شکلات علاوه بر لذت بخش بودن فوق العاده اش، خواص تغذیه ای هم دارد. خصوصاً شکلات سیاه
فواید شکلات سیاه
برخی از شکلات‌ها با درصد فلاونول بیشتر، کالری‌سوز هستند، اما حتی یک تکه کوچک شکلات چیزی حدود ۱۶۰ کالری دارد که به لطف شکر و کره‌کاکائو این مقدار افزایش می‌یابد.
دکتر رضا راست‌منش، دکتری تغذیه و رژیم درمانی راه فرار از دریافت این میزان زیاد کالری را در گفتگویی با خبرنگار پایگاه خبری «سلامانه»، مصرف شکلات‌هایی با درصد کاکائو بالاتر- ۷۰ درصد و بالاتر- دانست. به گفته وی یک تکه کوچک از این شکلات‌ها ولع را برطرف می‌کند و ضمنا کالری کمتری هم دارد.
راست‌منش همچنین توصیه کرد: «شکلات داغ یا همان هات‌چاکلت را با کمی شیر بنوشید و اگر نسبت به مصرف کافئین حساس هستید به یاد داشته باشید که شکلات‌ها سرشار از کافئین هستند. یک تکه شکلات چیزی حدود ۲۳ میلی‌گرم کافئین دارد و باید در خوردن آن جنبه احتیاط را در نظر گرفت».
راست منش در ادامه به معرفی انواع شکلات‌ها پرداخت و گفت: «شکلات خالص همان‌طور که از اسمش پیداست درصد بیشتری کاکائو دارد و به پایین آمدن فشارخونتان کمک می‌کند».
وی در رابطه با شکلات شیری تاکید کرد: «خوردن این شکلات چندان توصیه نمی‌شود چون منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها نیست و چربی بالایی دارد».
وی شکلات سفید را هم به دلیل نداشتن دانه کاکائو و نداشتن خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدسرطانی انتخاب مناسبی ندانست و در رابطه با شکلات مغزدار هشدار داد: «چون مغز دانه‌های متفاوت را داخل خود دارد کالری بالاتری دارد و باید حد تعادل را در آن رعایت کرد».
راست‌منش بهترین انتخاب را شکلات سیاه دانست که تیره‌ترین گونه شکلات است و طرفداران خاص خود را دارد. این دکتری تغذیه و رژیم درمانی خوردن یک تکه از شکلات تلخ را در کاهش احساس گرسنگی و محافظت پوست در برابر آفتاب‌سوختگی موثر دانست.
شکلات (سیاه) تلخ
شکلات علاوه بر لذت بخش بودن فوق العاده اش، خواص تغذیه ای هم دارد. خصوصاً شکلات سیاه.
مصرف شکلات سیاه
در مصرف شکلات، سلیقۀ فرانسوی ها متفاوت از مردم بقیۀ کشورهاست چرا که ۳۰% از شکلات مصرفی فرانسوی ها، شکلات سیاه است، در حالی که مصرف این نوع شکلات در سایر کشورها تنها ۵% است.
علاوه بر علاقه به مصرف شکلات سیاه، شکلات ورقه ای چهارمین خوراکی عمده در بازار مواد غذایی فرانسه محسوب می شود. مصرف متوسط روزانه، فقط در مورد شکلات ورقه ای، برای کودکان ۵/۳ گرم و برای بزرگسالان ۶/۵ گرم است.
می دانیم که شکلات سیاه از خمیر کاکائو، کرۀ کاکائو، شکر و عموماً لسیتین ( که قابل جایگزینی با کره کاکائو است) تهیه می شود.
ارزش غذایی شکلات سیاه
می توان با مطالعۀ درشت مغذی های تشکیل دهندۀ شکلات و مقدارشان در چارچوب تغذیۀ روزانه، محتوای شکلات و نقشی را که می تواند در عملکرد بدن ما بازی کند، مشخص کرد.
شکلات سیاه در شیرینی یا جویدنی با ۴۰% کاکائو
در هر ۱۰۰ گرم:
انرژی (به کیلوکالری): ۴۹۸
پروتئین (به گرم): ۶٫۴
لیپیدها (به گرم): ۳۰٫۴
کربوهیدرات ها (به گرم): ۴۹٫۶
فیبر (به گرم): ۷٫۵
آب (به گرم): ۰٫۵
ریز مغذی ها (به گرم): ۵٫۶
شکلات سیاه با ۷۰% کاکائو
در هر ۱۰۰ گرم:
انرژی (به کیلوکالری): ۵۴۵
پروتئین (به گرم): ۸٫۱
لیپیدها (به گرم): ۴۲٫۳
کربوهیدرات ها (به گرم): ۳۳
فیبر (به گرم): ۱۰٫۹
آب (به گرم): ۰٫۶
ریز مغذی ها (به گرم): ۵٫۱
پروتئین شکلات در خمیر کاکائو یافت می شود، با این که مقدارش بسیار ناچیز است، در تأمین سهم پروتئین روزانه نقش دارد.
لیپیدها در ماده چرب شکلات وجود دارند. آنها از کرۀ کاکائو که در خمیر کاکائو وجود دارد، حاصل شده اند. کیفیت لیپیدها و ترکیب اسیدهای چربشان بسته به درصد کاکائو و وجود داشتن یا وجود نداشتن شیر متفاوت است. کلسترول که در چربی های حیوانی به مقدار فراوانی وجود دارد، در کرۀ کاکائو میزانش بسیار اندک است.
در شکلات سیاه، مقدار چربی بسیار کمتر است زیرا شیر ندارد. در بین دیگر چربی های شکلات، فیتُسترول یافت می شود که در کاهش میزان کلسترول خون نقش دارد.
کربوهیدرات های شکلات سیاه ناشی از شکر اضافه شده به آن است (شکلات سیاه با ۷۰% کاکائو، حاوی ۳۰% شکر است) و در خمیر کاکائو نیز اندکی شکر وجود دارد.
غالباً انواع شکلات میزان قند اندکی دارند، اما در شکلات سیاه این میزان بازهم کمتر است.
ضمناً، شکلات ها تعادل دیابت را برهم نمی زند. اگر به میزان منطقی مصرف شود، می تواند با اندازۀ شکر مجازش احساس لذت از شیرینی را بعد از غذا به افراد دیابتی بدهد.
فیبر، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها….
شکلات سیاه که حاوی خمیر کاکائوست، از نظر وجود مواد مغذی نیز غنی است، از جمله: پلی فنول، منیزیم (۲۰۶ میلی گرم/۱۰۰ گرم)، فیبر (۱۱ گرم/۱۰۰ گرم)، فنیلتیلامین…
ضمناً شکلات سیاه سرشار از فیبر است زیرا در هر ۱۰۰ گرمش به طور متوسط ۵/۷ تا ۱۱ گرم فیبر وجود دارد، بر خلاف شکلات شیری که این مقدار ۱/۲ و شکلات سفید که ۰٫۴ گرم است. خوب است بدانیم که میزان توصیه شدۀ فیبرها، ۳۰ تا ۳۵ گرم در روز است.
مواد معدنی
میزیم در عملکرد خوب سیستم های عصبی و انقباض ماهیچه ها مشارکت دارد. شکلات سیاه با ۷۰% کاکائو سرشار از منیزیم است چرا که در ۱۰۰ گرم شکلات سیاه ۲۰۶ میلی گرم منیزیم وجود دارد و این میزان حداقل ۳۰% از میزان توصیه شدۀ مواد مغذی را در برمی گیرد.
مقدار بیش از اندازۀ نمک باعث افزایش فشار خون می شود، بنابراین مصرفش را باید به ۶ گرم در روز محدود کرد. مقدار نمک موجود درشکلات ها ناچیز است زیرا در ۲۰ گرم شکلات با ۷۰% کاکائو، ۶/۳ میلی گرم سدیم و در همین میزان شکلات با ۴۰% کاکائو، به ۶/۸ گرم می رسد.
مس در ساختار هموگلوبین و سیستم ایمنی و ضد عفونی دخالت دارد و نقش یک آنتی اکسیدان را بازی می کند. مقدار قابل توجهی مس در شکلات سیاه با ۷۰% کاکائو وجود دارد، در ۲۰ گرم از این شکلات، ۱۴% از میزان توصیه شدۀ سدیم برای بدن، تأمین می شود.
شکلات سرشار از پتاسیم هم هست، پتاسیم هم در پیشگیری از ابتلا به فشارخون بالا و حملات مغزی عروقی و هم پیشگیری از پوکی استخوان نقش دارد.
خواص شکلات سیاه تمام نشدنی است! شکلات سیاه با ۷۰% کاکائو حاوی آهن، روی و سلنیوم است و در سهم غذایی توصیه شده مشارکت دارد اما ریزمغذی های نام برده شده مقدار تقریباً کمتری دارند.
آنتی اکسیدان ها
بنابراین از دیدگاه تغذیه ای، شکلات قابل توجه است، خصوصاً اگر حاوی خمیر کاکائو هم باشد زیرا در خمیر کاکائو مقدار زیادی پلی فنول وجود دارد؛ ضمناً از قدرت آنتی اکسیدانی بالایی هم برخوردار است.
شکلات سیاه حاوی تانین هم هست، تانین جزئی از پلی فنول ها خصوصاً فلاون است. آنها مولکول هایی هستند که اثر آنتی اکسیدانی دارند: آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد مقابله می کنند، رادیکال های آزادی که به بافت ها آسیب می زنند و در نتیجه باعث عوارض قلبی می شوند. شکلات سیاه با تأمین ۱۳ تا ۲۰ درصدی سهم روزانۀ پلی فنول، محافظت از سیستم قلب عروقی را تضمین می کند.
فواید شکلات سیاه در زمینۀ روانی هم شناخته شده است، این خوراکی استثنایی که تمام شور و هیجانات را برمی انگیزد، به خاطر آثار مثبتش بر سلامتی حسابی معرف شده!
سلامانه
