اختصاصی «تابناک باتو»؛ کشور فنلاند گامهای بی سابقهای را در زمینه آموزشی برداشته و برنامههای درسی متمرکز را در مدارس این کشور لغو کرده است؛ اما چه چیزی منجر به چنین تصمیم گیری شده است؟!
بنا بر این گزارش، نظام آموزشی فنلاند یکی از بهترینها در جهان است و در رتبه بندیهای جهانی همواره جزو ده رتبه اول کشورهایی است که از سیستم آموزشی پیشرفته برخوردارند که البته باید گفت، این پیشرفت و احراز رتبههای نخست، نه به خاطر فخر و مباهات به دستاوردهای گذشتگان بلکه بر اساس انقلاب آموزشی امروز آنها در سیستم تدریس و آموزش بنا شده است.
در فنلاند همه برنامههای درسی متمرکز و مرسوم لغو شده و کلاس مشخصی به نام ریاضی، فیزیک و یا تاریخ و جغرافیا در مدارس آنها وجود ندارد. مدیر اداره آموزش هلسینکی خانم Marjo Kyllone در این باره میگوید: هنوز مدارسی هستند که با شیوههای قدیمی تدریس میکنند، این شیوهها در ابتدای قرن بیستم کارآمد بودند، ولی نیازهای امروز با گذشته تفاوت دارد و ما به چیزی نیاز داریم که با مقتضیات و نیازهای قرن بیست و یکم همخوانی داشته باشد.
در مدارس فنلاند به جای موضوعات درسی معمول دانش آموزان، حوادث و پدیدهها را از ابعاد و زوایای مختلفی مطالعه میکنند؛ برای مثال، جنگ جهانی دوم را از سه زاویه تاریخی، جغرافیایی و ریاضی مورد تحلیل قرار میدهند. آنها یک ماده عملی با عنوان «کافه تریا» دارند که در آن زبان انگلیسی، اقتصاد و مهارتهای ارتباطی با افراد مختلف را میآموزند.
این سیستم آموزشی از شانزده سالگی آغاز میشود. ایدهی عمومی سیستم آموزشی فنلاند این است که دانش آموزان خودشان موضوعات و پدیده هایی را که مایل به آموختن آن هستند، انتخاب کنند و جاه طلبیهای آینده و توانمندیهای خود را براساس آن رقم بزنند.
جایگزین چیست؟
در این روش نیازی نیست دانش آموزان همه دورههای آموزشی فیزیک و یا شیمی را پشت سر گذارند> تنها چیزی که آنها باید درباره اش فکر کنند و پاسخ دهند، این است که «چه چیزی میخواهم از آن یاد بگیرم؟!» و «هدف من از خواندن این دروس چیست؟!»
رابطه معلم و دانش آموز در سیستم آموزشی جدید فنلاند چگونه است؟در این سیستم رابطه معلم و دانش آموز به گونه سنتی و مرسوم نیست که دانش آموزان پشت میز بنشینند و معلم در صورت لزوم به پرسشهای آنان پاسخ دهد بلکه به جای آن دانش آموزان در گروهها و حلقههای کوچک به مباحثه درباره موضوعات درسی خود میپردازند.
نظام آموزشی فنلاند کار گروهی و سازمانی را تشویق میکند، این تغییرات روی معلمان هم تأثیر میگذارد و آنها را به همکاری و مساعدت با یکدیگر فرا میخواند. در حال حاضر ۷۰ درصد از معلمان هلسینکی به کارهای مقدماتی مبادرت میکنند که با نظام آموزشی جدید در ارائه اطلاعات به دانش آموزان متناسب باشد و در نتیجه حقوق آنها نیز افزایش مییابد. پیش بینی میشود که تا آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی این سیستم آموزشی به طور کامل در همه مدارس فنلاند به اجرا دربیاید.
فنلاند با بازنگری سیستم آموزشی خود و شهامت در تغییر آن به موفقیتهای زیادی نائل شده است. ولی در کشور ما کودکان دبستانی باید ساعت شش صبح بیدار شوند و ساعت هفت در کلاس درس حضور داشته باشند در صورتیکه همین کودک هفت ساله از نظر علم پزشکی و روانشناسی ساعت مطلوب برای آموختنش حدود ساعت نه میباشد،در بسیاری از کشورها ساعت شروع مدارس ساعت نه میباشد ولی نمیدانم کدام شیر پاک خورده ای ساعت هفت را در ایران باب کرده که هیچکس به فکر تغییر آن نیست. امیدوارم روزی فرا برسد که شهامت تغییر در خیلی از موارد درسی در کشورمان وجود داشته باشد.
معلم های اینا کجا و معلم های ما کجا که مداد توی سر دانش آموز فرو کنن
در سالهای اخیر خیلی دقت کرده ام ، چیزی به نام آموزش به معنای همه شمول آن در کشور نداریم.