اختصاصی «تابناک باتو» ـ با وجود از بین رفتن شمار بسیاری از انسانهای بی گناه به دلیل آسیبهای جسمانی ناشی از نبردهای جنگ جهانی اول، برخی دیگر نیز از امراضی که به دلیل شرایط نامناسب زیستی منتشر شده بود، کمبود غذا و شرایط نامناسب بهداشتی در سنگرها رنج میبردند. خیلی کم پیش میآمد فردی دیده شود که از آسیبهای جسمانی و امراض ناشی از جنگ گریخته و مصون مانده باشد. آنهایی که از جراحت جنگ و بیماری رنج میبردند برای زنده ماندن به کمکهای مداوم نیاز داشتند.
کمبود دارو و عدم شناخت از داروها، باعث شده بود تا بیماریهای منتشره درمانی نداشته باشند. فقط کافی بود که فردی به بیماری دچار شود و همه افراد آن حیطه را دچار کند که در نهایت منجر به بیماری همه گیر میشد و تعداد جان باختگان افزایش چشمگیری مییافت. از جمله بیماریهای شایع در جنگ جهانی اول میتوان به موارد زیر اشاره کرد؛
بیماریهایی که در جنگ جهانی اول انسانها را از پای درآوردند
۱. پای خندقی Trench Foot
بیماری که پاهای سربازان را در سرما مبتلا میکرد؛ حالت مرضی که در نتیجه قرار دادن پا در معرض سرما و رطوبت به مدت زیاد و بی حرکت نگه داشتن آن ایجاد میشد. این عفونت پاهای سربازان را به رنگهای قرمز و آبی درمیآورد. تنها درمان قرار دادن جراحت در آب گرم، خشک کردن آن و عوض کردن جورابها در چند نوبت در طول روز بود، اگر این موارد رعایت نمیشد سربازان باید برای بقیه عمر با پاهای قطع شده زندگی میکردند. ۷۵ هزار سرباز در ارتش انگلستان و ۲ هزار سرباز در ارتش آمریکا به آن دچار شدند، با وجود این تا پایان جنگ به دلیل بهبود کیفیت چکمههای سربازان این رقم کاهش یافت.
۲. تب خندق Trench Fever
این بیماری در بین سربازان در سنگرها و از طریق شپش منتقل میشد و به آسانی بین سربازان تسرّی مییافت و به مدت پنج روز این تب ادامه داشت. تب خندق با درد عضلات، سردرد، افزایش درجه حرارت بدن، سوختگی روی پوست و عود کردن و شدّت یافتن تب به طور مداوم همراه بود. شپشها درون لباس سربازان تکثیر نموده و رشد میکردند، برای رهایی از این شپش ها، سربازان لباسها را از میان آتش عبور میدادند.
۳. حصبه typhoid و تیفوس typhus
حصبه از رایجترین بیماریهای خونی در جنگ جهانی اول بود و با تعرّق، اسهال و افزایش درجه حرارت بدن، خود را نشان میداد. اما تیفوس به دلیل تغذیه نامناسب و عدم رعایت بهداشت بروز میکرد. در طول جنگ جهانی اول افراد بسیاری به دلیل نبود آنتی بیوتیک و براساس چنین بیماریهایی جان خود را از دست دادند.
۴. آنفلوآنزا
گفته میشود آنفلونزا حتی بیشتر از خود جنگ جهانی اول قربانی گرفت، کودکان و افرادی که سن آنها بین ۲۰ تا ۴۰ سال بود، بیش از دیگران به آنفلوآنزا مبتلا میشدند، دلیل این بیماری گرسنگی و عدم رعایت بهداشت بود.
۵. مالاریا
شمار زیادی از سربازان در جنگ جهانی اول به مالاریا مبتلا شدند، این بیماری به سرعت بین غیر نظامیان شیوع پیدا کرد. افرادی بین ۱۸ تا ۴۸ سال به آن مبتلا میشدند. در فرانسه، اتریش، مجارستان و انگلستان هر ماه حدود ۸۰ هزار نفر بر اثر پیامدها و بیماریهای ناشی از جنگ جان خود را از دست میدادند.