چرا کرونا برای مردان خطرناک‌تر است؟

اختصاصی«تابناک با تو»؛ ویروس‌کرونا که منشأ آن در چین بود، منجر به ترس و اضطراب در سراسر جهان شده‌است. نیویورک تایمز می‌گوید در حالی که ویروس جدید روی یک گروه آسیب‌پذیر یعنی بچه‌ها اثرگذار نیست اما اینطور که پیداست تهدید ویژه‌ای برای بزرگسالان، میانسالان و سالخوردگان و به‌ ویژه مردان به شمار می‌آید. 

این هفته، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های چین بزرگترین تجزیه و تحلیل موارد ویروس کرونا را تا به امروز منتشر کرد. هرچند زنان و مردان تقریباً به همان تعداد آلوده شده‌اند، محققان دریافتند میزان مرگ و میر در مردان ۲.۸ درصد در مقایسه با ۱.۷ درصد مرگ و میر زنان بر اثر کرونا بیشتر است.

فقط در کرونا نیست ...

نرخ مرگ و میر برای مردان بیشتر است

مردان در حین شیوع سندرم حادّ تنفسی «سارس» و سندرم تنفسی‌خاورمیانه «مِرس»، که به دلیل ویروس های متعلق به خانواده کورنوویروس (ویروس تاجی شکل) ایجاد شده بودند، به طور نامتناسب تحت تأثیر قرار گرفتند؛ یک مطالعه منتشر شده در ژورنال Annals of Internal Medicine نشان داد که تعداد زنان آلوده به سارس در هنگ‌کنگ در سال ۲۰۰۳ از تعداد مردان بیشتر بود اما میزان مرگ و میر در بین مردان ۵۰ درصد بیشتر بود.

حدود ۳۲ درصد از مردان در مقایسه با ۸.۲۵ درصد از زنان در اثر ویروس «مِرس» جان خود را از دست دادند. مردان جوان نیز در طی همه‌گیری آنفلوآنزا در سال ۱۹۱۸ با سرعتی بالاتر از همسالان زن خود درگذشتند.

چرا؟ دانشمندان می‌گویند عوامل مختلفی وجود دارد که ممکن است در طول بیماری همه‌گیر علیه مردان مؤثر باشد؛ از جمله برخی عوامل بیولوژیکی در حالی که برخی دیگر ریشه در شیوه زندگی دارند. وقتی صحبت از ایجاد پاسخ ایمنی در برابر عفونت می‌شود مردان جنس ضعیف‌تری دارند.

خانم سابرا کلین، دانشمندی که در مورد تفاوت‌های جنسیتی در عفونت‌های ویروسی و پاسخ‌های واکسیناسیون در دانشکده بهداشت عمومی «جانس‌هاپکینز بلومبرگ» تحقیق می‌کند می‌گوید: این الگویی است که ما در بسیاری از عفونت ها دیدیم. از نظر بیماری‌های ویروسی در دستگاه تنفسی، مردان می‌توانند نتایج بدتری داشته باشند.

او در گفتگو با روزنامه «نیویورک‌تایمز» افزود: ما این نتیجه را با ویروس‌های دیگر نیز مشاهده کرده‌ایم. بدن زنان با ویروس ها بهتر مبارزه می‌کند. زنان همچنین پس از واکسیناسیون پاسخ ایمنی قوی‌تری ایجاد می‌کنند و پاسخ بهتری به حافظه ایمونولوژیک می‌دهند.

در رابطه با پاسخ سیستم ایمنی بدن در بین مردان و زنان چه تفاوت هایی وجود دارد؟

دکتر جانین کلایتون، مدیر دفتر تحقیقات بهداشت زنان در انستیتوی ملی بهداشت می‌گوید: چیزی مربوط به سیستم ایمنی زنانه وجود دارد، که آن را فعال تر می‌کند.

وی افزود: این مزیّت برای زنان دردسرهایی هم دارد؛ زنان بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند ورم مفاصل و لوپوس هستند، بیماری هایی که فعالیت سیستم ایمنی بدن در آنها زیاد است و به اندام‌ها و بافت‌های بدن حمله می‌کند. حدود هشتاد درصد از مبتلایان به بیماری خود ایمنی را زنان تشکیل می‌دهند اما دلایل اینکه زنان از پاسخ ایمنی قوی تر استفاده می‌کنند کاملاً مشخص نیست و تحقیقات هنوز در مراحل اولیه است.

یک فرضیه این است که سیستم ایمنی قوی در زنان مزیت بقا را به نسل خود می بخشد، و آنتی بادی با شیر مادر به نوزاد که سیستم ایمنی‌اش در حال توسعه است منتقل می‌شود و به او برای دفاع از خود در برابر بیماری ها کمک می‌کند.

ممکن است فاکتورهای بیولوژیکی از جمله هورمون استروژن جنسی زنانه نیز وجود داشته‌ باشد که به نظر می‌رسد نقش سیستم ایمنی داشته باشد. علاوه بر این که زنان دارای کروموزوم X هستند که حاوی ژن‌های مرتبط با سیستم ایمنی می‌باشند. مردان دارای کروموزوم X و Y هستند و زنان دارای دو کروموزوم X هستند.

آزمایش‌های علمی چه می‌گویند؟

آزمایش هایی که در آن موش‌ها در معرض ویروس‌تاجی سارس قرار گرفتند نشان داد که مردان به احتمال زیاد بیشتر از زنان در معرض ابتلا هستند و خطر ابتلا با افزایش سن مردان افزایش یافته‌ است. موش‌های نر حتی وقتی در معرض سطح پایین ویروس قرار گرفتند، ابتلای آنها به ویروس سارس شدیدتر و پاسخ ایمنی بدن در خلاص شدن از شر ویروس کمتر و کندتر بود.

دکتر استنلی پرلمن، استاد میکروبیولوژی در دانشگاه آیووا که نویسنده اصلی این تحقیق است، گفت: موش‌ها دچار آسیب ریوی شده‌اند و با نرخ‌های بیشتری فوت کردند. هنگامی که محققان جریان استروژن را در موش‌های ماده‌ی آلوده متوقف کردند، احتمال مرگ در آنها افزایش یافت، اما وقتی تستوسترون در موش‌های صحرایی نر کاهش یافت، هیچ تغییری در روند بیماری ایجاد نکرد‌. این آزمایش نشان می‌دهد استروژن ممکن است نقش محافظتی داشته باشد.

دکتر پرلمن می‌گوید: این الگویی از آنچه در انسان اتفاق می‌افتد است. تفاوت بین زن و مرد ظریف است، اما در موشها خیلی ظریف نیست.

آیا رفتارهای بهداشتی نقشی در این اختلاف دارند؟

رفتارهای بهداشتی که براساس جنسیت در برخی جوامع متفاوت است، ممکن است در پاسخ های مختلف به عفونت نیز نقش داشته‌ باشد. چین بیشترین تعداد افراد سیگاری در جهان - ۳۱۶ میلیون - را دارد و آنها نماینده حدود یک سوم از افراد سیگاری در جهان و ۴۰ درصد از مصرف کنندگان دخانیات در دنیا هستند، اما تقریباً کمتر از ۲ درصد از زنان چینی در مقایسه با مردان سیگار می کشند. مردان چینی نیز در مقایسه با زنان از میزان بالای دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا رنج می‌برند که هر دو خطر ابتلا به عوارض بعد از عفونت با ویروس کرونا را افزایش می‌دهند. میزان بیماری انسداد مزمن ریوی در مردان چینی دو برابر بیشتر در مقایسه با زنان است.

چین بیشترین تعداد افراد سیگاری در جهان ٣١٦ میلیون نفر يعنی تقریباً یک سوم سیگاری‌های جهان را تشکیل می‌دهند. در ایالات متحده، زنان نسبت به مردان در جستجوی مراقبت‌های بهداشتی فعال‌تر هستند و برخی مطالعات کوچک نشان داده‌اند دانشجویان دختر چینی در دانشگاه های آمریکا بیشتر از پسران چینی بهداشت را رعایت می‌کنند.

در یک مطالعه محققان چینی تأیید كردند بیمارانی كه تشخیص آنها به تأخیر افتاده است بيشتر در معرض خطر مرگ قرار دارند. یک مطالعه که شامل ۴۰۲۱ بیمار مبتلا به ویروس کرونا منتشر شد بر اهمیت تشخیص زودرس این عفونت را به ویژه در مردان مسن تأیید کرد.

اکیکو ایوازاکی استاد سیستم ایمنی در دانشگاه «ییل» می‌گوید مردان بیش از زنان در معرض ویروس کرونا قرار دارند و نباید درباره این بیماری به احساس امنیت کاذب دچار شوند.

کارشناسان می‌گویند جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها در مورد ویروس جدید براساس جنسیت هم برای دانشمندانی که آن را مطالعه می‌کنند و هم برای عموم مردم مهم است.

به عنوان مثال از ابتدای شیوع بیماری مسئولان بهداشت عمومی بارها و بارها بر اهمیت شستن دست‌ها برای جلوگیری از عفونت تأکید کرده‌اند. اما به گفته دکتر سابرا کلین، بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که مردان حتی کارمندان مراقبت های بهداشتی تمایل کمتری برای شستن دست‌ها با صابون دارند. او گفت: همیشه با این فرض جلو رفته ایم که زن و مرد رفتار یکسان دارند اما از نظر بیماری ها، بیولوژی و سیستم ایمنی، واقعیت این نیست.