌ها
با توجه به مواردی که بیان شد، یک حدس منطقی می‌تواند این باشد که با رشد گرانی تهران، شهر خالی‌تر و خلوت‌تر خواهد شد؛ تا جایی که فعالیت‌های اقتصادی کاهشی قابل‌توجهی را تجربه کند.
اما در حال حاضر ما شاهد چین روندی نیستیم. تحقیقات انجام‌شده راجع به این موضوع و شهرهای گران ایالات‌متحده، نتایج جالبی را در این خصوص مطرح می‌کند.
اگر بحث قیمت و هزینه را کنار بگذاریم، زندگی در تهران در نظر بسیاری افراد و به‌خصوص جوانان جذاب‌تر می‌شود؛ بیشترین امکانات تفریحی و شهری، موقعیت‌های شغلی و همچنین آموزشی، همه در تهران قرار گرفته‌اند.
خود عامل جذابیت زندگی در تهران سبب می‌شود تا حجم سرمایه و ثروت بیشتری به سمت این شهر جریان پیدا کند؛ در نتیجه، تهران برای کسانی که توانایی مالی زندگی در آن را دارند، به یک کالای لوکس اقتصادی تبدیل می‌شود.
اما وقوع چنین اتفاقی باعث به وجود آمدن اثرات جانبی برای دیگر شهروندان می‌شود؛ در واقعیت، تبدیل‌شدن زندگی در تهران به یک کالای لوکس، میزان فرصت‌های افرادی که از قبل در آن ساکن بوده‌اند را کاهش خواهد داد.
وقتی آن قهوه‌خانه قدیمی که برای صبحانه تنها عدسی و نیمرو سرو می‌کرد، به یک کافی‌شاپ مدرن و لوکس تبدیل می‌شود، محله نیز زیباتر شده و به یک طبقه اجتماعی بالاتر نزدیک خواهد شد؛ اما درعین‌حال، هزینه استفاده از خدمات محلی مانند قهوه و غذا نیز افزایش پیدا می‌کند.
پویا ناظران
تهران بدترین شهر جهان برای زندگی (زنده ماندن)است.