آموزش مسئولیت پذیری به کودکانبی تردید آموزش قبول مسئولیت، برجسته ترین هدیه ای است که والدین به کودکان خود میدهند. چنین آموزشی به کودکان کمک میکند تا از خویشتن مراقبت کنند. تصمیمهای بهتری بگیرند و در آینده نیز به عنوان افراد بزرگسال، مسئولیت وظایف خویش را به عهده گیرند. آموزش مسئولیت پذیری به کودکان، نیازمند شرایط خاصی در خانه و مدرسه است. با در نظر گرفتن این شرایط است که میتوان از رشد پذیرش مسئولیت سخن به میان آورد.
مسئولیت چیست و چگونه میتوان آن را افزایش داد؟بهترین تعریفی که برای این واژه میتوان پیدا نمود، تصمیم گیریهای مناسب و موثر است. با کاهش عزت نفس این امکان وجود داردکه کودک نسبت به دیگران و زندگی نگرش منفی پیدا نماید.
مسئولیت پذیری کودکان و واکنش والدین
پدران و مادران باید برای ترغیب رفتار مسئولانه کودکان معیارها و قواعدی را در خانواده مقرر سازند. این قواعد باعث میشود کودکان در عین آنکه به رفع نیازهای خود فکر میکنند، نیازهای دیگران را نیز مورد توجه قرار دهند.
یکی از وظایف با اهمیت پدر و مادرها در این خصوص این است که راههای مختلف انجام وظایف را به کودکان خود آموزش دهند. کودکی که در معرض تجارب و آموزشهای مختلف قرار میگیرد، پاسخهای مناسب و مؤثرتری به موقعیتها خواهد داد.
کودک باید از اشتباهات خود، توسط بازخوردی که والدین میدهند، مطلع شود تا بداند چرا کاری که انجام داده احیانا اشتباه بوده و یا اینکه به جای آن چه کار دیگری میتوانسته انجام دهد.
پدران و مادرها برای کمک به کودکان در احراز حس مسئولیت باید: 1 ـ در مورد انتظارات خود، صراحت و ثبات داشته باشند.
2 ـ در مقابل اشتباهات آنها، بردبار و شکیبا باشند.
3 ـ مسئولیتها را طبقه بندی نموده و براساس اولویت و دشواری وظیفه، مسئولیتها را از ساده به دشوار به کودکان بسپارند.
اگر والدین و معلمها بپذیرند که کودکان اشتباه خواهند کرد، ولی نیاز دارند که اشتباهات و راههای جبران به آنها نشان داده شود، حس مسئولیت پذیری در آنها رشد خواهد کرد.
دکتراصغرآقایی، استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحداصفهان(خوراسگان)
دکترسیدحمید آتش پور، عضوهیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحداصفهان(خوراسگان)