من اعتقاد دارم تئاتر يك تعريف مشخص دارد. همان قدر كه در تئاتر بخش دولتی مي توان درخشيد و يا اينكه ناموفق بود در تئاتر آزاد هم مي شود اين گونه بود.
این بخشی از سخنان آقای حمیدرضا ساعتچی، کارگردان تئاتر آزاد است که در ادامه آن را در سایت «تابناک با تو» می خوانید.
1- به عنوان اولین سؤال، متولد چه سالی هستید و تحصیلات شما در چه مقطعی است؟من متولد 1345 هستم و تحصيلاتم در رشته برق است، دانشگاه شريف.
2- با توجه به اينكه تحصيلات شما ممرتبط به تئاتر نيست، چگونه وارد اين عرصه و حرفه شد ه ايد؟من دوستان خيلي خوبي در عرصه هنر داشتم و البته دارم. جناب آقاي استاد ناصر تقوايي و برادر بزرگوار ایشان جناب آقای محسن تقوايي از اولين معلمان و مشوقين من در عرصه هنر بودند، در واقع من نوشتن را زير نظر اين اساتيد شروع كردم.
3- به نظر شما تحصیلات دانشگاهی تا چه حد در تئاتر آزاد برای شما موثر بوده است؟تاثير تحصيلات آكادميك نقش انكار ناپذيري در موفقيت دارد. در مورد خودم بايد بگم بر اساس موقعيتي خاص، من موفق به نوشتن يك رمان بلند شدم، در دوراني كه مشغول نگارش اين رمان (كوچه اول، خانه آخر) بودم با اساتيد بسياري برخورد داشتم و اين دوران براي من مثل يك دانشگاه بود. آموخته هايي از اين دوران طلايي دارم كه امروزه بسيار به كارم آمده است.
4- قبل از وارد شدن به تئاتر آزاد، نظر و دیدگاه شما درباره این گونه نمایش ها چگونه بود؟قبل از جواب دادن به سؤال شما بايد بگم من به اينكه بخواهيم تئاتر آزاد را گونه اي مجزا از تئاتر نام گذاري كنيم موافق نيستم. من اعتقاد دارم تئاتر يك تعريف مشخص دارد. همان قدر كه در تئاتر بخش دولتی مي توان درخشيد و يا اينكه ناموفق بود در تئاتر آزاد هم مي شود اينگونه بود. به نظر من تئاتر آزاد را نبايد از تئاتر جدا دانست، اما مي شود گفت كه در تئاتر آزاد نگاه متفاوتي وجود دارد. من قبل از اينكه وارد اين عرصه شوم كاملا" در رابطه با تئاتر كمدي مطالعه داشتم و با اطلاع و اعتقاد كامل وارد اين عرصه شدم.
5- تئاتر آزاد از چه سالی رسما فعالیت خود را آغاز کرد؟قدمت تئاتر كمدي و يا آزاد به گذشته اي خيلي دور برمي گردد و بسيار پر سابقه است. در واقع خاستگاه تئاتر امروزي ما از ديرباز و از چند سالن معتبري كه در خيابان لاله زار بوده، رشد نموده و اينك به اينجا رسيده است. در واقع تئاتر آزاد ميراث دار تئاتر سنتي ماست كه نسل به نسل از بزرگان براي امروز ما، به يادگار مانده است.
6- به نظر شما روند تئاتر آزاد طی سالیان اخیر از نظر کیفیت سیر صعودی داشته یا نزولی؟بله. بايد بگم حضور استاد مجيد جعفري در رأس هرم تئاتر آزاد جهش بسيار بلندي را براي تئاتر آزاد دربر داشته است. ايشان به دليل داشتن علم و دانش، درايت، تجربه و حسن نيت نسبت به تئاتر آزاد منشأ خدمات بسياري بوده اند كه منجر به سير صعودي شده است. در حال حاضر سالن های زیادی در عرصه تئاتر آزاد مشغول فعاليت هستند كه اين گام بسيار بلندي است. البته در بخش هایی مشکلاتی بوجود آمده است که این روند را کمی کند کرده است.
7- درباره ی این مشکلات می شود بیشتر صحبت کنید؟به طور خلاصه باید اشاره کنم بین مرکز هنرهای نمایشی و انجمن تئاتر آزاد توافقی وجود دارد که بر اساس این توافقنامه باید با همکاری فی مابین، نظارت و تدبیر های لازم برای اجرا های با کیفیتی انجام شود. مشکلات در زمان های بوجود می آید که برخلاف توافق، بخش دولتی و نظارتی خارج این توافقنامه عمل می کنند.
8- اولین نمایش کمدی از دسته تئاتر آزاد که شما در آن رسما نویسنده یا کارگردان بوده اید چه نمایشی بوده است؟نويسنده نمايشنامه (دامادفرنگي) بودم كه جناب آقای محسن تقوايي كارگرداني آن را انجام دادند كه در سالن گلريز اجرا شد. در ادامه فعاليتم، همين نمايش را با يكي از همكارانم مشتركا" كارگرداني كرديم. اين اولين حضور من در عرصه تئاتر آزاد بود.
9- زمانی که برای اولین بار مورد تشویق تماشاچیان قرار گرفتید چه احساسی داشتید؟اين جوابي را كه مي دهم كاملا" حسي است. انگار هرچه قدر خسته شدي موقع تشويق از تن بيرون مي كني، انگار همه پاداش ها را آن لحظه مي گيري، انگار اگر قراره دستمزدي بگيري همين لحظه هست، انگار اگر همه دستمزدت را بدن ولي اين تشويق ها نباشه به درد نمي خوره و البته يه همچين انگارهايي. با اينكه يك هنرمند براي ادامه حياتش نياز مالي دارد اما دستمزد برایش ديدن هنرش است و البته تشويق و حمایت.
10- به نظر شما، در موفقیت یک نمایش چه عناصری دخیل هستند، متن خوب، بازیگران خو یا...؟متن، بازیگر، عوامل اجرایی، کارگردانی، سالن نمایش بخش های مهمی را در فرایند خلق یک اثرنمایشی سهیم هستند اما گاهی اوقات شرایط خاص تاریخی، اجتماعی، اقتصادی جامعه در این روند می تواند اثر مثبت یا منفی داشته باشد. تبلیغات، سیاست گذاری های بخش دولتی و بسیاری از عوامل بیرونی دیگر نیز می تواند در این موفقیت و یا عدم موفقیت دخیل باشد.
11- از بین کلیه تئاترهای کمدی که تا به حال نقش نویسنده یا کارگردان را در آن ایفا کرده اید، کدام یک از آن نمایش ها را بیشتر از سایرین دوست داشتید؟من نمایش های زیادی را بر روی صحنه برده ام؛ «داماد فرنگی، هتل پنج... شش ستاره، گربه کشی، جزیره عشق، سمفونی عشق، گل من گلی و...» و در حال حاضر (نمایش دوقلوهای تا به تا) اما نمایش گربه كشي را از بين نمايش هايي كه كار كردم به شدت دوست دارم. اين نمايش حدود 4 ماه در مجموعه چمران (بولينگ عبدو) به روي صحنه رفت. اگر اجراي كمي داشت به دليل عدم استقبال يا نداشتن كيفيت نبود، همان طور كه قبلا گفتم مواقعي باید همه چيز كنار هم قرار گيرد كه در گربه كشي بعضي از اتفاقات با من يار نبود و متأسفانه ديگر هيچ وقت ديگري هم پيش نيامد كه گربه كشي تكرار شود. گربه كشي براي من فقط يك نمايش نبود بخشي از زندگيم بود. و البته نمایش دوقلوهای تا به تا که به دلیل شرایط خاصی که دارد بسیار برایم دوست داشتنی است.
12- حدس می زنید نمایش کمدی «دوقلوهای تا به تا» که هم اکنون در سینما ماندانا در حال اجراست، در جذب مخاطب تا چه حد موفق بوده؟جذب مخاطب خیلی مهم است؛ اما از آن با اهمیت تر رضایت مخاطب است. به اعتقاد من نمایش «دوقلوهای تا به تا» در هر دو مورد موفق بوده است.
13- با تشکر از اینکه وقتتان را در اختیار سایت «تابناک با تو» قرار دادید؛ لطفا در پایان اگر صحبتی در این باره دارید بفرمایید.هر انسانی در برابر خودش و جامعه ای که در آن نفس می کشد وظایفی دارد. وظیفه خطیر ما در عرصه تئاتر کمدی به وجود آوردن شادی، نشاط و انرژی مثبت در جامعه است. در این مسیر، باید احترام به مخاطب و اجرای نمایش های با کیفیت سرلوحه ی کار ما باشد. با آرزوی آن روزی که نمایش های کمدی و عادت به خندیدن جایش را در جامعه و خانواده ها بیش از پیش باز کند.
پایان
