چرا ما خود را ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﯿﻨﻪﺍﯼ، ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ می دانیم؟

ﻣﺜﻼً ﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﻤﯽ ﮐﺎﺭﺁﻣﺪﺗﺮ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻮﺵﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﻢ ﯾﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺧﻮﺵﺳﻠﯿﻘﻪﺗﺮ ﻭ … ﺍﺯ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ. ﺍﯾﻦ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ ﮐﻪ ۶٧21ض ﺗﺎ ٩۶ ﺩﺭ ﺻﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻗﯿﺎﺱ ﺑﺎ ﻫﻢﺭﺩﯾﻒ ﻫﺎﯾﺸﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﺁﻭﺭﺩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﻭ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻧﺎﺧﻮﺩ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﯽﺧﺒﺮﯼ ﻣﺤﺾ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ.


‏«ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﯿﺐ ﺷﻤﺎ ﭼﯿﺴﺖ؟‏»

ﺍﯾﻦ پرسشی ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﯽﭘﺮﺳﻨﺪ. ﺁﻣﺎﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻔﺮ، ﺳﻪ تن ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ: ‏«ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﮐﻤﺎﻝﮔﺮﺍ ﻫﺴﺘﻢ، ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻫﻢ ﻭﻗﺘﯽ ﮐﺎﺭﯼ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﯽﻋﯿﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺳﻨﮓ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﻡ‏»، ‏«ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﻭ ﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺻﺎﺩﻕ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮﺍﯾﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺩﺭﺩ ﺳﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‏»، ‏«ﭘﻮﻝ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻢ ﻧﻤﯽﻣﺎﻧﺪ، ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺮﺝ ﮐﺮﺩﻥ، ﺍﺻﻼ ﺣﺴﺎﺏ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ .‏»، ‏«ﺷﮑﻤﻮ ﻫﺴﺘﻢ، ﻭﻗﺘﯽ ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ﻣﯽﺑﯿﻨﻢ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﻢ ﺍﺯ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﮐﻨﻢ‏». ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﯾﮕﺮ ﻋﯿﻮﺑﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽﺩﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻋﯿﺐ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺗﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺴﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﺺ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﯾﮏ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻗﻮﯼ، ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺮﻭﺍﺯ، ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺳﺨﺎﻭﺗﻤﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. هیچ کس ﻧﻤﯽﮔﻮﯾﺪ ﻣﻦ ﺧﺴﯿﺲ، ﺿﻌﯿﻒ ﻭ ﺗﺮﺳﻮ، ﺗﻤﻠﻖ ﮔﻮ، ﺣﺴﻮﺩ، ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮ، ﮐﯿﻨﻪ ﺗﻮﺯ، ﺷﻬﻮﺗﺮﺍﻥ ﻭ ﻏﯿﺮﻩ ﻫﺴﺘﻢ ﯾﺎ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﭘﻮﻝ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮﻡ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺁﻥ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮﮐﺎﺭﯼ ﺑﺰﻧﻢ. ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﻧﻤﯽﮔﻮﯾﺪ ﻣﻦ ﺧﯿﺎﻟﺒﺎﻑ ﻭ ﺳﻄﺤﯽ ﯾﺎ ﺭﯾﺎﮐﺎﺭ ﻭ ﺩﺭﻭﻏﮕﻮ، ﻗﺸﺮﯼ، ﺍﻧﻌﻄﺎﻑ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ، ﻣﺘﻌﺼﺐ ﺧﺸﮏ، ﺑﯽﺭﺣﻢ، ﺳﻨﮓﺩﻝ ﻭ ﯾﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﻧﺞ ﻭ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﯽ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺑﯽ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﻏﯿﺮﻩ. ﺍﮔﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﭼﻨﯿﻦ ﻋﯿﻮﺑﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﻤﯽﺩﻫﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻭﺭﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﻋﯿﻮﺏ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺭﺍ ﺟﺰﺀ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻤﯽﺁﻭﺭﻧﺪ.

 
ﺍﺯ ﺩﻭ ﺣﺎﻝ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﯿﺴﺖ : ﯾﺎ ﻋﯿﻮﺏ ﻭ ﻧﻘﺎﯾﺼﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻓﻮﻕ ﺫﮐﺮ ﺷﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ‏( ﯾﺎ ﺑﻪ ﻧﺪﺭﺕ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺳﻄﺤﯽ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‏) ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﯿﺎﯾﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﮐﺎﻣﻞ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ، ﻭ ﯾﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺑﺎﻭﺭﯼ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﯾﻢ، ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻋﯿﻮﺏ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﮕﯿﺰﻩﻫﺎﯼ ﻭﺍﻗﻌﯽﻣﺎﻥ ﺑﯽﺧﺒﺮﯾﻢ.

ﺍﮔﺮ ﮐﻤﯽ ﺩﻗﯿﻖ ﺷﻮﯾﻢ ﺟﻮﺍﺏ ﺍﯾﻦ پرسش ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﺤﻮﻩﯼ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﺧﻼﻕ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﻣﯽﯾﺎﺑﯿﻢ. ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺧﻼﻗﯿﺎﺕ ﺑﺤﺜﯽ ﻇﺎﻫﺮﺍً ﮐﻬﻨﻪ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺭﻭﺯ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ ‏( ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺧﻼﻕ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﺭﺩ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﻭ ﺣﺮﻑﻫﺎﯾﺶ ﺭﺍ ﮐﻬﻨﻪ ﻣﯽﭘﻨﺪﺍﺭﯾﻢ ‏)، ﺍﻣﺎ ﻫﯿﭽ ﮑﺲ ﻣﻨﮑﺮ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺧﻼﻕ ﻧﯿﺴﺖ. ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﺌﻮﺭﯼ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﺪ ﮐﺮﺩ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺁﺯﺍﺭ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﻢ. ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ، ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﯽﮐﻨﯿﻢ. ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﯽ ﺍﺯ ﮐﻨﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎ ﻣﯽﮔﺬﺭﯾﻢ. ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺭﮎ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﮐﺎﻓﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﯿﻢ. ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﯿﻞ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺩﺍﺋﻢ ﺍﺯ ﺫﻫﻨﻤﺎﻥ ﻣﯽﮔﺬﺭﺩ: ﺗﺤﻘﯿﺮ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ، ﺧﻮﺩﺧﻮﺍﻫﯽ ﻭ ﺭﺍﺣﺖ ﻃﻠﺒﯽ، ﺑﺪﮔﻮﯾﯽ ﮐﺮﺩﻥ، ﺑﯽﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ، ﺧﻮﺷﺤﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺷﮑﺴﺖ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ، ﺣﺴﺎﺩﺕ، ﮐﯿﻨﻪ ﻭ ﺗﻤﺎﯾﻼﺕ ﻏﯿﺮ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻥ ﻣﺎ ﻣﯽﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﻣﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﻼﺕ ﺍﯾﺴﺘﺎﺩﮔﯽ ﮐﻨﯿﻢ. ﺷﺎﯾﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺍﯾﻨﻬﺎ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺍﺳﺖ. ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻢ ﺍﯾﻨﻄﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﯽ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﮐﻮﭼﮏ ﻭﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻋﻤﯿﻘﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩﺍﯼ ﺩﺭ ﻣﺎ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﺪ.
تحلیل اجتماعی