اختصاصی «تابناک باتو» ـ در مورد نژاد بشر و اینکه چطور طی هزاران سال تغییر کرده ایم، حرفهای زیادی برای گفتن داریم، اما یک چیز که در عصور مختلف در انسان تغییر نکرده، شکوه و شکایت است.
محققان آنچه قدیمیترین شکایتنامه تاریخ شناخته شده است را در لوح خشتی که به خط میخی نوشته شده در منطقه بین النهرین یافتند. قدمت این لوح به ۱۷۵۰ پیش از میلاد بازمی گردد و در شهر باستانی «اور» و مقبره «زیگورات» یافت شده است.
لوح خشتی باستان شناسی، شکایتنامه مردی به نام «نانی» به تأمین کننده کالاهایش به نام «نصر» است. در حقیقت، این نامه حاوی شکایات زیادی است، از یک سو نصر، (مس) بی کیفیتی را پس از بازگشت از سفر تجاری اش از طریق خلیج فارس به نانی تحویل داده و از سوی دیگر مسئول تأخیرهای زیاد در تحویل کالا و اجناس به نانی بوده و از همه مهمتر اینکه با کارگران نانی که برای تحویل گرفتن و آوردن اجناس فرستاده شده بودند با بی احترامی برخورد کرده بود.
به لطف ترجمه لوح باستانی توسط محقق امور سریانی «لئو اوپنهایم» با عنوان «نامههایی از بین النهرین»، میتوانیم محتوای قدیمیترین شکایتنامه موجود در تاریخ که فردی به نام «نانی» نوشته را بخوانیم، متن شکایت نامه این است: در مورد من چه تصوری داری؟ چگونه جرأت میکنی تا با فردی مثل من تحقیرآمیز رفتار کنی؟ برای تو فرستادگانی از برگزیدگان جامعه، آدمهایی مثل خودم و خودت را فرستادم تا کیسه دارایی ام را بازگردانی، اما چند بار آنها را دست خالی بازگردانی و با من تحقیرآمیز رفتار کردی!
او به این مقدار از شکایت هم بسنده نکرده و میافزاید: آیا کسی در میان تجار پیدا میشود که در تجارتش با «دلمون» ـ شهری در ما بین النهرین ـ با او چنین رفتار شود؟ تو تنها کسی هستی که به فرستادگانم بی احترامی میکنی!
این لوح بخشی از یک مجموعه خصوصی در موزه انگلیس است و برای بازدید کنندگان نمایش داده نمیشود.
زبانی که لوح به آن نوشته شده است «اکدی» نام دارد، قدیمیترین زبان شناخته شده سامی - زبانهای سامی که از خاورمیانه سرچشمه میگیرد و عبارت است از جمله عربی، عبری و آرامی - و به خط میخی نوشته شده، که برای نوشتن زبان سومری نیز به کار میرفته است.
این صفحه در اندازه بزرگ نیست، فقط ۱۱.۶ سانتیمتر طول و تنها ۵ سانتیمتر عرض دارد؛ اما با این وجود حجم کوچک لوح، با عصبانیت و ناامیدی زیادی که در آن موج میزند جبران شده است. او همچنین در نامه نوشت: چگونه با من در مورد مسأله مس رفتار کردید؟ شما کیسه دارایی ام را به من نداده اید، اکنون باید دارایی ام را کامل به من برگردانید!
بعد از همه اینها، به نظر میرسد که «نصر» تنها کانال بازاریابی و مبادلات تجاری «نانی» بوده است، نانی در آخر این شکوه نامه مینویسد: باید بدانی که من از الآن به بعد مسهای بی کیفیت را که میفرستی قبول نمیکنم، همانطور که از الآن به بعد مسها را در حیاط خانه ام دریافت مینمایم.