اختصاصی تابناک باتو؛ آشپزخانه راهبان بودایی که در آن استفاده از موادی که خشم یا تمایل جنسی را برانگیزد کاملاً ممنوع است و در کره جنوبی به عنوان یکی از جوامع آسیایی که در معرض فشار روانی زیادی قرار دارد با استقبال فراوان روبرو شده است. طبخی که به عنوان آشپزخانه معابد معروف است، از مرزها و دیوارهای دیر خارج شده و به لطف سادگی و خواصش برای سلامتی، در فهرست غذای رستورانها قرار گرفته است.
«جیوکمون»، راهبی پنجاه و چهارساله از چندین دهه پیش در گروه طرفداران «آشپزی به سبک معبد» قرار گرفته است و آن را ترویج میدهد چرا که آشپزخانه معبد را غذای جسم و روان میداند. او در معبد کوچک «سودوکسا» در «بیونگتایگ» و در فاصله ۶۰ کیلومتری از سئول پایتخت این کشور به بیش از ده نفر که بیشترشان کدبانوهای خانه هستند، آشپزی یاد میدهد. این راهب با سری طاس و چهره گِرد و سرخ با مهارت شگفت انگیزش از چاقو برای بریدن سریع خیار و فلفل استفاده میکند و بُرشهای نازک توفو را آماده میکند.
فهرست غذای امروز او عبارت است از توفوی سرخ شده با سس هلو، خورش قارچ و ترب تخمیر شده و ماکارونی با سس فلفل تند و سبزیجات. جیوکمون در حالیکه برشهای توفو را در سس هلو فرو میبرد میگوید: آشپزخانه معبد کنایهای از غذاهای کم کالری و مفید برای جسم و پاک کننده روح است، و اندکی از مشتقات شیر در این سبک آشپزخانهای وجود دارد و از هرگونه محصولات و غذاهای حیوانی خالی است.
موادّ اصلی آن، سبزیجات، گیاهان و ریشهها هستند. اما همه سبزیجات مجاز نیستند و در هنر طبخ معبد، استفاده از سیر کهنه، تره فرنگی، سیر، پیاز و پیازچه که به اصطلاح در سنّت بودایی به آن «پنج سبزی تند» گفته میشود، ممنوع است. راهب میگوید خوردن این سبزیجات خام تمایل جنسی را برمی انگیزد و اگر پخته خورده شوند منجر به خشم و طمع خواهند شد!
کره جنوبی سومین تولید کننده سیر و مصرف کننده بزرگ آن در جهان است و به کار نبردن سیر در «کیمچی» مورد پسند بسیاری نیست، اما موضع جیوکمون دراین باره تغییر ناپذیر است.
سالها پیش، هنگامی که دانشجوی روزنامه نگاری در یک مؤسسه بودایی بود، وقتی دانست که تره فرنگی، سیر و طعمهای مصنوعی به غذاهای تهیه شده در ناهارخانههای معبد اضافه شده، شوکه شد. وی تصمیم گرفت آشپزخانه معابد را به دوران قبل خود بازگرداند و کوله اش را برداشت و به معابد مختلف کره جنوبی که معروفترین سرآشپزها را دارند حرکت کرد تا دستور العملهای ویژه آنها در آشپزی را تدوین کند.
قبل از بیست سال پیش، یک انجمن آشپزی معابد کرهای متشکل از زنان و مردان راهبه بر پایه افکار این راهب شکل گرفت، او برای ترویج افکارش در بسیاری از برنامههای آشپزی تلویزیون شرکت کرد و چند کتاب منتشر کرد که معروفترین آن برای سال ۲۰۰۰ است و تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است. جیوکمون بر این باور است که آشپزخانه معابد حتی از خود آشپزخانه سنّتی کره جنوبی که پر از نمک و ادویه است قابلیّت جذب خارجیها را دارد.
خانم شان بونگ سوک، ۴۳ ساله میگوید که درسهای این راهب به او اجازه میدهد تا غذای سالم تری برای خانواده اش تهیه کند. او توضیح میدهد: من آنچه را که در اینجا میآموزم در خانه، به خصوص برای پسرم که آلرژی پوستی دارد اعمال میکنم. این حساسیت تقریبا از بین رفته است، اما اعتراف میکنم که این غذاها چندان همسرم را قانع نمیکنند. به همین دلیل کمی در این دستور العملها تغییر ایجاد میکنم. هنگامی که کدو تنبل بخار شده آماده میکنم، چند میگو، همچنین قارچ، توفو، آجیل کاج و برگهای جینکو به دستورالعمل اصلی آن اضافه مینمایم.