دانشمندان موفق به کشف ویژگی بی‌نظیر در ماهی بزرگ و رنگارنگی به نام اوپا شده‌اند و به دلیل توانایی تنظیم دمای کل بدنش آن را به عنوان اولین ماهی خونگرم جهان معرفی کرده‌اند.
اين ماهي كه اوپا ناميده مي‌شود مي‌تواند گرمای داخلی بدنش را به واسطه به هم زدن مداوم باله‌های شكمي خود كه لايه‌اي غني از چربي دارند، تامین كرده و از اين حرارت براي گرم نگه داشتن قلب، مغز و ديگر اندام‌هاي بدنش در حين شنا در اعماق چند صد متري استفاده كند.
ديگر ماهی‌ها مانند ماهي‌هاي تن و برخی از کوسه‌ها از توانايي گرم كردن بخش‌هايي خاص از بدنشان و بهبود عملكرد آن اندام‌ها در زمان‌هايي خاص برخوردارند،اما ين توانايي تمامي اندام‌هاي بدن آنها را پوشش نمي‌دهد.
پستانداران و پرندگان از گذشته تا كنون به عنوان تنها گونه‌هاي خونگرم ساكن سياره زمين شناخته شده‌اند كه مي‌توانند دماي بدن خود را به صورت مداوم گرمتر از محيط بيرون نگه‌دارند. تقريبا تمامي ماهي‌ها و خزندگان خونسرد هستند و از روند متابوليسم كندتري برخوردار بوده و حرارت بدن خود را از محيط اطراف تامين مي‌كنند.
ماهي‌هايي مانند ماهي تن از گرمايش منطقه‌اي برخورداراند و مي‌توانند در زمان تعقيب طعمه به منظور افزودن به سرعت شنا حرارت را در بخش ماهيچه‌هاي شنا افزايش دهند. اما ماهي‌هاي اعماق دريا مانند ماهي اوپا معمولا بسيار كند و كم‌حركت بوده و بيشتر از آنكه طعمه‌هاي خود را تعقيب كنند،در كمين آنها مي‌نشينند.اين موضوع نتايج مطالعه جديد را كه در نشريه ساينس منتشر شده، شگفت‌انگيزتر مي‌سازد.
محققان مركز علوم آبزيان ثاوت‌وست مي‌گويند تا پيش از اين تصور مي‌كردند ماهي اوپا مانند بسياري از ديگر ماهي‌هاي محيط‌هاي سرد و عميق جانداري كند و آرام است. اما از آنجايي كه مشخص شده اين جاندار از قابليت گرم كردن بدن خود برخوردار است، محققان دريافته‌اند اوپا شكارچي بسيار فرز و فعال است كه مي‌تواند با سرعتي بالا طعمه‌هاي خود را تعقيب كرده و به مسافت‌هاي طولاني مهاجرت كند.
محققان دماي بخش‌هاي مختلف بدن اين ماهي را بلافاصله پس از به دام افتادن محاسبه كرده و حرارت‌سنج‌هايي را روي بدن اين ماهي كارگذاشته و او را دوباره در آب رها كردند. نتايج بررسي‌ها نشان ميدهد ماهيچه‌هاي بدن اين ماهي به صورت دائم پنج درجه گرمتر از محيط اطراف است، حتي زماني كه اين جاندار به اعماق 50 يا 300 متري از آب مي‌رود. منطقه سر و قلب اين ماهي نيز همواره يه درجه از آبهاي محيطي گرمتر هستند.
شايد اين قابليت‌ها براي اين ماهي مزيت بزرگي به شمار نروند،اما بايد مهندسي حرارتي پيچيده‌اي پشت اين سيستم حرارت رساني باشد، آنهم براي ماهي با ابعادي چنين بزرگ. وزن گونه اوپاي مورد مطالعه در اين پژوهش 22 كيلوگرم تا 68 كيلوگرم تخمين زده شده‌است اما وزن گونه‌هايي از اين ماهي تا 270 كيلوگرم نيز مي‌رسد.
اوپا به جاي اينكه مانند ديگر ماهي‌ها در بدنش نوسان ايجاد كند، با برهم زدن مداوم باله‌هايش خود را به جلو حركت ميدهد. اين ماهيچه‌هاي بسيار فعال به واسطه لايه‌اي ظخيم از چربي ضد‌آب و عايق شده‌اند و وظيفه ذخيره‌سازي حرارت را به عهده دارند. زماني كه خون براي جذب اكسيژن به آبشش‌هاي جاندار فرستاده مي‌شود، ميزان هدررفت گرما به واسطه شبكه‌اي درهم‌پيچيده و متراكم از عروق خوني به كمترين حد ممكن مي‌رسد.
در سطح آبشش‌ها،خون اكسيژن را جذب كرده و حرارت از دست ميدهد اما زماني كه وارد اين شبكه پيچيده مي‌شود، حرارت خوني كه از درون بدن ماهي به اين شبكه مي‌رسند را به خود جذب مي‌كند، ساختاري كه به گفته محققان شباهت اندكي به عملكرد رادياتور خودروها دارد.
منبع: همشهری آنلاین
