اختصاصی تابناک باتو؛ «محمد عرب»، معاون اسبق وزارت امورخارجه، سفیر اسبق ایران در کشور «عُمان» و اولین شهردار «قم» بعد از انقلاب اسلامی است.
ایشان در کتاب خاطرات خود که به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر و در دسترس عموم قرار گرفته است،کسی را که «وعده آب و برق مجانی» در اول انقلاب را حرام اعلام کرد، آقای منتظری بیان نموده و در این زمینه آورده اند:
«در روزهای نخستین کار من در شهرداری قم، وضع سازمان آب شهر بسیار خراب و پل کنار «مسجد امام» را سیل برده و لوله آب قطع بود... من نزد آقای «منتظری» رفتم و گفتم: اگر بتوانیم پول آب و برق را که امام قبل از سقوط دولت قبل،گفته بود نباید پرداخت شود را از مردم بگیریم، می توانیم با این پول حقوق عقب افتاده آن ها را بدهیم و مشکل آب قم را حل کنیم. قرار شد من پیش از خطبه های نماز 10 دقیقه صحبت کنم. پس از آن آقای منتظری هم در خطبه اعلام نمود که پرداخت پول آب و برق واجب است. از فردای آن روز مردم برای پرداخت پول آب و برق صف کشیدند و به این ترتیب ما توانستیم این مشکل را حل کنیم.»[1]
با توجه به مطالبی که ایشان در کتاب خاطرات خود بیان نموده اند بنده پرسش و پاسخ هایی را از ایشان مطرح نمودم که نیازمند مختصری معلومات قبلی است که در این فرصت به آن می پردازیم و در نهایت سخنان ایشان را در جلسه مذکور بیان می کنیم.
لطفا به تاریخ و همچنین متنی که از سوی سخنگوی دولت موقت در اول انقلاب بیان شده، توجه نمایید!
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به تاریخ22 بهمن 57 در ماه بعد (حدود 16 روز بعد)، در 8 اسفند 1357، سخنگوی دولت موقتِ «بازرگان» یعنی «عباس امیر انتظام» گفته است: برای کم در آمدها، آب و برق مجانی می شود و بعد از این رویکرد دولت موقت، امام خمینی بیاناتی داشته اند که در زیر به آن ها اشاره می کنیم.
سخنان امام بعد از تصمیم دولت موقت
سخنان امام راجع به آب و برق مجانی برای کم در آمدها و بی بضاعت ها در سه روز پشت سر هم (نهم،دهم و یازدهم بهمن 1357) دقیقا یک روز بعد از تصمیم دولت موقت و رسانه ای شدن آن در 8 اسفند 1357 در جراید بیان شده است:
- در بخشی از پيام [چهارده مادهاى به ملت ايران درباره وضعيت كشور] ،زمان: 9 اسفند 1357/ 1 ربيع الثانى 1399 در تهران، منزل آقاى محمود بروجردى- خيابان پاسداران:
«من به دولت راجع به مجانى كردن آب و برق و بعضى چيزهاى ديگر فعلًا براى طبقات كم بضاعتى كه در اثر تبعيضات خانمان برانداز رژيم شاهنشاهى دچار محروميت شدهاند و با برپايى حكومت اسلامى به اميد خدا اين محروميت ها برطرف خواهد شد، سفارش اكيد نمودم كه عمل خواهد شد.» [2]
- در بخشی از سخنرانى [در جمع مردم (نتايج مبارزات ملت- تأكيد بر «جمهورى اسلامى»)]، زمان: 10 اسفند 1357/ 2 ربيع الثانى 1399، مكان: قم، مدرسه فيضيه:
«ما علاوه بر اينكه زندگى مادى شما را مىخواهيم مرفه بشود، زندگى معنوى شما را هم مىخواهيم مرفه باشد. شما به معنويات احتياج داريد. معنويات ما را بردند اين ها. دلخوش نباشيد كه مسكن فقط مىسازيم، آب و برق را مجانى مىكنيم براى طبقه مستمند، اتوبوس را مجانى مىكنيم براى طبقه مستمند، دلخوش به اين مقدار نباشيد. معنويات شما را، روحيات شما را عظمت مىدهيم؛ شما را به مقام انسانيت مىرسانيم. اين ها شما را منحط كردند؛ اين قدر دنيا را پيش شما جلوه دادند كه خيال كرديد همه چيز اين است. ما، هم دنيا را آباد مىكنيم و هم آخرت را. يكى از امورى كه بايد بشود همين معناست كه خواهد شد. اين دارايى از غنايم اسلام است و مال ملت است و مستضعفين. و من امر كرده ام به مستضعفين بدهند، و خواهند داد و پس از اين هم تخفيف هاى ديگر در امور خواهد حاصل شد؛ لكن يك قدرى بايد تحمل كنيد.» [3]
- در بخشی از بيانات ایشان [با خبرنگار روزنامه اطلاعات (مشكل مسكن مردم)]، زمان: ساعت 30: 7 بعد از ظهر جمعه 11 اسفند 1357/ 3 ربيع الثانى 1399، مكان: قم، كتابخانه مدرسه فيضيه:
«هر چه زودتر بايد مشكل مسكن براى بیخانمان ها و فقراى ايران حل گردد؛ و براى هر خانواده، مسكن مورد نيازشان تأمين شود، آب و برق براى فقرا و بىبضاعت ها بايد مجانى گردد.» [4]
اما نکته اینجا است که آقای «محمد عرب»، اولین شهردار قم پس از انقلاب در کتاب خاطرات خود گفته اند:
«من نزد آقای منتظری رفتم و گفتم: اگر بتوانیم پول آب و برق را که امام قبل از سقوط دولت قبل،گفته بود نباید پرداخت شود را از مردم بگیریم»
این تناقض را از خود ایشان در جلسه ای به تاریخ ۰۵/۲۸/ ۱۳۹۷ که با ایشان در دفتر «حزب موتلفه اسلامی» در «قم» داشتم، جویا شدم.
میرسراجی : سر بحث وعده آب و برق مجانی، همان سیلی که در قم آمد و شما شهردار بودید، از آقای آیت الله منتظری استفتاء گرفتید و گفتند که حرام است که اگر کسی نپردازد و مردم آمدند و پرداخت کردند.
این آب و برق مجانی را شما در کتاب گفته اید که «امام» گفت در حالی که الان با بررسی ها مشخص می شود که امام نگفته، اول دولت بازرگان، عباس امیر انتظام [ سخنگوی دولت موقت] که چند وقت پیش فوت کرد، اوگفته است که آب و برق مجانی است برای طبقه مستضعف. روز بعد و به تحقیق مجددا دو روز بعد هم امام در سخنرانی می گوید که تصور نکنید که تنها می خواهیم آب و برق را برای طبقه مستضعف مجانی کنیم بلکه می خواهیم شما را از نظر معنوی هم رشد بدهیم. لذا این حرف اصلا ثابت شده که منسوب به امام، مستقیم نیست نه در «بهشت زهرا» گفته، نه جای دیگر.
محمد عرب: حالا من یک خواهش دارم، اگر ممکن است شما به این حساسی، شما اولین نفرید، ممکن است که هزاران نفر این کتاب را خوانده باشند کسی توجه نکرده است. ممکن است یک یادداشتی بکنید این نکات را در بیاورید تا آن هیاتی که [گفته های من] را در تهران پیاده کرده اند آقای « صدر روحانی» (روحانی صدر) در راسشان است از مرکز اسناد. آن ها الان خیلی فشار به ما آورده اند، می خواهند چاپ دوم کنند من آمادگی ندارم، تصحیحات آن را از ما می خواهند و می گویند اگر می خواهید نظر بدهید، تغییرات بدهید. به هر حال شما هر نظری داشتید، بدهید. ما یا به صدر روحانی(روحانی صدر) می گوییم بیاید خدمت شما، از شما بگیرد یا با شما صحبت کند یا می گیریم به آن ها می دهیم.
این که شما می گویید درست است. من وقتی شهردار قم شدم، یک روز یک مرتبه مرحوم آیت الله «ربانی اَملَشی» آقای «مومن» و آقای «طاهری خرم آبادی» سه نفری در دفتر حزب [ جمهوری اسلامی] نشسته بودند زنگ زدند به من و گفتند: سریعا بیایید کار فوری و واجب داریم. من شهردار بودم. من بلند شدم و رفتم آنجا، گفتند که: آقای دکتر «عباسپور» وزیر آب و برق که شهید شدند، هفتاد و دوتن، گفتند که دکتر عباسپور پشت خط است منتظر شماست. گفتم با دکتر عباسپور آشنایی ندارم، با داداشش سلام علیک دارم با خودش آشنایی ندارم گفتند: خلاصه که می خواهند سازمان آب قم را شما تحویل بگیرید.
گفتم سازمان آب قم، کارش به فلک کشیده است، اقلا چهار ماه بود که حقوق نداده بودند. خیلی وضع بدی بود. اعتصاب بود، فلان بود . شعار می دادند، جلوی درش پرچم زده بودند و این ها.
مرحوم آقای ربانی گفتند: اینی، مینی، تحویل بگیرید، پشتیبانی می کنیم. ما تحویل گرفتیم. خیلی وضع خراب بود. آن موقع که رفتم آن جا را تحویل بگیرم رییسی که آنجا بود یک آقای قمی و رفیق ما بود اول او را برداشتم. او را در اتاق کرده بودند و در را به رویش قفل کرده بودند او دیگر نمی توانست از آنجا رد شود.
بعد رفتم خدمت آقای منتظری. این شد، همان چیزی که شما می گویید، رفتم و گفتم همان طوری که اول انقلاب گفتید! نگفتم کی گفته، به ایشان گفتم گفتید همان جور که اول انقلاب گفتید آب و برق را مجانی می کنیم تا آن حکومت سقوط بکند الان هم بگویید پول آب و برق را بدهند که این حکومت از جایش بلند شود. زد زیر خنده و گفت: عجب حرف قشنگی زدید! بعد گفت خیلی خوب، احمد آقا پسرش را صدا زد. آن روز پنج شنبه بود و فردایش جمعه [ برای سخنرانی پیش از نماز جمعه] گفت: احمد، آقای عرب برود صحبت کند. احمد آقا گفت: آقای فلانی را از قبل دعوت کردیم به عنوان سخنران و نمی شود. اخم کرد و تشری زد و گفت خیلی خوب ده دقیقه عرب صحبت کند. کم صحبت کن! اول ده دقیقه عرب صحبت کند، موضوع را بگوید که من بتوانم رویش صحبت کنم. البته ده دقیقه من، بیست دقیقه شد. بعد هم ایشان رفت و آن حرف ها را زد (یعنی پرداخت هزینه آب و برق را واجب و عدم پرداخت را حرام اعلام کردند) و از فردایش در کل کشور صف طولانی جلوی «بانک ملی» داشتیم برای پرداخت پول آب و برق به خصوص آب. [5]
پی نوشت
[1] شیخ المعاونین ما کجاست؟ (خاطرات محمد عرب)، حسین روحانی صدر، چاپ اول، پاییز 1390 شمسی ، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران،ایران، ص 215.
[2] صحيفه امام، ج6، ص: 262.
[3] همان، ج6، ص: 273.
[4] همان،ج6، ص: 297.
[5] فایل صوتی این مصاحبه نزد نگارنده محفوظ است.
سید مرتضی میرسراجی
مجانیه
برای فرزندان عزیزان
که در خارج از کشور دارن تحصیل میکنن
زندگی میکنن
موخرن
و مینوووووووووووووووووووشن
حال میکنن
دلارها برایشان ارسال میشه و ....
یک عضو هیات علمی دانشگاه دولتی حداقل ماهانه 30 میلیون و حداکثر 70 میلیون تومن حقوق میگیرد و جدای از آن خانه رایگان هم به او در خود دانشگاه میدهند و هیچ بازدهی برای کشور ندارد و از دانشجویان بیچاره بیگاری میکشد و پول طرح و پایان نامه دانشجوی بینوا را هم به جیب خود میریزد
نمونش نماینده های مجلس، وزرا و کارکنان شرکت نفت هستند که همشون در خانه ای سازمانی یا هتل های 6 ستاره با هزینه بیت المال زندگی میکنند و خانواده هاشون هم طفلکی ها کانادا ساکن هستند.
تا قبل من تصور دیگری داشتم با این مصاحبه خیلی چیزها برایم معلوم شد
دست شما درد نکنه! ممنون! لطف کردید!
امام خمینی نگفت آب و برق مجانیه بلکه دولت بازرگان گفت اون هم با قید افراد کم در آمد و فقیر
یه عده هم این وسط بی جنبه بازی در آوردن و با این که فقیر نبودند و بی بضاعت از دادن پول آب و برق خود داری کردن
محمد عرب شهر دار قم به آیت ا ... منتظری گفت پول آب و برق را مردم نمیدن شما کاری کنید آیت ا ... هم پرداختش رو واجب اعلام کرد
دوما اینکه من از مادرم پرسیدم صراحتا گف قرار بر اب و برق مجانی بوده و حتی این موضوع رو دولت رجایی هم پیش کشیده بوده دوباره...حتی با این صراحت ک در خونه ها رو میزدن ک اب و برق و مجانی میکنیم(بهبهان خوزستان )...پس لطفا مردم رو فریب ندید...