به گزارش «تابناک باتو» ـ بسیار دیده و شنیده ایم که عدهای برای آرامش روانی توصیه میکنند خواندن یا شنیدن اخبار بد و ناگوار و دلخراش را متوقف کرده و فقط مطالب مثبت و شاد و سرگرم کننده را بخوانیم و ببینیم. این توصیه را از دو منظر فردی و اجتماعی بررسی میکنم.
از منظر اجتماعی اگر سرنوشت و وضعیت زندگی دیگر انسانها برای شما مهم باشد، ناگزیرید که اتفاقات خوب و بدی که در دنیای پیرامونتان میگذرد را پیگیری نمایید، چون تا زمانی که از چالشها و مشکلات انسانهای اطرافتان مطلع نباشید قاعدتا نمیتوانید برای رفع آنها نیز چاره جویی و مساعدت نمایید.
همگی ما به خوبی میدانیم بسیاری از تغییرات مثبتی که در دنیا پدید آمده، حاصل تلاش و کوشش کنشگران اجتماعی بوده است که بعضا حتی در این راه جان خود را نیز به خطر انداخته اند. تغییراتی مانند لغو برده داری، حقوق زنان، حقوق بشر، حقوق اقلیت ها، لغو شکنجه، لغو اعدام، حقوق حیوانات، حقوق محیط زیست و .. در برخی از این موارد حتی برخی کنشگران در حقوقی که برای آن مبارزه کرده اند ذینفع نبوده اند و انگیزه منافع شخصی نداشته اند؛ مانند سفیدپوستانی که برای لغو برده داری سیاهان مبارزه کردند یا مردانی که برای حقوق برابر زنان جنگیدند یا انسانهایی که برای حقوق حیوانات مبارزه میکنند.
اما ممکن است شما شخص به شدت فردگرایی باشید که صرفا به دنبال منافع و لذتهای شخصی هستید و سرنوشت هر کس و هر چیزی غیر از خودتان و خانواده تان برایتان اهمیتی ندارد و علاقهای به کنشگری اجتماعی برای بهبود وضعیت دنیای اطرافتان ندارید. در این صورت چطور؟
واقعیت این است که تا وقتی شما در اجتماع زندگی میکنید مجبورید برای منافع شخصیتان هم که شده، از اوضاع و احوال دنیای اطرافتان مطلع باشید تا در دام مشکلات و دردسرها گرفتار نشوید. وقتی شما در جامعه زندگی میکنید بهتر است با خواندن اخبار حوادث از انواع روشهای کلاهبرداری مطلع شوید تا در دام آنها گرفتار نشوید. وقتی شما در جامعه زندگی میکنید بهتر است با خواندن اخبار حوادث از شیوههای کیف قاپی و خفت گیری مطلع باشید تا شما قربانی بعدی نباشید. وقتی شما در جامعه زندگی میکنید وظیفه دارید از خطراتی که در کمین کودکتان وجود دارد مطلع باشید تا او را از گزند حوادث و اتفاقات ناگوار دور نگهدارید. تنها در یک صورت نیاز به دانستن اخبار بد ندارید و آن اینکه از اجتماع جدا شده و مانند انسانهای نخستین در یک غار سکنی گزینید که در این صورت از گزند انسانها و اتفاقات بد به دور خواهید بود و در نتیجه نیازی به دانستن و اگاهی از شیوههای وقوع حوادث ناگوار نیز ندارید؛ بنابراین تا وقتی در جامعه زندگی میکنیم در کمترین حالت برای حفاظت از منافع شخصی و خانوادگی و در بهترین حالت برای تاثیرگذاری اجتماعی و ایجاد تغییرات مثبت در جامعه، نیاز داریم که از اتفاقات خوب و بد دنیای اطرافمان مطلع باشیم و اگر همچون کبک سرمان را در برف فرو بریم، نه تنها ما را از گزند حوادث مصون نمیدارد بلکه ما را در رویارویی با اتفاقات ناگوار دست خالی و بی اطلاع میگذارد. از نظر روانی نیز کسی که قبلا از انواع اتفاقات بدی که در دنیای پیرامون اتفاق میافتد، آگاهی یافته، در مقایسه با کسی که چنین اطلاعات و آگاهی نداشته است، در زمان مواجه شدن با این گونه اتفاقات آمادگی روانی بیشتری برای مواجهه و برخورد مناسب دارد؛ بنابراین، اینکه ساده اندیشانه بگوییم برای اینکه اوقاتمان تلخ نشود اخبار بد را پیگیری نمیکنیم، چیزی از واقعیت ماجرا نمیکاهد و صرفا در زمان مواجهه شخصی با آن اتفاقات خود را خلع سلاح و بدون آمادگی لازم درمییابیم که به مراتب بدتر است.
اما برای آنکه از تلخیِ آگاهی از اخبار و اتفاقات بد و ناگوار بکاهیم، لازم است در کنار آن، اخبار و اتفاقات مثبت و مطالب شادی اور و مسرت بخش را نیز مطالعه و پیگیری نماییم تا دو کفه ترازوی زندگی مان با هم برابری نموده و در تعادل با یکدیگر قرار بگیرند، چون واقعیت آن است که دنیا در کنار اتفاقات و حوادث ناگوار، شیرینیها و زیباییهای خاص خود را نیز دارد و ما نیز باید همین تعادل را در ورودیهای ذهن خود رعایت نماییم تا تعادل روانی مان حفظ شود.
مهدی دولتی، پژوهشگر اجتماعی