«اختصاصی تابناک باتو» بر خلاف تصور عوام شستشوی مو يک عمل ساده نمی باشد زيرا مو يک ماده زنده و حساس است که بايد از آن در حين شستشو مراقبت کافی بعمل آورده شود (شستشوی مو شباهتی به شستن کف آشپزخانه ندارد!). در زمان های قديم شستن مو آداب و رسوم خاصی داشته است. زنان پشت گردن خود را برهنه کرده و برای مدت های طولانی موها را شانه می کردند و با روغن های معطر آغشته می ساختند.
برای انتخاب شامپوی مناسب مو بايستی ابتدا نوع مو مشخص گردد. سر را با صابون شسته، سه روز صبر كنيد و سپس پوست سر را با انگشت برای 2دقيقه ماساژ داده و نوك انگشت را روی كاغذ زرورق بماليد. با توجه به ميزان اثر چربی باقيمانده می توان خشك، معمولی يا چرب بودن مو را تعيين و بر مبنای آن شامپوی مناسب را انتخاب نمود.
مواد تشکيل دهنده يک شامپوی معمولی عبارتند از: پاک کننده، چرب کننده، تثبيت کننده کف، نرم کننده کف، غلظت دهنده، خنک کننده، ضد اکسيداسيون، ضد باکتری، ماده ای که حالت صدفی به شامپو می دهد، مواد معطر، آب، مواد عمل آورنده و عصاره يک يا چند گياه. كلاً تركيب اکثر شامپوها تقريباً يكسان بوده و اختلاف شامپوها در نوع مواد حالت دهنده آن است. چيزی كه مهم است انتخاب نوع مناسب شامپو برای مو می باشد (موی خشك، چرب، معمولی، شوره دار، آسيب ديده، ضعيف و نازک، رنگ شده و غيره). برای اين منظور فرد بايستی بطور مرتب نوع شامپوی خودش را عوض كند تا به بهترين نوع مناسب موهايش برسد و آنوقت می تواند آن مارك مخصوص را برای هميشه ادامه دهد. توجه داشته باشيدكه صابون های دست و بدن برای شستشوی موها مناسب نمی باشند و برای اين منظور بايستی فقط از شامپو استفاده كنيد. شامپوها اصولاً به سه فرم شامپوی مايع، شامپو ژل و كرم شامپو تهيه می شوند.
شامپو نقشی در رشد و حيات مو نداشته و فقط پاك كننده است. تبليغاتی كه راجع بوجود ويتامين، مواد مغذی مو و پروتئين در شامپوها و اثر مثبت آنها بر رشد مو می كنند صحت ندارد. هيچ شامپويی موها را پرپشت تر نمی كند زيرا اصولاً بعد از تولد فوليكول موی جديد ساخته نشده و تنها كاری كه می شود كرد اين است كه با مراقبت صحيح و دارو تا حدی اين فوليكول ها را حفظ نمود. وجود سدر، كتيرا، حنا، سیر، فلفل، بابونه، مورد و غيره در شامپو از نظر رشد و تقويت مو اثر خاصی ندارد. سدر ضد چربی موها است و لذا شامپوی آن برای موهای چرب توصيه می شود. كتيرا چون موها را نرم تر می كند (حالت دهنده است) لذا شامپو كتيرا برای موهای زبر و خشك مفيد است. حنا در سطح مو باقی مانده و لذا خاصيت رنگ کنندگی و مقداری اثر حجم دهندگی مو دارد. حنا در کاهش چربی مو و بهتر نمودن کیفیت مو نیز موثر است ولی نقشی در افزایش رشد مو ندارد.
شستشوی مو بازرده تخم مرغ، آب برنج، عسل، مورد، نخود و غيره ارتباطی با رشد مو نداشته و در بسياری از موارد بهتر است اين مواد به عوض ماليدن به موها خورده شوند تا مواد مغذی آنها از طريق جريان خون به موها برسد. چون ساقه مو يك ساختمان مرده است لذا چيزی جذب آن نشده و در ضمن اكثر مواد از طريق پوست سر قابليت جذب ندارند و لذا مواد موجود در شامپو هيچكدام وارد بدن نشده و بنابراين وجود آنها ربطی به تقويت يا افزايش رشد موها ندارد. نخود به دلیل دارا بودن استروژن ماده ای مقوی است ولی به علت میزان جذب کم تأثیر ناچیزی در تقویت موی سر دارد.
تعداد شستشوی مو در هفته عمدتاً ربطی به ريزش مو نداشته و بايستی بر حسب سن و فعاليت فيزيكی فرد تعيين گردد. بطور کلی بهتر است تعداد شستن موها در هفته را برحسب چرب بودن پوست سر تنظیم نماییم (2- 1 بار در هفته تا هر روز). موها را قبل از اقدام به شستن با آب ولرم کاملاً خيس کنيد تا شامپو بهتر اثر کند. سپس مقدار کمی شامپو ريخته و حدود يک دقيقه پوست سر را با آن ماساژ دهيد. یادتان باشد که شامپو بایستی ابتدا پوست سر (که حاوی چربی و مواد زائد است) را تمیز کرده و بعداً بر ساقه موها جاری شود. در هنگام شستن موها از كشيدن و چنگ زدن محكم آنها خودداری كنيد (ماساژ ملايم كافی است). موهایتان را پس از شستشوی کافی با آب فراوان آبکشی نماييد. اگر هر روز حمام می رويد يك دفعه شستن با شامپو در هر نوبت استحمام كافی و در غير اين صورت دو بار بهتر است. شستشو و آب كشيدن موها با آب سرد پس از اتمام شامپو زدن بهتر بوده و موجب شادابی و درخشان ترشدن رنگ موها می گردد.
شامپوهای ايرانی اگر دارای مُهر استاندارد باشند بسيار خوب بوده و بر خلاف عقيده عمومی شامپوهای خارجی مزيت خاصی نسبت به آنها ندارند (موارد تقلبی در شامپوهای خارجی بسيار بيشتر از شامپوهای ايرانی ديده شده و نيزگاهی اين شامپوها مدت های طولانی در شرايط بد نگهداری و در زمان مصرف كاملاً خراب هستند لذا در هنگام خريد آنها حتماً به تاريخ انقضا بلند مدت شامپو توجه نماييد).
در شرايطی که دسترسی به آب نيست می توانيد از شامپوی خشک برای تميزکردن موها استفاده نماييد. کافی است پودر و يا اسپری را به موها پاشيده و 3-2 دقيقه صبر کنيد و سپس با يک برس نرم سرتان را برس بزنيد. اين مواد بدون نياز به آب موجب زدوده شدن چربی اضافه وآلودگی های موجود در موها می گردند. شامپوی خشک بيشتر مناسب موهای بلوند و چرب بوده و در ضمن استفاده از آن فقط در شرايط استثنايی که دسترسی به آب به هيچوجه ميسرنمی باشد، مجازاست.
برای شستشوی موهای آسيب ديده (مويی که در اثر دستکاری بيش از حد دچارتخريب مو شده و پيوندهای گوگردی ساختمان آن تغيير کرده اند) و موهای دارای خشکی، زبری و عدم استحکام، بهتر است از شامپوی دارای PH خنثی و يا اسيدی خيلی ضعيف استفاده شود.
دکتر علی وفائی ، متخصص پوست و مو
بیشتر به وضع روانی فرد بستگی داد.