اختصاصی «تابناک باتو»؛ پزشکی دفاعی عبارت است از نحوه ای از تصمیم گیری توسط پزشکان که در آن بهترین تصمیم ممکن برای بیمار گرفته نمی شود، بلکه بهترین تصمیمی که پزشک را از عواقب قانونی نجات می دهد گرفته می شود.
برای توضیح بیشتر لازم است در ابتدا این نکته را مشخص کنم که برای هر بیماری، تنها یک درمان مورد قبول وجود ندارد، بلکه درمان های مختلف با عوارض و نتایج مختلفی وجود دارد. گاهی بهترین نتایج در درمان هایی به دست می آید که خطرات بیشتری دارند.
مفهوم پزشکی دفاعی اولین بار در آمریکا مورد توجه قرار گرفت. با افزایش برخوردهای قانونی با پزشکان به تدریج پزشکان آموختند که چگونه برای دفاع از خود در برابر شکایت های قانونی از درمان های کم خطر و یا از تست های تشخیصی بیشتری استفاده کنند.
طب دفاعی به دو صورت دیده میشود. اول طب اطمینان دهنده که در آن پزشک از ترس مغفول ماندن مسأله ای در روند بیماری از تست های تشخیصی زیاد و غیرالزامی مثل سی تی اسکن و ام آر آی و ... استفاده می کند که به دنبال آن هزینه های پزشکی به خودی خود بالا رفته و در برخی موارد دیده شده که خانواده به دلیل وضع مالی نامناسب از ادامه درمان منصرف شود و دوم طب اجتناب کننده که در آن پزشک تلاش می کند از پذیرش بیماران پرخطر پرهیز کند.
در مطالعه بین حدود 800 جراح در تخصص های مختلف در آمریکا، حدود 90 درصد آنها به نوعی گرفتار این روش بودند.
واضح است که چنین وضعی هزینه اقتصادی بالا بر نظام سلامت و بیماران وارد می کند و بیماران پرخطر را از دریافت آنچه مستحق آن هستند محروم می کند.
احساس بی اعتمادی مابین پزشک و بیمار، احساسی کاملا ملموس و قابل درک برای هر دو طرف است. این احساس از یک سو مانع از اجرای کامل و صحیح و بموقع پیشنهادهای درمانی به بیمار می شود و از سویی پزشک را به سمت طب دفاعی می کشاند. به این دلیل است که لطمه زدن به اعتماد اجتماعی ما بین پزشک و بیمار میتواند لطمات جبران ناپذیری برای سال های طولانی در جامعه ایجاد کند.
منبع:nlm.nih.gov/pmc
