پیامدهای روابط بین فردی ضعیف و پارهای از عوامل شناختی آن
به مشکلات بینفردی در قالب یک پیوستار نگاه میکنیم که در یک سوی آن، تجربیاتی همچون تنهایی،
سرخوردگی یا رسیدن به یک نسبیت در روابط وجود دارد و در سوی دیگر، مشکلات عمده همراه با اختلالات روانی قرار گرفته اند.
به گزارش
«تابناک با تو»، تنهایی به عنوان یکی از پیامدهای
کمرویی شدید نیز شیوع فراوانی دارد، به گونهای که 25 درصد آزمودنی ها در ایالات متحده تنهایی را گزارش کردهاند و مشخص شده است که افراد تنها در مقایسه با افراد غیر تنها با احتمالات بیشتری به مشکلات روانی، الکلیسم،
اختلالات روانتنی، خودکشی، باورهای خودخوارشماری و ناراحتی و بدبینی دچار می شوند.
فقدان روابط رضایت بخش بلند مدت با بیماریهای روانی و افزایش آمار جنایت نیز ارتباط دارد.
تحقیقات همچنین نشان دهنده تأثیرات مخرب روابط ضعیف بر انطباق
روانی ـ
اجتماعی است، به ویژه هنگامی که روابط ضعیف در اوایل عمر ظاهر شوند. یکی از شاخصهای عمده در پیشبینی برخی از اختلالات روانی مثل اسکیزوفرنی، تاریخچه انزوای اجتماعی یا روابط کم و ضعیف در روابط بین فردی است.
مهارتهای اجتماعی (مثل اجرای آن) عبارتند از: رفتارهای هنجاری واقعی ـ عناصر واحد یا پیامدهای قابل تشخیص این عناصر ـ که یک فرد باید در یک خرده فرهنگ از آن استفاده کند و با آن سازگار شود. چنین اجزایی از طریق تجربه یا مشاهده آموخته می شود و در قالبی سمبلیک و نمادین در حافظه ضبط شده و نهایتا خودکار به عنوان واحدهای رفتاری کامل و بدون بررسی آگاهانه اجزای تشکیل دهنده، اجرا می شوند.
مهارتهای اجتماعی، عبارت است از توانایی افراد برای ایجاد رفتار مهارتی با توجه به قوانین و اهداف و واکنش به بازخوردهای اجتماع.
شواهد زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه طیف وسیعی از بیماران روانی، الگوهای ناتوانی در پردازش اطلاعات مهارتی را نشان می دهند. مشکلات اصلی در این زمینه در دو گروه عمده قرار دارد؛
گروه نخست: شامل مشکلات از رمز خارج کردن اطلاعات دریافتی، تصمیم گیری و انتخاب پاسخ یا دریافت اطلاعات، پردازش و ارسال آنها به صورت واژه ها و حل مسائل است.
گروه دوم: مربوط به ناتوانیهای شناختی است که افراد به نحو غلطی اطلاعات را در مرحله رمزگشایی (در
حافظه) تفسیر کرده و این امر منجر به اجرا و یادگیری مهارتهای نادرست یا فرا نگرفتن مهارت میشود و شکست در حصول به اهداف امری اجتناب ناپذیر خواهد شد.
ناتوانیهای شناختیباید بین انواع تفکرهایی که منجر به ضایعه در مهارت پردازش اطلاعات دریافتی میشوند، تفاوت قایل شد. اولین نوع آن تداخل نامیده می شود.
نوع اول تداخل عبارت است از تفسیرهایی درباره معنی وقایع که می توانند درست یا نادرست باشند.
نوع دوم این تفکرات به ارزیابی ها موسوم هستند.
ارزیابی ها عبارتند از: قضاوتهایی که در رابطه با یک واقعه (در حال تداخل) که به صورت خوب یا بد مورد قضاوت قرار می گیرند.
دکتراصغرآقایی، استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحداصفهان(خوراسگان)
دکترسیدحمید آتش پور، عضوهیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحداصفهان(خوراسگان)