کتاب نمی خوانم؛ همچنان هستم!

چند روز پیش یکی از این دوستان سؤالی را مطرح کرد که چرا غربی ها این قدر کتاب می خوانند و ما شرقی ها حال خواندن نداریم؟! تو مترو، تو رستوران، تو چمدون سفر، تو مستراح و... البته داستان به این غلظتی که دوستمان می گفت نیست و همه جای دنیا میزان جمعیت کتاب نخوان و فکر نکن از جمعیت کتاب خوان و فکور بیشتر است. اما در مقام مقایسه، بله جامعه غرب از ما کتاب خوان تر است و این امر دلایل متعددی دارد؛ اول این که جامعه غرب برای اندیشه ارزش بیشتری قائل بوده و این یک شبه به دست نیامده است. اروپا یک تاریخ را در جنگ و خونریزی به سر برده است. از تمدن های اولیه تا جنگ های صلیبی و قرون وسطی و مبارزات مردم با تفکرات جزم اندیشانه تا دو جنگ جهانی و بحران بالکان و جنگ سرد و... .


و خوب معلوم است که با چنین تاریخچه ای عادات انسانی و فرهنگ و تمدن چه تغییراتی را می پذیرد اما این ها فرعیات است. سؤال اصلی اینجاست که چرا ما مطالعه نمی کنیم؟ یا چه کار کنیم که به مطالعه علاقه مند شویم؟ وقتی گفته می شود مطالعه کن، ما فکر می کنیم منظور این است که برو هستی و زمان هایدگر را بخوان و بعد از آن در باب مفهوم دازاین یک کتاب بنویس! نه هدف از مطالعه این نیست که چیزی را که ابدا علاقه ای بهش نداریم دنبال کنیم. ما باید بدانیم جواب تمام علاقه مندی هایمان در کتاب است از آشپزی تا بدن سازی و طبیعت و هر چه ما به آن علاقه داریم در نوشته های مرتبط موجود است می گویم نوشته نه کتاب زیرا مطالعه از کتاب شروع نمی شود از عادت به خواندن شروع می شود. باید این عادت همیشه خواندن را در خود ایجاد کنیم. همیشه و همه جا، فرقی نمی کند که چه می خوانی داستانی عاشقانه یا راهنمای خرید یک جاروبرقی یا نوشته های روی یک شامپو بگذارید ذهنتان درگیر خواندن باشد.

مسأله بعدی، هزینه کردن است. با دله دزدی از این و آن و گرفتن کتاب، کسی کتاب خوان نمی شود باید دست در جیب مبارک کنی و به قول معروف کتابی که ارزش خواندن دارد، ارزش خريدن هم دارد. چیز مفت و مجانی ارزشش نادیده گرفته می شود. البته امروزه دانش در مفلوک ترین حالت خودش قرار دارد. شما با یک گوشی ساده به دنیایی از اطلاعات رایگان دسترسی دارید اما دریغ از یک جو همت!
مورد بعدی این است که برای انگیزه در مطالعه باید همواره مطالب زیادی برای خواندن داشته باشید دل به دریا بزنید کتاب های بیشتری بخرید حتی اگر آنها را نمی خوانيد چون هیچ کتاب خوانی همه کتاب های کتابخانه اش را نخوانده است همزمان چند کتاب را با هم بخوانید اگر می توانید کتاب های حوصله سربر درسی را بخوانید و نمره بگیرید از پس این کار هم برمی آیید.
مورد آخر این که یک کتاب همیشه با خود داشته باشید (حتی اگر نمی خوانید) سنگینی بارش را حس کنید این سنگینی چیزی است که شما نمی دانيد.

محسن الوان ساز