نقش حیاتی «ویتامین دی» در بدنویتامین دی نقشهای زیادی در بدن ایفا میکند که عمدهترین آنها، افزایش جذب کلسیم در روده کوچک در حین فرایند گوارش است. بدون ویتامین دی معدنی شدن استخوانها از جمله ساخت و بازسازی استخوان، به درستی اتفاق نمیافتد. کمبود این ویتامین، میتواند به نرمی استخوان (راشیتیسم) در کودکان و استئومالاسی (osteomalacia) در بزرگسالان منجر شود. ویتامین دی به تنظیم میزان کلسیم و فسفر خون کمک کرده و التهاب را کاهش میدهد، عملکرد ایمنی را پشتیبانی و تولید پروتئینهای دخیل در کد گذاری ژنها را تعدیل میکند.
در این باره باید گفت که گاه به «ویتامین دی»، ویتامین «آفتاب» نیز گفته میشود. البته باید گفت، خود پرتوهای خورشید، حاوی ویتامین دی نیستند، بلکه هنگامی که پرتوهای فرابنفش خاص آن (UVB) وارد پوست میشوند، در پوست فرایندی انجام میشود که طی آن ویتامین دی تولید میشود؛ در این فرایند، کبد و کلیهها نیز دخیل هستند و هورمون کلسیتریول را تولید میکنند.
ویتامین دی به عنوان ماده مغذی
ویتامین دی به عنوان پیش ماده هورمون کلسیتریول عمل میکند. تحقیقات نشان میدهند، این ماده نقش مهمی در چگونگی تکامل و حفظ سلولها دارد. همین ویژگی ویتامین دی را از سایر ویتامینها متفاوت میسازد. ویتامینهای دیگر به فرایندهای بدن سوخت رسانی میکنند، نه اینکه آنها را هدایت کنند.
این ویتامین، ویتامین محلول در چربی بوده و مقدار اضافی آن در بافتهای چربی بدن ذخیره میشود؛ بنابراین، این تفاوت را با ویتامینهای محلول در آب مانند ویتامین «ث» و ویتامینهای گروه «ب» دارد که از طریق کلیهها از بدن به این زودی خارج نمیشود.
منابع ویتامین دیبنا به گزارش مؤسسه ملی دفتر سلامت مکملهای غذایی امریکا، پرتوهای فرابنفش B با طول موج ۲۹۰ تا ۳۱۵ نانومتر به پوستی که پوشش ندارد نفوذ میکنند و دهیدروکلسترول ۷ (۷-dehydrocholesterol) پوست را به پیش ویتامین D۳ تبدیل میکند که آن هم به نوبه خود به ویتامین D۳ تبدیل میشود.
گفتنی است، پرتوهای خاصی از نور خورشید، سنتز ویتامین دی در پوست را به دنبال دارند. منابع غیر خورشیدی، عبارتند از ماهی سالمون، روغن کبد کاد، لبنیات غنی شده و قارچ؛ افزون بر اینها، مکملها نیز منبع ویتامین دی هستند. از آنجایی که ویتامین دی به طور طبیعی در اشکال دیگر به مقدار زیادی در دسترس نیست، ممکن است مصرف مکمل لازم باشد.
چگونه ویتامین دی دریافت کنیم؟بهترین راه دریافت مقدار کافی ویتامین دی، پرتوهای فرابنفش B خورشید هستند که سنتز ویتامین دی در بدن را به دنبال دارند. برای این کار، کافی است، تنها در آفتاب قرار گیرید، ولی نباید این مواجهه به قدری زیاد باشد که خطر سرطان پوست شمار را تهدید کند؛ بنابراین، تنها چند دقیقه بودن در معرض خورشید، برای تولید ویتامین دی در بدن کافی است.
ناگفته نماند، افرادی که پوست تیرهتری دارند، باید مدت بیشتری در معرض آفتاب قرار بگیرند، چون ملانین پوست آنها نسبت به افراد دارای پوست روشن بیشتر است و ملانین از جذب این پرتوهای فرابنفش جلوگیری میکند. تحقیقات نشان میدهد قرارگیری در معرض آفتاب به مدت ۵ تا ۳۰ دقیقه بین ساعات ده صبح و ۳ بعدازظهر به مدت دو بار در هفته برای تجدید ذخایر ویتامین دی بدن کافی است. برای افرادی که خطر سرطان پوست در آنها بالاست یا افرادی که در فضاهای سرپوشیده زندگی میکنند، مکمل نیز مؤثر است.
و اما چه چیزهایی از جذب نور آفتاب توسط بدن جلوگیری میکند؟محل زندگی، فصل و موانع فیزیکی میتوانند مانع جذب UVB شوند؛ برای نمونه، عرض جغرافیایی ۴۰ درجه شمالی (شمال کالیفرنیا تا نیویورک) در سپتامبر تا می به مقدار کافی از این پرتوهای خورشید دریافت نمیکنند. به علاوه هر مانع فیزیکی نیز میتواند جلوی سنتز ویتامین دی را بگیرد؛ مانند لباس، ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی بالاتر از ۱۵، شیشه پنجره و ابری بودن آسمان. افراد با پوست تیره باید آفتاب بیشتری دریافت کنند، چون ملانین بیشتر موجود در پوست آنها، جذب پرتوهای فرابنفش B را کاهش میدهد.
زینب رهامی
منبع: livestrong
مالیدن روغن زیتون روی پوست قبل از قرار گرفتن در تابش مستقیم آفتاب مفید است یا مانع جذب ویتامین دی هست مثل کرمها لطفا پاسخ را ایمیل فرمایید